Kościół i klasztor teatynów w Horodence
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i klasztor Misjonarzy w Horodence – dawny rzymskokatolicki kościół w Horodence przy ul. Włodzimierza Wielkiego 1 (ukr. вул. Володимира Великого, 1), uważany za jeden z najcenniejszych zabytków późnobarokowej architektury i rzeźby XVIII w. w całej Rzeczypospolitej[1].
 Widok na kościół | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |||||||||||||||||
 48°40′N 25°30′E/48,666667 25,500000
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Historia i architektura
edytuj23 sierpnia 1743 ówczesny właściciel Horodenki starosta kaniowski Mikołaj Bazyli Potocki dokonał zapisu na kościół w tym mieście. Świątynię zaprojektował lwowski architekt Bernard Meretyn. Dekorację wnętrza wykonali wspólnie Meretyn i Johann Georg Pinsel. Ich głównym dziełem był wspaniały ołtarz główny, ozdobiony monumentalnymi rzeźbami. Pinzel wyrzeźbił również ołtarze boczne i bogato ornamentowaną ambonę.
Przy kościele wzniesiono klasztor księży misjonarzy. W 1760 odbyła się konsekracja całego zespołu. W 1784 władze austriackie skasowały klasztor, umieszczając z nim najpierw szpital, a następnie magistrat. Od tej chwili kościół został przekształcony z zakonnego w parafialny[2].
W 1866 kościół był restaurowany. Wymieniono wówczas dach. Kolejna restauracja miała miejsce w latach 1905–1906 pod nadzorem architekta Zygmunta Gorgolewskiego. Kolejny raz odrestaurowano kościół w latach 20. XX w.; usunięto wówczas uszkodzenia powstałe w 1915 w wyniku pierwszej wojny światowej.
Po drugiej wojnie światowej Polacy z Horodenki i okolic zostali wysiedleni. Ostatni tutejszy proboszcz, ks. Michał Sobejko zabrał ze sobą łaskami słynący obraz Matki Bożej Horodeńskiej, umieszczając go w kościele Wniebowzięcia NMP w Kępnicy (diecezja opolska)[3].
Kościół w Horodence został zrujnowany, przepadła większość rzeźb Pinsla. W budynkach klasztoru mieściły się m.in. koszary i zakład włókienniczy.
Po 1991 kościół został przekazany ukraińskiemu kościołowi greckokatolickiemu. Od tamtego czasu w kościele trwa permanentny remont.
Resztki wyposażenia znalazły się w muzeum Pinsla urządzonym w 1996 w byłym kościele klarysek we Lwowie.
Architektura
edytujMonumentalną fasadę trzynawowej bazyliki flankują dwie wieże wzniesione na planie kwadratu, wysunięte do przodu i zwieńczone niskimi hełmami. Pomiędzy wieżami znajduje się bogato dekorowany, barokowy szczyt. Fasadę zdobią pilastry zwieńczone korynckimi kapitelami i gzymsy.
Od strony północnej do kościoła przylega zbudowany w tym samym czasie piętrowy budynek klasztoru. Naprzeciwko wieży południowej kościoła znajduje się kolumna z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej (1751), dłuta Pinsla.
Kościół Franciszkanów w Przemyślu
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rzecz-pospolita.com: HORODENKA. [dostęp 2010-09-28].
- ↑ Misjonarze [online], Nowy Kurier Galicyjski, 9 października 2019 [dostęp 2022-11-04] (pol.).
- ↑ Anna Kwaśnicka, O Matce Bożej z Horodenki [online], opole.gosc.pl, 10 września 2012 [dostęp 2022-11-04].
Bibliografia
edytuj- Wołodymyr Wujcyk w: www.history.iv-fr.net: Архітектурні пам'ятки Городенки: Меретин і Пінзель у Городенці (Architektoniczne zabytki Horodenki: Meretyn i Pinsel w Horodence). [dostęp 2017-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-21)]. (ukr.).