Kokoszkowy
Kokoszkowy – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Starogard Gdański[5][6]. Leży na Pojezierzu Starogardzkim, przy drodze wojewódzkiej nr 222. Graniczy administracyjnie z Miastem Starogard Gdański i leży 46 km od centrum Gdańska.
| wieś | |
.JPG) Kościół joannitów z XIV w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-207[4] |
| Tablice rejestracyjne |
GST |
| SIMC |
0173367[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Starogard Gdański  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego  | |
 53°59′49″N 18°31′42″E/53,996944 18,528333[1]
| |
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Barbary należącej do dekanatu starogardzkiego[7].
W latach 1954–1972 wieś należała, a do 1959 była siedzibą władz gromady Kokoszkowy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Historia
edytujNajstarsze dowody na istnienie osady w tym miejscu pochodzą z ok. III w. p.n.e. Świadczy o tym znaleziony w 1949 roku toporek kamienny (z krzemienia). W pierwszych wiekach naszej ery przez Kokoszkowy prowadził prawdopodobnie szlak bursztynowy.[potrzebny przypis]
Wieś leży na skraju Lasu Szpęgawskiego, w którym w latach 1939–1945 Niemcy dokonali w ramach tak zwanej „Intelligenzaktzion”: masowych egzekucji od 5000 do 7000 ludzi, zarówno Polaków, jak i cudzoziemców – w tym wielu duchownych, nauczycieli i Żydów, jak również pacjentów szpitala dla umysłowo chorych w Kocborowie.
W 1960 r. na okolicznych terenach nad jeziorem Jamertal nakręcono większość scen bitewnych jak i plenerowych do filmu pt. Krzyżacy[8]. Zaangażowano bardzo wielu mieszkańców do pracy jak i statystowania.
Zabytki i atrakcje turystyczne
edytujWedług rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Barbary, poł. XIV, nr rej.: A-299 z 6.08.1962.[9] Kościół joannitów z XIV wieku, zbudowany z głównie kamienia polnego i cegły[10]. Odrestaurowany w latach 1995–2013. W kościele znajdują się:
- barokowy ołtarz główny z początku XVIII wieku, rzeźbiony, polichromowany
- 2 rokokowe ołtarze boczne z 2. połowy XVIII w.
- drewniany rzeźbiony krucyfiks barokowy z XVIII w.
- chrzcielnica drewniana z XVIII w.
- 2 feretrony z XIX w.
- barokowy ołtarz „Ukrzyżowanie” w rokokowej, złoconej ramie
- mosiężny papieski krucyfiks ołtarzowy z inskrypcją i datą 1770 r.
- na wieży kościoła znajdują się 2 dzwony: „Barbara” – 265 kg z 1952 r. oraz sygnaturka „Mikołaj”
- renesansowa płyta nagrobna Zofii z Taszewa[10].
Ponadto we wsi znajdują się:
- spichlerz podworski z XIX w., murowany budynek dwukondygnacyjny, wykorzystywany dawniej do przechowywania zboża
- pałac podworski, w którym do II wojny światowej mieszkali byli właściciele – rodzina Wurtzów. W latach 70. XX wieku obiekt przebudowano, jego piętro zaadaptowano na mieszkania.[potrzebny przypis]
Infrastruktura społeczna
edytujW Kokoszkowach znajdują się:
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 55779
- ↑ Wieś Kokoszkowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-06-02], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 495 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Parafia na stronie diecezji.
- ↑ Krzyżacy w bazie filmpolski.pl
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2022-01-07].
- ↑ a b Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 365, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa im. Józefa Grzybka w Kokoszkowach. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ Kuba Gajkowski: Jak dobrze było w przedszkolu. Kociewiak.pl. [dostęp 2022-01-07].
- ↑ Historia. Biblioteka Publiczna w Kokoszkowach. [dostęp 2022-01-07].
Linki zewnętrzne
edytuj- Kokoszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 255.