Kościół św. Leonarda w Busku-Zdroju

Kościół św. Leonarda w Busku-Zdroju – znajdujący się w powiecie buskim, w województwie świętokrzyskim.
Budynek, cmentarz i murowane ogrodzenie, zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego[2]. Obiekt leży na Szlaku Architektury Drewnianej województwa świętokrzyskiego.

Kościół św. Leonarda
w Busku-Zdroju
Zabytek: nr rej. A-16/1-3 z dnia 04.11.1947 r. oraz 21.02.1966 r. (zespół kościoła cmentarnego)[1]
kościół cmentarny
Ilustracja
Elewacja boczna
Państwo

 Polska

Miejscowość

Busko-Zdrój

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Leonarda

Położenie na mapie Buska-Zdroju
Mapa konturowa Buska-Zdroju, w centrum znajduje się punkt z opisem „Busko-Zdrój, kościół św. Leonarda”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Busko-Zdrój, kościół św. Leonarda”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Busko-Zdrój, kościół św. Leonarda”
Położenie na mapie powiatu buskiego
Mapa konturowa powiatu buskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Busko-Zdrój, kościół św. Leonarda”
Położenie na mapie gminy Busko-Zdrój
Mapa konturowa gminy Busko-Zdrój, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Busko-Zdrój, kościół św. Leonarda”
Ziemia50°28′09,37″N 20°42′43,60″E/50,469269 20,712111

Historia

edytuj

Świątynia wybudowana w 1699 roku, w miejscu istniejącego tam wcześniej kościoła, jest najstarszą budowlą w Busku-Zdroju. Wykonawcą był cieśla Walenty[3]. Była tu siedziba najstarszej w Busku parafii, erygowanej jeszcze przed założeniem klasztoru norbertanów. Wyremontowana w latach 1997–1998[4].

Architektura

edytuj

Budowla drewniana na podmurówce, konstrukcji zrębowej wzmacnianej lisicami, orientowana, jednonawowa, z węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, niewielką zakrystią od północy i kruchtą od zachodu. Dach nad nawą i prezbiterium wspólny, dwuspadowy kryty gontem z arkadową sygnaturką krytą miedzianą blachą. Ściany szalowane. We wnętrzu profilowana belka tęczowa oraz Grupa Ukrzyżowania z rzeźbami Matki Bożej, św Jana oraz wyciętym w blasze krucyfiksem[5]. Na stropie prezbiterium zachowały się fragmenty późnobarokowej polichromii[6]. W późnobarokowym ołtarzu figura św. Leonarda. W kościele znajduje się rzeźba Matki Bożej z ruchomymi rękami w stawach łokciowych i barkowych, są one wzorowane na XVIII wiecznych lalkach niemieckich[5].

Otoczenie

edytuj

Na cmentarzu wokół kościoła znajdują się nagrobki m.in.

  • Pawła Sołtyka, dziedzica Siesławic (zm. 1849)[5];
  • Mateusza Jeziorowskiego (zm. 1833);
  • Feliksa Rzewuskiego – założyciela uzdrowiska w Busku oraz członków rodziny Rzewuskich;
  • Ignacego Popiela – żołnierza insurekcji kościuszkowskiej;
  • kamienna kolumna opleciona wicią roślinną z przełomu XVII i XVIII wieku[7].

Ostatnie pochówki odbyły się w 2. połowie XIX wieku[5].

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-31].
  2. Rejestr ↓.
  3. napis na tablicy in situ
  4. atr. tur. ↓.
  5. a b c d rot.swietokrzyskie ↓.
  6. Michał Jurecki, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Wydanie II, Kraków 2005, ISBN 83-89676-41-9. Rozdział: Busko-Zdrój, s. 51
  7. Marciniec 2007 ↓, s. 34.

Bibliografia

edytuj