Kościół św. Marcina w Kazimierzu Biskupim
Kościół Świętego Marcina w Kazimierzu Biskupim – rzymskokatolicki kościół parafialny we wsi Kazimierz Biskupi. Mieści się przy ulicy Kościelnej, gdzie jak głosi tradycja znajdowała się pustelnia Mateusza – jednego z Pięciu Braci Męczenników[1].
 nr rej. 51 z dnia 1 lutego 1965
| |||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||
.JPG)
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu konińskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Kazimierz Biskupi  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Kazimierza Biskupiego  | |||||||||||||||
 52°18′43″N 18°10′09″E/52,311944 18,169167
| |||||||||||||||
Kościół, pierwotnie romański z drugiej połowy XII wieku, wybudowany z granitu i piaskowca. Według Jana Długosza jego fundatorem miał być Piotr Włostowic. Według innej hipotezy założycielem świątyni był Piotr Wszeborowic[2]. Pierwsza wzmianka o tym kościele pochodzi z "Roczników" Długosza, który napisał o przekazaniu Kazimierza biskupstwu lubuskiemu przez Henryka Brodatego w 1237 r. Przez wieki przechodził przebudowy – dzisiaj możemy znaleźć ślady romańskiego portalu w ścianie południowej i znaki kamieniarskie – krzyż na podstawie (Ziemia) oraz krzyż na okręgu (Wenus). Około 1512 przebudowany w stylu późnogotyckim z fundacji bp. Lubrańskiego. Spalony przez Szwedów na początku XVIII wieku, odbudowany. W 1859 powiększony. Podczas II wojny światowej Niemcy zamknęli świątynię i przeznaczyli ją na magazyn zbożowy. Z kościoła ukradli złoty kielich z XV wieku, dzwony oraz skonfiskowali bibliotekę parafialną liczącą 1090 tomów[3].
Z romańskiego kościoła zachowana apsyda, ściany prezbiterium i dolne partie murów nawy. Od południa zamurowany romański portal. Wyposażenie wnętrza rokokowe z 1 połowy XVIII wieku, w barokowym ołtarzu głównym obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVII wieku, w sukience z 1766 roku, ołtarze boczne rokokowe. Ołtarz po lewej stronie poświęcony Pięciu Braciom Męczennikom ze srebrną trumienką z relikwiami świętych Męczenników, znajdującą się w ozdobnym relikwiarzu, ufundowanym przez kazimierskie Bractwo Szewskie w 1927 roku[3]. Na stropie polichromia z około połowy XIX wieku – hagiografia Pięciu Męczenników. Ich zabójcy przedstawieni w pikielhaubach. W kościele znajduje się również późnogotycka rzeźba Matki Bożej i kamienna chrzcielnica z XVI wieku.
Cmentarz parafialny
edytujNa pobliskim cmentarzu znajduje się mogiła nieznanych polskich żołnierzy, poległych w 1939 roku[4]. Oprócz nich znajduje się tu również grób Stanisława i Wandy Mańkowskich[5] oraz głaz z tablicą pamiątkową, poświęconą poległym w walce o niepodległość Polski w 1918 roku[6].
Na kazimierskim cmentarzu spoczywa Marcin Kolczyński - mieszkaniec Kazimierza Biskupiego, który 2 sierpnia 2020 roku w miejscowości Julianadrop w Holandii uratował trójkę topiących się w morzu dzieci. Swój bohaterski czyn przypłacił jednak własnym życiem[7][8].
Na cmentarzu spoczywa legionista i weteran I Wojny Światowej - Józef Ślugaj, którego grób został ostrzelany przez komunistów po II Wojnie Światowej[9][10].
Przypisy
edytuj- ↑ Śladami Pięciu Braci Męczenników. wielkopolskaciekawie.pl. [dostęp 2019-12-29].
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Zbigniewa Chodyły, Dzieje Kazimierza Biskupiego, wyd. 2, Konin: Wydawnictwo „Aspeks”, 2001, s. 49-50, ISBN 83-88349-03-01
- ↑ a b Praca zbiorowa pod redakcją Ewy Matyby, Kazimierz Biskupi - "Sancta Civitas" - Dziewięć wieków kościoła parafialnego pw. św. Marcina z Tours, Gminny Ośrodek Kultury w Kazimierzu Biskupim, 2020, ISBN: 978-83-957063-0-1
- ↑ Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 176-177, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
- ↑ Kazimierz Biskupi, cm. parafialny - osoby pochowane [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-09-28].
- ↑ Urszula, KIERUNEK NA DZIŚ: Pomniki Kazimierza Biskupiego. [online], KIERUNEK NA DZIŚ, 2017 [dostęp 2023-09-28].
- ↑ Adrianna Jackowiak, Pogrzeb bohatera. Marcin Kolczyński uratował w Holandii trójkę dzieci, ale sam zginął. Spoczął na cmentarzu w Kazimierzu Biskupim [online], Głos Wielkopolski, 12 sierpnia 2020 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
- ↑ Nicole Młodziejewska, Wielkopolanin uratował tonące dzieci w Holandii. Swój czyn przypłacił życiem. Holendrzy organizują zbiórkę, by pomóc jego rodzinie [online], Głos Wielkopolski, 9 sierpnia 2020 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
- ↑ Zbrodnie komunistyczne na Ziemi Konińskiej [online] [dostęp 2023-09-28] (pol.).
- ↑ Zbrodnie komunistyczne i powojenne świadectwa wiary mieszkańców powiatu konińskiego | [online], infokonin.pl, 31 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-28] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Franciszek Jaśkowiak, Województwo poznańskie. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1967, str. 98.
- Jerzy Kwiatek, Polska. Urokliwy Świat Małych Miasteczek, Sport i Turystyka-MUZA SA, Warszawa 2002, str. 426.
- Zygmunt Świechowski, Katalog architektury romańskiej w Polsce, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2009, str. 158–159.