Wikipedia

Kościół Matki Bożej Łaskawej „Ta’ l-Abbandunati” w Saint Paul’s Bay

Kościół Matki Bożej Łaskawej (malt. Il-knisja tal-Madonna tal-Grazzja, ang. Church of Our Lady of Graces Tal-Abbandunati), znany jako Madonna Ta’ l-Abbandunati – niewielki rzymskokatolicki kościół w przysiółku Wardija miejscowości Saint Paul’s Bay (malt. San Pawl il-Baħar) na Malcie. Świątynia jest pod prywatnym zarządem szlacheckiej rodziny Manduca Piscopo Macedonia.

Kościół Matki Bożej Łaskawej
„Ta’ l-Abbandunati”
w San Pawl il-Baħar (Wardija)
Il-knisja tal-Madonna tal-Grazzja (ta' l-Abbandunati)
Ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Wardija, Saint Paul’s Bay SPB 6535

Adres

Triq il-Madonna tal-Abbandunati

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

maltańska

Wezwanie

Matki Bożej Łaskawej (Matki Bożej Opuszczonych)

Wspomnienie liturgiczne

czwarta niedziela sierpnia

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół ''il-Madonna ta’ l-Abbandunati''w San Pawl il-Baħar (Wardija)”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół ''il-Madonna ta’ l-Abbandunati''w San Pawl il-Baħar (Wardija)”
Ziemia35°56′28,1″N 14°23′24,0″E/35,941139 14,390000
Multimedia w Wikimedia Commons

Położenie

edytuj

Kościół położony jest pośród drzew karobowych i oliwnych u stóp wzgórza znanego jako Tal-Ballut, i przylega do Palazz tas-Sultan, ulubionego miejsca bailiffa Ramona Perellosa, późniejszego wielkiego mistrza Zakonu Rycerzy św. Jana[1][2][3]. Rozpościera się stamtąd wspaniały widok na zatokę św. Pawła[2][3].

Historia

edytuj

Akt fundacji świątyni podpisany został 21 grudnia 1689[4][5], a zbudowana ona została na terenie ogrodu należącego wcześniej do wikariusza generalnego Tolessentiego. Już 18 kwietnia 1690 wikariusz generalny ks. Antonio Manso poświęcił nowy kościół. Jego fundatorem był ówczesny bailiff, a w latach 1697–1720 wielki mistrz Zakonu Joannitów, Ramon Perellos y Roccaful[1][2][3][6][7].

13 czerwca 1798 kościół został splądrowany przez żołnierzy Napoleona, którzy zabrali wszystkie srebra i kosztowności, zaś obraz tytularny zbezcześcili[2][3][8].

W pierwszych latach XX wieku ówczesny właściciel posiadłości hrabia Bernard Manduca Piscopo Macedonia Zamitt (1891-1971), rozpoczął rozbudowę i upiększanie kościoła[2][3].

Dziś opiekę nad świątynią sprawuje spadkobierca hrabiego Bernarda, hrabia Alfred Manduca Piscopo Macedonia[2].

Architektura

edytuj

Wygląd zewnętrzny

edytuj

Oryginalna kaplica z XVII wieku była niewielka – dach skonstruowany z prostokątnych płyt, oraz gładka i prosta fasada, identycznie jak wiele innych kościołów z tej samej epoki[2].

Dziś jego fasada jest wciąż prosta i bez ozdób, posiada jedynie okrągłe okno ponad półkoliście zakończonym wejściem. Całość zwieńcza dobudowany później trójkątny fronton z figurą Najświętszego Serca Jezusa. Po lewej stronie wieża z dzwonami, zakończona iglicą. Kościół ma kopułę z latarnią zwieńczoną krzyżem, zbudowaną w 1963[2][3].

Przed kościołem stoją dwie kamienne figury dłuta rzeźbiarza Marco Montebello (1915–1988), przedstawiające św. Bernarda oraz archanioła Michała[2][3].

Na lewo od kościoła znajduje się, zbudowana w 1966, wolnostojąca monumentalna dzwonnica mieszcząca pięć dzwonów, wykonanych w mediolańskiej ludwisarni Barigozzi[2][3].

