Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach
Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach – kościół parafii ewangelicko-augsburskiej w Bytomiu-Miechowicach. Mieści się przy ulicy Matki Ewy, w bytomskiej dzielnicy Miechowice.
 nr rej. A/1350/24 z dnia 24 sierpnia 1987[1][2]
| |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
.jpg) Widok ogólny (2021) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| parafia | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Bytomia  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
 50°21′42″N 18°51′06″E/50,361667 18,851667
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Historia
edytuj
Świątynia została wybudowana z inicjatywy Evy von Tiele-Winckler (Matki Ewy)[3] w latach 1896–1898 dla potrzeb Zakładów Diakonackich „Ostoi Pokoju” oraz mieszkańców Miechowic wyznania luterańskiego. Budowla poświęcona 2 lutego 1898.
28 marca 2012 świątynia została zamknięta przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego[4] z powodu szkód górniczych wyrządzonych przez oddziaływanie eksploatacji KWK Bobrek[3]. Remont kościoła rozpoczęto w lipcu 2014 roku[5].
Kościół był narażony na szkody górnicze od około połowy lat 70. XX wieku. Wielokrotnie przeprowadzano w tym czasie różne zabiegi wzmacniające i zabezpieczające obiekt. W latach 2000–2012 w budynku zaszły deformacje murów, sklepień, posadzek, rozległe spękania, uszkodzenia więźby dachowej, jak również doszło do przechylenia całej bryły kościoła. Przyczyną zamknięcia kościoła były znaczne uszkodzenia ceramicznych sklepień krzyżowo-żebrowych. Wychylenie obiektu w kierunku południowym wyniosło 18,7 mm/m, a w zachodnim 3,6 mm/m, co narzuciło konieczność rektyfikacji. W 2015 w ścianach fundamentowych (2,5 metra niżej niż posadzka) wbudowano odpowiednie siłowniki, rozerwano ściany fundamentowe i doprowadzono do pionowego położenia części obiektu, która znalazła się nad płaszczyzną rozerwania. Projekt techniczny zadania opracował dr inż. Krzysztof Gromysz, dr inż. Zbigniew Pająk oraz dr inż. Mirosław Wieczorek. W 2015 prace te zostały przerwane z przyczyn formalnych[3].
Architektura i wyposażenie
edytujKościół reprezentuje styl neogotycki. Orientowany, murowany z cegły, wybudowany na planie prostokąta z wieżą w północno - zachodnim narożniku. Wnętrze jest dwunawowe, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Wejście do kościoła prowadzi przez domek portalowy, nad nim znajduje się duża rozeta i szczyt ozdobiony gzymsem arkadkowym[6].
Wyposażenie
edytujWe wnętrzu świątyni znajdują się m.in.[6]:
- Ołtarz główny w stylu neogotyckim, który został wyrzeźbiony w drewnie i przedstawia krzyż na Golgocie i adorujących go dwóch mieszkańców Górnego Śląska: górnika i hutnika;
- ambona drewniana z baldachimem; kosz ambony ozdobiony jest płycinami i kolumienkami;
- chrzcielnica kamienna w kształcie kielicha, ozdobiona płaskorzeźbionym ornamentem z motywem krzyża;
- żyrandol metalowy, neogotycki (jeden oryginalny, drugi jest rekonstrukcją);
- organy zbudowane w 1898 roku przez firmę Schlag & Söhne ze Świdnicy[7];
- witraże o motywach geometrycznych, w prezbiterium dodatkowo posiadają przedstawienia baranka eucharystycznego, otwartą księgę z krzyżem i monogram Chrystusa, nad wejściem, w centrum rozety umieszczony jest krzyż w płomieniach.
Przypisy
edytuj- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-16]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2013-02-14].
- ↑ a b c Marian Jaksik, Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na budynek kościoła ewangelicko-augsburskiego w Bytomiu-Miechowicach, w: Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego, nr 8/2016, s. 111-115, ISBN 978-83-945841-1-5
- ↑ Musieli zamknąć kościół, bo tynk sypie się na głowy. Gazeta Wyborcza-Katowice. [dostęp 2013-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-26)].
- ↑ Remont Kościoła (!). Parafia Ewangelicko-Augsburska w Miechowicach. [dostęp 2017-07-03].
- ↑ a b Ewa Caban, Zabytki ewangelickie województwa śląskiego - przewodnik. Bytom Miechowice - Ostoja Pokoju, Folder wydany z okazji 500 lat reformacji, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2017, ISBN 978-83-948401-0-5.
- ↑ O parafii. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu-Miechowicach. [dostęp 2013-02-18].