Kościół św. Klemensa w Wieliczce

Kościół św. Klemensa
	nr rej. A-198 z 31.10.1970
	kościół parafialny
	; Widok kościoła od strony południowo-zachodniej (z ul. Zamkowej), 2015
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Wieliczka
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Klemensa w Wieliczce
Wezwanie	św. Klemensa
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1333
Data zakończenia budowy	1370
Data zniszczenia; • przez	1782; trzęsienie ziemi
Data odbudowy	1804–1806
Data reaktywacji	4 kwietnia 1825
Dane świątyni
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wolnostojąca
	Położenie na mapie Wieliczki Kościół św. Klemensa
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Klemensa
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościół św. Klemensa
	Położenie na mapie powiatu wielickiego Kościół św. Klemensa
	Położenie na mapie gminy Wieliczka Kościół św. Klemensa
	49°59′01,2″N 20°03′37,0″E/49,983667 20,060278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Klemensa Papieża i Męczennika w Wieliczce – kościół parafialny (fara) pod wezwaniem św. Klemensa, papieża, trzeciego następcy po św. Piotrze i pierwszego patrona górników.

Historia

Widok spod ołtarza w kierunku chóru

Główny ołtarz kościoła (zdjęcie sprzed renowacji prezbiterium)

Kaplica Morsztynów przy kościele św. Klemensa

Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym św. Klemensa w Wieliczce znajduje się w bulli Grzegorza IX z 1229 roku. Pierwotny kościół był prawdopodobnie drewniany^[1].

Kaplica Morsztynów (1978)

Kościół murowany został wzniesiony z fundacji mieszczan w latach 1333–1370. W tym stanie przetrwał do roku 1782^[2], kiedy to został poważnie uszkodzony przez trzęsienie ziemi. W 1786 roku rozebrano średniowieczną budowlę aż do fundamentów. Pozostały jedynie część murów prezbiterium z przyporami, XVII-wieczna kaplica grobowa Morstinów (Morsztynów), zdobiona stiukami włoskiego artysty Baltazara Fontany z roku 1693 oraz wolnostojąca obok kościoła dzwonnica, ufundowana przez Jana III Sobieskiego po pogromie nad Turkami w XVII wieku. Dzwonnica została zaprojektowana przez włoskiego^[3] architekta Marcina Pellegriniego. Jej budowę ukończono w 1699 roku^{[wymaga weryfikacji?]}^{[potrzebny przypis]}.

Nowy kościół powstał w latach 1804–1806 w stylu baroku józefińskiego na fundamentach starego kościoła. 4 kwietnia 1825 roku był konsekrowany przez biskupa tynieckiego Grzegorza Zieglera. W ciągu kolejnych 200 lat architektura kościoła była kilkakrotnie zmieniana:

w latach 1881–1885 za proboszcza ks. Zygmunta Goliana
w latach 1886–1892 za proboszcza ks. Henryka Zaremby: w 1888 roku została przebudowana fasada kościoła według projektu Sławomira Odrzywolskiego
w 1938 roku podjęto kolejna próbę przebudowy kościoła według projektu krakowskiego architekta Stanisława Filipkiewicza. Zamierzano zmianę osi świątyni (północ-południe) i podniesienie stropów o kilka metrów. II wojna światowa uniemożliwiła realizację tego projektu
latach 2001–2012 za proboszcza Zbigniewa Gerle; przeprowadzono kompleksowy remont kościoła: dokonano renowacji polichromii, wykonanej przez Józefa Pochwalskiego w 1883 roku, odnowiono elewację kościoła, rozpoczęto systematyczną restaurację elementów wyposażenia kościoła.
od roku 2022 za proboszcza Wojciecha Olszowskiego: rozpoczęta została wymiana pokrycia dachowego.

W skarbcu i bibliotece kościelnej znajduje się wiele zabytków z XV–XIX wieku, w tym m.in. monstrancja z 1490 roku i grupa rzeźb późnogotyckich.

Kościół znajduje się przy ul.Zamkowej 7.

Zobacz też

Walenty Faustyn Włodek (prezydent Wieliczki, którego tablica pamiątkowa znajduje się w kościele)

Przypisy

↑ Historia kościoła na stronie parafii. [dostęp 2013-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-01)].
↑ Tablica informacyjna w kruchcie kościoła
↑ AndrzejA. Ryszkiewicz AndrzejA., Instytut Sztuki (Polska Akademia Nauk), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: malarze, rzeźbiarze, graficy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 6, ISBN 978-83-89101-08-2 [dostęp 2022-12-23], Cytat: "Pellegrini ( Pelegrini , Peligrano ) Marcin , szlachetnie urodzony pan Marcin Peligrano natione Italianus" (pol.), Fragment z wyszukiwarki Google.

Linki zewnętrzne

Historia parafii [Historia kościoła] [online], Parafia Świętego Klemensa w Wieliczce [dostęp 2022-12-23] (pol.).
Atrakcje turystyczne Wieliczki
Wikimapa Kościoła

[1] Historia kościoła na stronie parafii. [dostęp 2013-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-01)].

[2] Tablica informacyjna w kruchcie kościoła

[3] AndrzejA. Ryszkiewicz AndrzejA., Instytut Sztuki (Polska Akademia Nauk), Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: malarze, rzeźbiarze, graficy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 6, ISBN 978-83-89101-08-2 [dostęp 2022-12-23], Cytat: "Pellegrini ( Pelegrini , Peligrano ) Marcin , szlachetnie urodzony pan Marcin Peligrano natione Italianus" (pol.), Fragment z wyszukiwarki Google.

[1]

[2]

[3]