Kodeks Ramirez

Kodeks Ramirez – średniowieczny rękopis opisujący historię Azteków od ich wędrówki z krainy Aztlan po najazd konkwistadorów hiszpańskich.

Fragment z Kodeksu Ramirez

Opis

Kodeks Ramirez znany również jako Manuskrypt Tovar, powstał pod koniec XVI wieku i na jego całość składają się dwa rękopisy – rękopis Tovar i rękopis Olmos. Pierwszy nosił oryginalny tytuł Relación del origen de los indios que hábitan esta Nueva España según sus Historias i został napisany prawdopodobnie przez jezuitę Juan de Tovar. Bliższe badania stwierdzają, iż manuskrypt ten opierał się na innym dokumencie spisanym w języku nahuatl przez jakiegoś schrystianizowanego Indianina. Prawdopodobnie ten sam dokument był pierwowzorem dla innego rękopisu – Kodeksu Durana. Drugi manuskrypt przypisywany jest franciszkaninowi, ojcu Andrés de Olmos a jego oryginalny tytuł hiszpański brzmiał Historia de los Mexicanos por sus pinturas. Również i ten dokument opierał się na starszych rękopisach i opisywał historię Azteków od roku 1530.

Treść

Fragment Kodeksu Ramirez przedstawiający tzompantli oraz czaszki, związane świątynią Huitzilopochtli

Kodeks Ramirez jest podzielony na cztery części. Pierwsza rozpoczyna się od startu ludu azteckiego z mitycznych siedmiu jaskiń w Aztlan jako punktu rozpoczęcia wędrówki. Część druga zawiera informacje o podróży do Coatepec w Cerro of Tula znane jako miejsce z dużą ilością ryb. Trzecia część poświęcona jest kolejnemu miejscu postoju Cerro de Chapultepec i czwarta opowiada o dotarciu do jeziora i założeniu Tenochtitlán. Opisywane wydarzenia w kodeksie są więc najważniejszymi etapami w historii Azteków i ich kontaktów z mieszkańcami Doliny Meksykańskiej poczynając od zawiązaniu silnej koalicji, która zniszczyła miasto Chapultepec stolicę Tepanecs a kończąc na założeniu miasta w 1322 i jego historii do 1529 roku. Kodeks zawiera również cenne informacje na temat wyglądu wojowników, obrazowe opisy bitw, rysunki kobiet Azcapotzalco, proszących o łaskę Azteków oraz opisuje jakieś nieznane aspekty azteckiej religii.

Całość została wykonana prostą techniką tubylczą i napisana w języku hiszpańskim.

Historia

Rękopis Tovar został odkryty w 1856 przez José Fernando Ramírez w bibliotece klasztoru San Francisco w Meksyku. Tam wykonał dwie kopie rękopisu, gdzie jedna znajduje się obecnie w Meksykańskim Narodowym Muzeum Antropologii, a drugi w bibliotece Johna Cartera Browna, na wyspie Rhode.

Rękopis Olmos został po raz pierwszy opublikowany i przetłumaczony przez XIX-wiecznego historyka Henry'ego Phillipsa Jr. w 1880 roku. Nadał on nazwę kodeksowi po biskupie Ramírez de Fuenleal, który jako pierwszy określił jego wiek na 1532 rok.

Obecnie Kodeks Ramirez znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu Teksasu w Austin.

Bibliografia

• Maria Sten: Malowane księgi dawnych narodów Meksyku. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1980. ISBN 83-08-00088-6.
• Miguel Portilla: Dawni Meksykanie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976.