Kościół św. Katarzyny w Sromowcach Niżnych

Kościół św. Katarzyny w Sromowcach Niżnych – drewniany rzymskokatolicki kościół pw. św. Katarzyny, zbudowany prawdopodobnie w 1513, znajdujący się w miejscowości Sromowce Niżne.

Kościół św. Katarzyny
Zabytek: nr rej. XII-49-30(A-1036/M) z 08.04.1930[1]
nieczynny kultowo
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Sromowce Niżne

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sromowcach Niżnych

Wezwanie

św. Katarzyny

Położenie na mapie gminy Czorsztyn
Mapa konturowa gminy Czorsztyn, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Sromowce Niżne, kościół drewniany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Sromowce Niżne, kościół drewniany”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Sromowce Niżne, kościół drewniany”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Sromowce Niżne, kościół drewniany”
Ziemia49°23′36,7″N 20°24′13,1″E/49,393528 20,403639

Obiekt znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Historia

edytuj

Pierwotny kościół nie zachował się, choć przetrwały gotyckie dzieła sztuki. Obecny zbudowano zapewne w 1513. Wzmiankowany w 1596, rozbudowany o wieżę w XVII w. W 1910 i w 1924 powiększano prezbiterium; w 1955 dobudowano zakrystię, a 1956 nową kruchtę. W 1968 dodano przybudówkę otwartą do wnętrza[2][3]. Od 1988 obiekt wyłączony z kultu, ponieważ wybudowano nowy kościół parafialny[4]. Ostatnim nabożeństwem odprawionym w tym kościele była msza (pasterka) 24/25 grudnia 1986. Po remoncie od 2010 mieści się w nim galeria sztuki[3].

Architektura i wyposażenie

edytuj

Jednonawowy z wydłużonym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Konstrukcja zrębowa, pionowo oszalowany z listwowaniem. Wieża konstrukcji słupowej o pochyłych ścianach, zwieńczona iglicowym hełmem. Dach jednokalenicowy, kryty gontem[4][5].

Wewnątrz stropy płaskie. Większość wyposażenia w tym cenne: gotycki tryptyk z końca XIV w. z kopią rzeźby Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz dwa skrzydła tryptyku z XV w. i gotycka drewniana chrzcielnica z XVI w. przeniesiono do nowego kościoła[4][5]. W kościele pozostały obrazy św. Antoniego Padewskiego i św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz ambona[6].

Otoczenie

edytuj

Kościół obwiedziony ogrodzeniem z dyli wiązanych na zrąb, osłoniętych daszkiem z gontu. Ogrodzenie przerwane jest na osi kościoła dwiema bramkami w formie słupków dźwigających gontowe zadaszenie[6].

Przypisy

edytuj
  1. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. [dostęp 2019-01-01].
  2. Ryszard Brykowski, Marcin Kornecki: Drewniane kościoły w Małopolsce Wschodniej. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1984, s. 92. ISBN 8304-00909-9.
  3. a b Sromowce Niżne, kościółek. Strona internetowa zabytek.pl. [dostęp 2019-01-01].
  4. a b c Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacie. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, s. 93, 94. ISBN 83-85557-88-1.
  5. a b Praca zbiorowa: Szlak Architektury Drewnianej Małopolska. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2010, s. 307. ISBN 978-83-60538-61-6.
  6. a b Drewniany kościół w Sromowcach Niżnych. Strona internetowa parafii. [dostęp 2019-01-01].