Wnętrze

edytuj

Oryginalny kult tal-Madonna tal-Abbandunati – Matki Bożej Opuszczonych, pojawił się na Malcie pod koniec XVII wieku za przyczyną fundatora kościoła Ramona Perellosa, pochodzącego z Aragonii w Hiszpanii, który miał szczególną cześć do słynnej Nuestra Senora de los Desamparados, głęboko czczonej jako patronka Walencji[3][4][5].
Przywiązanie Ramona Perellosa do tego świętego wizerunku skłoniło go do zlecenia słynnemu maltańskiemu artyście Stefano Erardiemu (1630–1716) namalowania wiernej kopii La Virgen de los Desamparados jako obrazu tytularnego kościoła. Obraz powstał około 1697. Przedstawia on ukoronowany wizerunek Matki Bożej z małym Jezusem na lewej ręce, oraz bukietem lilii w prawej. Madonna i Dzieciątko ubrane są w bogato haftowany strój; Najświętsza Dziewica stoi na chmurach, otoczona jest przez małe aniołki[2][5][7]. Na obrazie widoczny jest herb Perellosa[1].

W kościele znajdują się trzy inne obrazy, przypisywane Erardiemu: Święty Bernard, Święty Hieronim oraz Madonna Niepokalana[1][5]. Niektóre źródła przypisują ich autorstwo Francesco Zahrze[2].

Inne dzieła sztuki w świątyni to[1][2][4][5]:

  • procesyjna figura Madonna tal-Abbandunati, wykonana z papier mâché w 1916 przez Wistina Camilleri (1885–1979);
  • statuy Niepokalana, Św. Bernard oraz Ecce homo;
  • cztery obrazy na wewnętrznych ścianach kopuły, przedstawiające wydarzenia z życia Matki Bożej oraz św. Bernarda, a wykonane przez Alfreda i Paula Camilleri Cauchi w 1969.

Kościół dziś

edytuj

Dziś w kościele odprawiane są wieczorne msze święte w środy, piątki i soboty, zaś w niedziele i święta – poranne[9].
Doroczna fiesta ma miejsce w czwartą niedzielę sierpnia, z procesją z figurą Matki Bożej Opuszczonych, orkiestrą oraz puszczaniem fajerwerków[2][5].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e Sant Paul's Bay - Church of Madonna of the Abandoned (Tal-Abbandonati). W: Alfie Guillaumier: Malta's Towns and Villages. USA: Terry Asphar (tłum.), 2003, s. 428. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Carmel Bezzina: Il-Madonna tal-Abbandunati ~ Wardija, l/o S. Pawl il-Baħar ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-07)]. (malt.).
  3. ↑ a b c d e f g h i Our Lady "Ta' l-Abbandunati" - Wardija. W: Mikiel Spiteri (Kilin): A Hundred Wayside Chapels of Malta & Gozo. Valletta: Heritage Books, 2000, s. 217-219. ISBN 99909-93-06-8. (ang.).
  4. ↑ a b c Rural Wardija celebrates one of Malta’s smaller feasts, which pays tribute to the patroness of Valencia. [w:] MaltaToday [on-line]. 2018-06-13. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-17)]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f Carmel Bezzina: Statue’s 90th Anniversary. [w:] Malta Independent [on-line]. 2009-08-16. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-18)]. (ang.).
  6. ↑ St Paul’s Bay (San Pawl il-Baħar) / Church of Our Lady at Wardija. Archdiocese in Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-17)]. (ang.).
  7. ↑ a b LXXXVIII. CHIESE NELA UARDIA. / II. Chiesa beneficiale di M. V. degli Abbandonati. W: Achille Ferres: Deserizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866, s. 347. (wł.).
  8. ↑ John Scerri: Our Lady of Grace Wardija - tal-abbandunati. malta-canada. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-11)]. (ang.).
  9. ↑ Madonna tal-Grazzja (ta' l-Abbandunati). Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-10)]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Kościół_Matki_Bożej_Łaskawej_„Ta’_l-Abbandunati”_w_Saint_Paul’s_Bay&oldid=72137889”