Kolonka
Kolonka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Pionki[4][5]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 737. Dawniej osada leśna i przysiółek wsi Kieszek.
| wieś | |
 Kapliczka nad ujęciem wody w Kolonce (zalew na rzece Gzówka) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
128[2] m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
48 |
| Kod pocztowy |
26-630[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WRA |
| SIMC |
0630920[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Pionki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu radomskiego  | |
 51°26′49″N 21°19′52″E/51,446944 21,331111[1]
| |
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Jedlni-Letnisku[6].
Historia
edytujOkres do 1918
edytujW czasie I Rzeczypospolitej Kolonka jako integralna część Jedlni leżała na terenie województwa sandomierskiego prowincji małopolskiej, w latach 1810–1815 w departamencie radomskim Księstwa Warszawskiego, w latach 1816–1837 w obwodzie radomskim województwa sandomierskiego, w latach 1837–1844 w powiecie radomskim guberni sandomierskiej i wreszcie w latach 1845–1915 na terenie guberni radomskiej Królestwa Kongresowego, z czego od 1882 leżała w gminie Jedlnia w powiecie kozienickim.
Lata 1918-1945
edytujW latach 1919–1939 miejscowość administracyjnie należała do gminy Jedlnia, w powiecie kozienickim, w województwie kieleckim.
W czasie okupacji pod niemiecką administracją Generalnego Gubernatorstwa. W pobliskim lesie (obecnie rezerwat przyrody "Jedlnia") okupanci rozstrzelali kilkuset polskich zakładników, o czym przypomina wzniesionych tu później 6 mogił.
W latach 1939–1945 w Kolonce istniał podobwód ZWZ-AK, dowodzony przez komendanta ppor. Jerzego Dąbkowskiego ps. "Longin" oraz jego zastępcę Stanisława Siczka ps. "Jeleń". Oddział "leśnych" Dąbkowskiego wyszedł z konspiracji dopiero w lipcu 1945[7].
Lata powojenne
edytujW latach 1945–1975 również leżała w województwie kieleckim (1945-1954 w gminie Jedlnia, 1954-1959 w gromadzie Poświętne, 1960-1972 w osiedlu Jedlnia-Letnisko, zaś od 1973 do dzisiaj w nowo utworzonej gminie Pionki).
22 lipca 1954, w 10. rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN i w Narodowe Święto Odrodzenia Polski, w Kolonce oddano do użytku stadion sportowy, na którym rozgrywki zaczął LKS Jodła Jedlnia-Letnisko. Na terenie stadionu znalazły się - boisko do gry w piłkę nożną i siatkową, urządzenia lekkoatletyczne: bieżnia, skocznia i rzutnie, a nawet oświetlone lodowisko[8].
31 grudnia 1959 wieś Kolonka i oddziały nr 134, 138–151 i 213–216 lasów państwowych Nadleśnictwa Jedlnia wyłączono z gromady Poświętne, włączając je do osiedla Jedlnia-Letnisko w powiecie radomskim w tymże województwie[9].
W latach 70. XX wieku drogę w kierunku stadionu utwardzono betonowymi płytami pochodzącymi z lotniska wojskowego Radom-Sadków.
W latach 1975–1998 Kolonka leżała w gminie Pionki nowo powstałego województwa radomskiego.
W 1976 na pobliskiej rzece Gzówka wybudowano Zalew Siczki, miejsce wypoczynku wielu mieszkańców Radomia i całego regionu. W 1982 pobliski las wszedł w skład rezerwatu przyrody "Jedlnia", co Kolonkę uczyniło jeszcze bardziej atrakcyjną turystycznie[10]. W drodze z Kolonki na kładkę nad Zalewem Siczki istniał ośrodek wypoczynkowy Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Radomiu[11].
W latach 90. XX wieku w Kolonce powstała stacja paliw (obecnie pod marką LOTOS Optima), wyburzono natomiast domki letniskowe Zakładów Przemysłu Tytoniowego w Radomiu.
Infrastruktura i transport
edytujMiejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z 1986 ze zmianami uchwalonymi w 1990 przewiduje zabudowę letniskową zarówno w Kolonce, jak i 3 pobliskich sołectwach: Kieszku, Stokach i Zadobrzu[12]. Wieś podłączona jest do sieci elektrycznej oraz wodociągowej, a także do linii telefonicznej. Brakuje kanalizacji, jednak zrealizowano budowę przydomowych oczyszczalni ze środków WFOŚ[13].
Kilkadziesiąt metrów od zabudowań wiejskich znajduje się stacja paliw i stadion A-klasowej drużyny w piłce nożnej LKS Jodła Jedlnia-Letnisko (powst. 1949), zaś kilkaset metrów dalej - mogiły z czasu II wojny światowej, Zalew Siczki na rzece Gzówka, stara kapliczka maryjna, ujęcie wody pitnej oraz leśniczówka[14].
W Kolonce znajduje się przystanek na żądanie komunikacji autobusowej, głównie relacji Radom-Pionki i Radom-Kozienice[15]. Najbliższe miejsca odjazdu pociągów to natomiast Jedlnia Kościelna w Sokołach oraz stacja kolejowa Jedlnia-Letnisko.
Dla miejscowości właściwymi miejscowo są: parafia św. Józefa, posterunek policji oraz urząd pocztowy w Jedlni-Letnisko.
Galeria
edytuj-
Stanisław Siczek, zastępca dowódcy podobwodu "Kolonka" AK -
Stadion w Kolonce (występuje na nim LKS Jodła Jedlnia-Letnisko). -
Rezerwat "Jedlnia" - mogiły ofiar II wojny światowej w Kolonce -
Rezerwat "Jedlnia" - mogiły ofiar II wojny światowej w Kolonce -
Rezerwat "Jedlnia" - mogiły ofiar II wojny światowej w Kolonce -
Rezerwat "Jedlnia" - mogiły ofiar II wojny światowej w Kolonce
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56238
- ↑ https://mapa-turystyczna.pl/#51.44284/21.32996/16
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 490 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Niezależna Strona Miasta Kozienice - informacje
- ↑ Historia - LKS Jodła Jedlnia [online], jodlajedlnia.futbolowo.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 68, poz. 424
- ↑ Radom - siła w precyzji - Serwis PL - Strona główna
- ↑ Obecnie nazwa firmy brzmi Altadis Polska SA zaś na miejscu ośrodku wypoczynkowego zorganizowano szkółkę leśną.
- ↑ https://archive.is/20120729115438/http://www.bip.gmina-pionki.pl/index.php?&poziom=77 (Strategia rozwoju Gminy Pionki na lata 2007-2020)
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- ↑ Lasy Państwowe Leśniczówka - Leśnictwo - Jedlnia-Letnisko
- ↑ Rozkład jazdy busy na przystanku Kolonka, gm. Pionki rozkład jazdy » e-podroznik.pl, tel.: 703 402 802 [online], www.e-podroznik.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Wojciech Borzobohaty, ""Jodła" Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ-AK 1939-1945", Warszawa 1988, ISBN 83-211-0901-2.
- ks. Józef Gacki, "Jedlnia w niej kościół i akta obelnego prawa", Radom 1874.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kolonka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 268.
- Nieoficjalna strona LKS "Jodła Jedlnia-Letnisko"