Kościół Świętego Ducha w Moryniu
Kościół Świętego Ducha w Moryniu – rzymskokatolicki kościół parafialny z XIII wieku w Moryniu, w powiecie gryfińskim, w województwie zachodniopomorskim. Należy do dekanatu Cedynia. Mieści się przy ulicy Fryderyka Chopina.
nr rej. A-971 z dnia 15.05.1956 r.[1] | |||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||
Widok ogólny (2024 r.) | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Morynia | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego | |||||||||||
Położenie na mapie gminy Moryń | |||||||||||
52°51′30″N 14°24′00″E/52,858333 14,400000 |
Architektura
edytujKościół zbudowany w stylu romańskim w 3. ćwierci XIII wieku[2]. Do wzniesienia kościoła użyto ciosów granitowych. Zbudowano go na planie krzyża, posiada trzy nawy i transept. Nie jest wykluczone, że wg pierwotnego zamysłu kościół miał posiadać jedną nawę. Przypuszczalnie kościół ufundował książę Barnim, bo w 1263 roku tenże książę przekazał patronat nad kościołem klasztorowi we Wkryujściu[2]. W prezbiterium i w transepcie zachowały się pierwotne romańskie otwory okienne. Wraz z nawą zbudowano wysoką kamienną wieżę z przejazdem w dolnej części. W XIV wieku do kościoła dobudowano gotycką kaplicę przy transepcie oraz przypuszczalnie nadbudowano wieżę. Wieża jest zwieńczona drewnianym barokowym hełmem z latarnią z 1756 roku. Szczyty świątyni posiadają liczne blendy ostrołukowe i półkoliste, oraz rozety o uskokowych ościeżach.
Wnętrze
edytujRomański ołtarz datowany jest na XII wiek i jest starszy od świątyni o koło 100 lat, został wykonany z kostki granitowej i częściowo zrekonstruowany w latach 50. XX wieku[2].
We wnętrzu można zobaczyć fragmenty gotyckich malowideł ściennych (z wyobrażeniami diabłów) z XIV stulecia[3].
Ambona barokowa została wyrzeźbiona przez artystę Hattenkerwlla w 1711 roku.
W ścianę kościoła jest wmurowane epitafium z portretem Schoneberka - patrona świątyni, wykonane w 1750 roku.
-
Prezbiterium i północna część transeptu (2011 r.)
-
Szachownica na kamiennym ciosie
-
Blendy z XIII wieku (2009 r.)
-
Gotycka kaplica z XIV wieku przy transepcie (2009 r.)
-
Ambona barokowa z 1711 (2017 r.)
Bibliografia
edytuj- Jerzy Kwiatek: Polska. Urokliwy świat małych miasteczek.. Warszawa: Sport i Turystyka - MUZA SA, 2002, s. 496. (pol.).
- Matthias Friske, Karl-Uwe Heußner & Eckhart Walther (2013): Neue Erkenntnisse zu den Kirchen von Mohrin (Moryn) und Dölzig (Dolsko) in der Neumark, in: Jahrbuch für die Geschichte Mittel- und Ostdeutschlands, 59, S. 3-22. ISSN 0075-2614
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2013-02-14] .
- ↑ a b c Zygmunt Świechowski , Katalog architektury romańskiej w Polsce, wyd. 3, Warszawa: Wydawn. DiG, 2009, s. 318-323, ISBN 978-83-7181-200-2 [dostęp 2024-06-23] (pol.).
- ↑ Historia i zabytki – Miasto Moryń. Urząd Miasta i Gminy w Moryniu. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-09)].