Kościół i klasztor pw. św. Jana z Dukli w Dukli

Kościół św. Jana z Dukli
	nr rej. A-1058 z 5.01.1968
	kościół klasztorny bernardynów, sanktuarium
	; Elewacja frontowa
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Dukla, ulica Bernardyńska 2
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Jana z Dukli
Wezwanie	św. Jana z Dukli
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1741
Data zakończenia budowy	1777
Data zniszczenia	przez pożar w 1835 roku.
Data odbudowy	1903 r.
Dane świątyni
Wieża kościelna; • liczba wież	; 2
Liczba naw	3
Organy; • liczba głosów; • liczba manuałów	; 13; 1
	Położenie na mapie Polski Dukla, klasztor św. Jana
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Dukla, klasztor św. Jana
	Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Dukla, klasztor św. Jana
	Położenie na mapie gminy Dukla Dukla, klasztor św. Jana
	Położenie na mapie Dukli Dukla, klasztor św. Jana
	49°33′34,5″N 21°40′55,9″E/49,559583 21,682194
	Multimedia w Wikimedia Commons

Klasztor oo. Bernardynów w Dukli powstał w 1741 r. Fundatorem był właściciel miasta Józef Wandalin Mniszech. Klasztor i kościół są głównym miejscem kultu św. Jana z Dukli, świątobliwego zakonnika bernardyńskiej prowincji z XV w. Po II wojnie światowej zostały tu przewiezione ze Lwowa główne relikwie Świętego. Od 2009 r. kościół cieszy się statusem sanktuarium na prawach diecezjalnych.

Historia

Po beatyfikacji św. Jana z Dukli (rok 1733) zarząd prowincji ruskiej bernardynów powziął myśl, by założyć klasztor w rodzinnej miejscowości błogosławionego. Do projektu przychylił się ówczesny właściciel Dukli, Józef Wandalin Mniszech, wsparcie finansowe obiecał również Józef Bukowski, chorąży sanocki. W 1741 r. zarząd prowincji przyjął fundację. W krótkim czasie powstał drewniany kościółek bł. Jana z Dukli, wraz z klasztorem, poświęcony zaledwie rok później. W latach 1761–1764 trwała budowa murowanego kościoła i klasztoru, który ufundował Jerzy August Mniszech, syn Józefa. Prace wykończeniowe (wieże, dzwony, ołtarze) zostały zakończone ostatecznie w 1777 r. Do nowo powstałego kościoła sprowadzono w 1743 r. ze Lwowa relikwie bł. Jana.

W 1835 r. pożar spowodował potężne spustoszenie w klasztorze i w kościele. Odbudowa trwała długo. Dopiero na przełomie XIX i XX w. doprowadzono kościół do okazałego wyglądu. Wtedy też powstała polichromia w nawie głównej, przedstawiająca życie i kult Patrona kościoła, autorstwa Tadeusza Popiela. Przez kilka lat w dukielskim zakonie przebywał o. Berard Bulsiewicz – powstaniec i kaznodzieja.

Dukielski klasztor stał się centralnym miejscem kultu św. Jana po tym, jak trumna z relikwiami świętego została sprowadzona w 1946 r. ze Lwowa do Rzeszowa, a następnie, w 1974 r. do Dukli. Została ona umieszczona w specjalnie przygotowanej kaplicy.

W dniach 9-10 czerwca 1997 r. ziemię dukielską nawiedził Jan Paweł II. 9 czerwca odwiedził sanktuarium, a następnego dnia podczas mszy św. w Krośnie dokonał aktu kanonizacji św. Jana z Dukli.

Elewacja północna
Wnętrze
Pomnik Jana Pawła II

Inne miejsca kultu św. Jana znajdujące się pod opieką klasztoru

Oprócz głównego kościoła i klasztoru powstał również w 1769 r. kościółek na górze Zaśpit, 8 km od Dukli. Zbudowany na miejscu, gdzie św. Jan miał swoją pustelnię w młodzieńczych latach, zwany jest do dziś potocznie kościołem „na puszczy”. W 1883 r. pożar strawił ten kościółek; odbudowano go jednak szybko, a wkrótce wzniesiono w tym miejscu inną, bardziej okazałą świątynię. Budowa przebiegała pod kierunkiem br. Kamila Żarnowieckiego, zakonnika-architekta. Poświęcenia dokonał bp Józef Sebastian Pelczar w 1906 r.

Należy tu wspomnieć o jeszcze jednym miejscu kultu św. Jana, mianowicie kapliczce pod górą Cergową, gdzie znajduje się źródełko („Złota Studzienka”), z którego wierni czerpią wodę, przypisując jej właściwości lecznicze. Jest to miejsce związane również z pustelniczym okresem życia św. Jana z Dukli.

Kaplica św. Jana z Dukli
Dom pustelnika
Wnętrze domu pustelnika

Parafie

Od 1969 r. trwa zlecona przez bpa Tokarczuka praca dukielskich bernardynów w parafii Chrystusa Króla w Trzcianie ze świątyniami w Trzcianie i w Zawadce Rymanowskiej. Są to cerkwie greckokatolickie, zamienione na rzymskokatolickie świątynie. Prócz tego w Zawadce istnieje dom rekolekcyjny.

Przy samym klasztorze parafia została erygowana w 1984 r. Liczy sobie ok. 1700 wiernych.