Kościół św. Leonarda w Busku-Zdroju
Kościół św. Leonarda w Busku-Zdroju – znajdujący się w powiecie buskim, w województwie świętokrzyskim.
Budynek, cmentarz i murowane ogrodzenie, zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego[2] .
Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa świętokrzyskiego.
nr rej. A-16/1-3 z dnia 04.11.1947 r. oraz 21.02.1966 r. (zespół kościoła cmentarnego)[1] | |||||||
kościół cmentarny | |||||||
Elewacja boczna | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||
Wyznanie | |||||||
Kościół | |||||||
Wezwanie |
św. Leonarda | ||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Buska-Zdroju | |||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |||||||
Położenie na mapie powiatu buskiego | |||||||
Położenie na mapie gminy Busko-Zdrój | |||||||
50°28′09,37″N 20°42′43,60″E/50,469269 20,712111 |
Historia
edytujŚwiątynia wybudowana w 1699 roku, w miejscu istniejącego tam wcześniej kościoła, jest najstarszą budowlą w Busku-Zdroju. Wykonawcą był cieśla Walenty[3]. Była tu siedziba najstarszej w Busku parafii, erygowanej jeszcze przed założeniem klasztoru norbertanów. Wyremontowana w latach 1997–1998[4] .
Architektura
edytujBudowla drewniana na podmurówce, konstrukcji zrębowej wzmacnianej lisicami, orientowana, jednonawowa, z węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, niewielką zakrystią od północy i kruchtą od zachodu. Dach nad nawą i prezbiterium wspólny, dwuspadowy kryty gontem z arkadową sygnaturką krytą miedzianą blachą. Ściany szalowane. We wnętrzu profilowana belka tęczowa oraz Grupa Ukrzyżowania z rzeźbami Matki Bożej, św Jana oraz wyciętym w blasze krucyfiksem[5] . Na stropie prezbiterium zachowały się fragmenty późnobarokowej polichromii[6]. W późnobarokowym ołtarzu figura św. Leonarda. W kościele znajduje się rzeźba Matki Bożej z ruchomymi rękami w stawach łokciowych i barkowych, są one wzorowane na XVIII wiecznych lalkach niemieckich[5] .
-
Elewacja frontowa
-
Wnętrze
-
Widok od strony prezbiterium
Otoczenie
edytujNa cmentarzu wokół kościoła znajdują się nagrobki m.in.
- Pawła Sołtyka, dziedzica Siesławic (zm. 1849)[5] ;
- Mateusza Jeziorowskiego (zm. 1833);
- Feliksa Rzewuskiego – założyciela uzdrowiska w Busku oraz członków rodziny Rzewuskich;
- Ignacego Popiela – żołnierza insurekcji kościuszkowskiej;
- kamienna kolumna opleciona wicią roślinną z przełomu XVII i XVIII wieku[7].
Ostatnie pochówki odbyły się w 2. połowie XIX wieku[5] .
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-31] .
- ↑ Rejestr ↓.
- ↑ napis na tablicy in situ
- ↑ atr. tur. ↓.
- ↑ a b c d rot.swietokrzyskie ↓.
- ↑ Michał Jurecki, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Wydanie II, Kraków 2005, ISBN 83-89676-41-9. Rozdział: Busko-Zdrój, s. 51
- ↑ Marciniec 2007 ↓, s. 34.
Bibliografia
edytuj- Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2019-12-31]. (pol.).
- atrakcje-turystyczne. pik.kielce.pl. [dostęp 2021-04-03].
- Leszek Marciniec: Pomniki, figury, tablice pamiątkowe w Busku Zdroju. Krosno: Oficyna Wydawnicza Apla, 2007. ISBN 83-7450-046-8.
- atrakcje-turystyczne. rot.swietokrzyskie.travel. [dostęp 2021-04-06].