Kościół San Francesco di Paola w Wenecji
Kościół San Francesco di Paola (pl. kościół św. Franciszka z Paoli) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Castello. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem parafialnym w parafii pod tym samym wezwaniem[1].
| kościół parafialny | |||||||||||||||
.jpg) Fasada kościoła | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
1247, Viale Garibaldi Giuseppe - 30100 Venezia (VE) | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||||
 45°25′57,36″N 12°21′15,12″E/45,432600 12,354200
| |||||||||||||||
Historia
edytujPrzez pewien czas na miejscu obecnego kościoła znajdowały się dwa budynki sakralne, oba poświęcone św. Bartłomiejowi Apostołowi[2]. Pierwszy z nich został zbudowany w 840 roku pod wezwaniem św. Dymitra z Tesalonik. W 1070 roku został odnowiony i poświęcony świętemu Bartłomiejowi. W 1291 roku Bartolomeo Querini, biskup Castello, zbudował hospicjum dla osób starszych i chorych[3]. W 1296 roku obok hospicjum zbudowano oratorium pod wezwaniem św. Bartłomieja[4]. Około 1300 roku oddano do użytku pierwotny kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja, prawdopodobnie odbudowując go od fundamentów w formach gotyckich. Od oratorium św. Bartłomieja oddzielały go budynki hospicjum. W 1342 roku papież Jan XXII przekazał ten kościół pod jurysdykcję patriarchy Grado[2]. W 1584 roku cały kompleks został przekazany minimitom, który w tym właśnie roku przybyli do Wenecji[4]. W 1588 roku zakonnicy postanowili całkowicie wyburzyć wszystkie budynki (kościół, oratorium i hospicjum) i w obecności doży Pasquale Cicogni położyli kamień węgielny pod budowę nowego kompleksu, pobłogosławiony przez patriarchę Wenecji Giovanniego Trevisana[2]. Patronat na budową objęła rodzina Querini. Kościół ten, zachowany do dziś, został poświęcony 8 sierpnia 1619 roku otrzymując wezwanie założyciela minimitów, św. Franciszka z Paoli[3].
Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[5]. W 1806 roku klasztor został zlikwidowany, a jego zabudowania przeznaczono na koszary[3]. Wspólnota zakonna została przeniesiona do San Francesco w Weronie[4]. W 1885 roku budynki poklasztorne rozebrano, aby zrobić miejsce pod budowę szkoły[3]. Sam kościół pozostawał otwarty dla potrzeb kultu. Zarządzał nim wikariusz. Do 1952 roku miał status kościoła filialnego. Wówczas został wyłączony spod jurysdykcji San Piero di Castello i podniesiony do rangi kościoła parafialnego. Opiekę nad nim sprawują salezjanie[2].
Architektura
edytujKościół ma 39 m długości i 18 m szerokości. Dwukondygnacyjna fasada utrzymana jest w stylu klasycystycznym i zwieńczona trójkątnym tympanonem. Pośrodku znajduje się portal, flankowany dwoma oknami[6]. W tympanonie portalu widnieje płonące słońce, zawierające motto minimitów, „Charitas”. Na prawej stronie fasady znajduje się namalowany zegar, wskazujący godzinę 9:30, która być może oznacza chwilę śmierci św. Franciszka z Paoli[2].
Wnętrze
edytujJednonawowe wnętrze, choć przebudowane w XVIII wieku, zachowało na ogół swoje pierwotne cechy[6]. Zachował się strop nawy. Na tylnej ścianie znajduje się barco (chór zakonny), z ramionami rozciągającymi się do połowy ścian bocznych. Po każdej stronie nawy znajdują się cztery płytkie kaplice, z których pierwsza od tyłu, znajduje się pod chórem zakonnym[3]. We wnętrzu znajduje się 11 ołtarzy, z których jeden zajmuje baptysterium[6].
Malowidła na suficie zrealizował w 1585 roku uczeń Tycjana, Giovanni Contarini[2], na zamówienie przez Cesare Carafy[3]. Panel centralny, przedstawiający Zmartwychwstanie otaczają sceny z Nowego Testamentu (Narodzenie Pańskie, Zwiastowanie, Uzdrowienie opętanego, Czterech ewangelistów, Czterech Doktorów Kościoła), sceny z życia św. Franciszka z Paoli (Święty rozdający chleb ubogim, Święty wyprowadzający wodę ze skały, Święty przekraczający Cieśninę Mesyńską) oraz cztery herby i dwie historyczne sceny rodziny Carafa[2].
