Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Przeczycy
Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej – rzymskokatolicki kościół parafialny, znajdujący się w Przeczycy.
 nr rej. A-750 z 19 listopada 1985 r.[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
.jpg)
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |||||||||
Położenie na mapie gminy Brzostek  | |||||||||
 49°53′07,54″N 21°22′03,88″E/49,885428 21,367744
| |||||||||
Historia
edytujPierwszy kościół parafialny w Przeczycy, pod wezwaniem św. Michała, zbudowany z drewna, został spalony w 1657 r. przez wojska Jerzego Rakoczego. W 1687 r. wzniesiono następną, także drewnianą świątynię[2].
Obecny kościół został wybudowany według projektu Stanisława Majerskiego, w latach 1904–1906[2][3]. Nad pracami czuwał budowniczy z Pilzna, o nazwisku Ryba[2]. Świątynia została poświęcona w 1908 r. przez ks. Jakuba Federkiewicza[2] lub bpa Karola Fischera[3].
Jesienią 1944 r. Niemcy wysadzili wieżę kościoła, odbudowano ją w 1968 r.[3]
Architektura
edytujTrzynawowa świątynia została wzniesiona w stylu neogotyckim, z cegły[2][3]. Przy zamkniętym trójbocznie prezbiterium znajduje się poprzedzona przedsionkiem zakrystia oraz skarbczyk. Elewację północną wieńczy czterokondygnacyjna wieża, nakryta ostrosłupowym dachem hełmowym, z kruchtą w przyziemiu. Nawy boczne zostały zaakcentowane szczytami[2].
Elewacje opięte skarpami, zwieńczone gzymsem. Cokół budynku jest lekko wysunięty, oblicowany piaskowcem[2].
Wewnątrz sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz chór muzyczny, wsparty na czterech filarach[2]. Polichromia została wykonana w 1930 r., według projektu Juliusza Makarewicza[3][2], witraże pochodzą z lat 1914–1918[3].
Dachy budynku kryte blachą, korpus budowli, kruchty oraz szczyty naw przykryto dachami dwuspadowymi, nawy boczne, składzik i zakrystię dachami pulpitowymi, a prezbiterium – dachem wielospadowym. Na kalenicy umieszczono sygnaturkę[2].
Wyposażenie
edytuj.jpg)
W kościele znajdują się trzy ołtarze. W neogotyckim ołtarzu głównym z 1913 r. umieszczono obraz Archanioła Michała, rzeźby świętych: Antoniego i Józefa oraz koronowaną w 1974 r., gotycko-renesansową figurę Matki Bożej z końca XV w. Jeden z ołtarzy bocznych, z rzeźbą Jezusa na Krzyżu oraz obrazem Dobrego Pasterza, pochodzi z 1775 r., został przeniesiony ze starego kościoła; drugi natomiast powstał w 1912 r., według projektu Stanisława Majerskiego[3].
Ponadto w kościele znajdują się: późnobarokowy krucyfiks, krzyże procesyjne z XVIII w., rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z początku XVIII w., feretron rzeźbiarski z początku XX w. oraz dzwon z 1504 r.[3]
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2023-03-15].
- ↑ a b c d e f g h i j V. Błotko, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. biała – Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP [online], zabytek.pl, październik 2000 [dostęp 2023-03-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Stanaszek Bogdan: Brzostek i okolice. Brzostek: Towarzystwo Miłośników Ziemi Brzosteckiej, 1997, s. 166. ISBN 83-901833-3-1. OCLC 751187915.