Kościół św. Stanisława Kostki w Kołczynie

Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie – katolicki kościół parafialny[1] znajdujący się w Kołczynie (gmina Krzeszyce). Zachowany w dużej mierze w oryginalnym kształcie stanowi pamiątkę osadnictwa na błotach nadwarciańskich[2].

Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie
Zabytek: nr rej. KOK-I-542 z dnia 30.05.1963 oraz 63 z 2.11.1976
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny (część otynkowana to murowana zakrystia dobudowana w 1954)
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Miejscowość

Kołczyn

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Stanisława Kostki

Wspomnienie liturgiczne

18 września

Położenie na mapie gminy Krzeszyce
Mapa konturowa gminy Krzeszyce, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie”
Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego
Mapa konturowa powiatu sulęcińskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie”
Ziemia52°36′46,5840″N 15°07′14,4948″E/52,612940 15,120693

Historia

edytuj

Kościół z muru pruskiego pierwotnie ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, wybudowano w około 1772 dla osadników kolonizujących błota nadwarciańskie[2]. Sygnaturka pochodzi z 1869[3]. Obiekt znacząco przebudowano po pożarze w latach 50. XX wieku. W 1954 dobudowano od północy murowaną zakrystię, a od zachodu kruchtę, co zaburzyło pierwotną bryłę. Obie dobudówki otynkowano. Empory zlikwidowano w latach 70. XX wieku (pozostawiono chór zachodni i resztę słupów). W tym samym czasie wymieniono około połowę szkieletu konstrukcyjnego ścian i zbudowano nową więźbę dachową, wylano posadzkę cementową, a także (wzorując się na oryginalnej) wymieniono stolarkę drzwi i okien[4].

Architektura

edytuj

Rzut kościoła w Kołczynie oparty jest o kształt prostokąta o wymiarach 20,5 x 10,5 m[5], rozbudowanego o przyległe do dłuższych boków prostokątne w planie kruchty, zakrystię od północy i czworoboczną trzecią kruchtę, przez którą prowadzi wejście główne, od zachodu. Budowla nakryta jest dachem trzypołaciowym, zakrystia pulpitowym, a pozostałe człony dwuspadowymi. Na zachodnim skraju kalenicy umieszczono sygnaturkę z latarnią i hełmem ostrosłupowym. Do wnętrza świątyni prowadziły niegdyś trzy wejścia: jedno umieszczone od strony zachodniej, dwa pozostałe przez boczne kruchty. Zamurowano wejście w kruchcie północnej i wprowadzono wejście od strony zakrystii. Salową nawę przekryto pozornym sklepieniem odcinkowym, wspartym na drewnianych podporach, przechodzącym w płaski strop w partiach bocznych[4][3].

Wyposażenie

edytuj

Wyposażenie kościoła jest skromne. Na wyróżnienie zasługuje XIX-wieczny prospekt organowy firmy W. Grünberg Stettin[3], umieszczony pod chórem muzycznym, neogotycka chrzcielnica, która zapewne pierwotnie usytuowana była w części ołtarzowej[3] oraz rzeźba anioła chrzcielnego z pierwszej połowy XVIII wieku[4].

Dzwonnica

edytuj

Dzwonnica jest wolnostojąca, prostopadłościenna, drewniana, oszalowana, z końca XVIII lub początku XIX wieku, wyremontowana w 2009. Stoi na ceglanym cokole, nakryta dachem czterospadowym z latarnią[2]. Zachowane oryginalne dzwony[5].

Otoczenie

edytuj

Przy kościele znajdują się następujące obikety:

  • kamień pamiątkowy z 2007 i dąb przyjaźni polsko-niemieckiej posadzony przez obecnych i przedwojennych mieszkańców wsi z okazji ich pierwszego oficjalnego spotkania zorganizowanego 9 lipca 2006 przez powiat sulęciński i Heimatkreis Oststernberger (widnieje na nim m.in. cytat z Listu do Galatów: Jeden drugiego brzemiona noście),
  • kamień-nagrobek pastora Fritza Wilskiego (1812-1867),
  • figura maryjna z tablicą pamiątkową z kwietnia 2006, upamiętniającą 60-lecie parafii założonej w 1946[6].

Galeria

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska, Parafia pw. św. Stanisława Kostki - Kołczyn
  2. a b c Błażej Skaziński, Kołczyn/Költschen, Gmina Krzeszyce/Gemeinde Kriescht, w: Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, materiały konferencyjne, Szczecin-Expo, Szczecin, 2015, s.451-452, ISBN 978-83-63868-42-0
  3. a b c d Lubtur, Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie
  4. a b c Barbara Bielinis-Kopeć, XVIII i XIX-wieczne kościoły szkieletowe na terenie łęgów warciańskich, w: Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, materiały konferencyjne, Szczecin-Expo, Szczecin, 2015, s.308-309, ISBN 978-83-63868-42-0
  5. a b Ziemia Lubuska, Kościół parafialny p.w. św. Stanisława Kostki w Kołczynie
  6. napisy in situ