Końcowizna

wieś w województwie podlaskim

Końcowizna (biał. Канцавізна) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Suraż[4][5]. Leży nad Narwią.

Końcowizna
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

białostocki

Gmina

Suraż

Liczba ludności (2016)

30[2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

18-105[3]

Tablice rejestracyjne

BIA

SIMC

0041789[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Końcowizna”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Końcowizna”
Położenie na mapie powiatu białostockiego
Mapa konturowa powiatu białostockiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Końcowizna”
Położenie na mapie gminy Suraż
Mapa konturowa gminy Suraż, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Końcowizna”
Ziemia52°55′48″N 22°58′26″E/52,930000 22,973889[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Historia

edytuj

Dnia 2 lutego 1946 r. Końcowizna została napadnięta i spacyfikowana przez oddział Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez Romualda Rajsa (pseudonim Bury). W efekcie tych działań zabudowania wsi zostały doszczętnie spalone. Końcowizna zamieszkiwana była wówczas przez ludność białoruską wyznania prawosławnego[6]. Zbrodnia miała charakter czystki etnicznej[7][8]. Upamiętnia ją pomnik prawosławnych mieszkańców Białostocczyzny zabitych i zaginionych w latach 1939–1956 w Białymstoku.

Zabytki

edytuj

Do czasów współczesnych, mimo pacyfikacji wsi z 1946 r., zachowały się dwa prawosławne krzyże wotywne z cyrylicznymi inskrypcjami z 1913 i 1929 r[9].

Wieś początkowo przynależała do parafii prawosławnej pw. Przemienienia Pańskiego w pobliskim Surażu, ale po jej likwidacji w okresie międzywojnia miejscowość została przyłączona do parafii pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w odległych Kożanach[10].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 57406
  2. Strona gminy, liczba ludności w dn. 31.12.2016 [dostęp 2020-10-24]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 505 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. „Czas gdy na Białostocczyźnie płonęły białoruskie wioski”. kresy24.pl. [dostęp 2016-02-19].
  7. Portal Historyczny dzieje.pl: 67. rocznica pacyfikacji pięciu wsi przez oddział „Burego”. [dostęp 2016-02-19].
  8. Sławomir Iwaniuk: Беларускі Гістарычны Зборнік - Białoruskie Zeszyty Historyczne nr 8: Zbrodnie oddziału PAS NZW dowodzonego przez Romulda Rajsa ps. „Bury” popełnione na Białorusinach w styczniu-lutym 1946 r. w dokumentach polskich władz komunistycznych. [dostęp 2018-03-12].
  9. Zarys historyczny miejscowości w gminie Suraż: Końcowizna. suraz.pl. [dostęp 2016-02-20].
  10. SURAŻ (Przemienienia Pańskiego). W: Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Wydawnictwo Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9.