Dzieła sztuki
edytujCzęść prezbiterialna
edytujSklepienie XVIII-wiecznego prezbiterium zdobi fresk Św.. Franciszek z Paoli w chwale pędzla Michele Schiavone. W czterech narożnikach widnieją wyobrażenia ewangelistów. Na ołtarzu głównym stoi tabernakulum z zielonego marmuru genueńskiego, poświęcone w Wigilię Bożego Narodzenia 1749 roku.Ołtarz flankują dwa marmurowe posągi, po lewej: Św. Marek dłuta Giovanniego Marii Morlaitera, a po prawej: Św. Bartłomiej A. Cattajapiery[2].
Ołtarz kaplicy z prawej strony wypełnia obraz Zwiastowanie pędzla Palmy młodszego z 1585 roku, natomiast ołtarz kaplicy z lewej strony – Jezus w chwale ze świętymi Antonim Padewskim i Antonim Pustelnikiem[2].
Część nawowa
edytujStrona prawa
edytuj
Na ołtarzu w transepcie stoi polichromowany posąg Najświętszej Maryi Panny Różańcowej. Ściany wypelniają obrazy Francesca Zanchiego: Św. Franciszek z Paoli wskrzeszający baranka i Ryby zwracające monety utracone przez dobroczyńcę (po lewej) i oraz Św. Franciszek z Paoli łamiący złotą monetę na dwoje i Szczęśliwa śmierć króla Francji Ludwika XI (po prawej)[2].
Marmurowe, XVI-wieczne ołtarze kolejnych kaplic wypełniają obrazy: Św..Franciszek z Paoli, przypisywany Alvise del Friso, a będący kopią obrazu o tej samej tematyce w kościele San Trovaso, Najświętsza Maryja Panna ze św. Janem Ewangelistą i darczyńcami Palmy młodszego i Matka Boża Bolesna. Na ołtarzu ostatniej, czwartej kaplicy stoi posąg Św. Antoni Padewski, umieszczony w niszy ze złotej mozaiki[2].
Nad prawym ramieniem chóru umieszczone są obrazy przedstawiające sceny z życia św. Franciszka z Paoli[2].
Strona lewa
edytujW baptysterium znajduje się XVI-wieczna chrzcielnica, wykonana z czerwonego marmuru werońskiego. Na ścianie wisi obraz ołtarzowy Męczeństwo św. Bartłomieja pędzla Jacopa Marieschiego z 1764 roku, przeniesiony w to miejsce w 1953 roku z ołtarza głównego[2].
Marmurowe, XVI-wieczne ołtarze kolejnych kaplic wypełniają obrazy: Św. Wincenty Ferreriusz, anonimowego autora, Święci Anna, Oswald i Kajetan oraz Święte Katarzyna, Klara, Gertruda i Maryna, przypisywany Palmie młodszemu; na tym ostatnim ołtarzu stoi XIV wieczna, drewniana rzeźba Mater Consolationis[2].
Organy zbudował w 1799 roku Gaetano Callido[2].
Nad lewym ramieniem chóru umieszczone są obrazy przedstawiające sceny z życia św..Franciszka z Paoli[2].
Przypisy
edytuj- ↑ ParrocchieMap.it: Parrocchia di S. FRANCESCO DI PAOLA. www.pmap.it. [dostęp 2020-10-01]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p VeneziaMuseo: Ciexa de San Francesco de Paula. veneziamuseo.it. [dostęp 2020-10-01]. (wł.).
- ↑ a b c d e f Jeff Cotton: San Francesco di Paola. churchesofvenice.com. [dostęp 2020-10-01]. (ang.).
- ↑ a b c Archivio di Stato di Venezia: S. Francesco di Paola (Venezia). archiviodistatovenezia.it. [dostęp 2020-10-01]. (wł.).
- ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2020-10-01]. (wł.).
- ↑ a b c Venezia Unica – The official tourism website of the City of Venice: Chiesa di San Francesco di Paola. events.veneziaunica.it. [dostęp 2020-10-01]. (wł.).