Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Obszy
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Obszy – parafialny kościół rzymskokatolicki w Obszy, wzniesiony jako cerkiew unicka, następnie użytkowany przez parafię prawosławną.
nr rej. A/1467 z dnia 24.06.1983 | |||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
15 sierpnia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Obsza | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego | |||||||||||||||||
50°18′46,7″N 22°57′41,1″E/50,312972 22,961417 |
Historia
edytujCerkiew prawosławna w Obszy wzmiankowana jest po raz pierwszy w r. 1531. Następnie miejscowa parafia przyjęła unię. Nową drewnianą świątynię na miejscu starszej zbudowano w 1762. Budowla ta istniała do pożaru w 1854. Cztery lata później przystąpiono do budowy nowej cerkwi unickiej, oddanej do użytku w 1860[1].
Po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej obiekt stał się siedzibą parafii prawosławnej. W latach 1881–1883 został gruntownie przebudowany[2].
W 1919 budynek został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego[3].
Został zwrócony prawosławnym przez niemieckie władze okupacyjne w 1943 i był ponownie cerkwią parafialną przez rok. W 1943 w cerkwi służył ks. Paweł Szwajko, w 2003 kanonizowany jako jeden z męczenników chełmskich i podlaskich razem ze swoją małżonką Joanną[4].
W 1952, w związku z powtórną zmianą wyznania na rzymskokatolickie, budynek został gruntownie przebudowany, zmieniono konstrukcję zwieńczeń i dachu. Kolejny remont świątyni miał miejsce w latach 1988-1989[2].
Architektura
edytujKościół w Obszy jest budowlą trójdzielną z kwadratową nawą krytą dachem namiotowym, nad przedsionkiem wznosi się wieżyczka[2].
Otoczenie
edytujPierwotnie teren otaczający świątynię pełnił funkcje cmentarza. W XIX w. wytyczono nowe nekropolie - jedną na terenie dawnego ogrodu przy plebanii, drugą zaś poza zabudową wsi, kilkadziesiąt metrów od cerkwi. Pierwszy z cmentarzy zachował się w postaci szczątkowej, drugi jest nieczynny. Parafia rzymskokatolicka w Obszy w 1919 otworzyła na swoje potrzeby nową nekropolię[3].
-
Elewacja frontowa
-
Wnętrze
Przypisy
edytuj- ↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 167-168.
- ↑ a b c Paulina Cynalewska-Kuczma , Architektura cerkiewna Królestwa Polskiego narzędziem integracji z Imperium Rosyjskim, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2004, s. 144, ISBN 83-232-1463-8, OCLC 69452580 .
- ↑ a b D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 168-169.
- ↑ G. J. Pelica, Krew pod archiwalnym pyłem, "Przegląd Prawosławny", nr 4 (214), kwiecień 2003