Klimat Azerbejdżanu

Klimat Azerbejdżanu jest bardzo zróżnicowany. Obejmuje on osiem z jedenastu istniejących stref klimatycznych[1].

Klimat Azerbejdżanu według klasyfikacji klimatów Köppena
Średnie roczne opady w Azerbejdżanie (mm)

Geografia

edytuj

Azerbejdżan położony jest na północnym krańcu strefy zwrotnikowej, w południowo-wschodniej części Kaukazu i północno-zachodniej części Wyżyny Irańskiej. Na jego klimat wpływ mają położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, bliskość Morza Kaspijskiego, promieniowanie słoneczne oraz napływające masy powietrza[2][3].

Azerbejdżan jest krajem górzystym, otoczonym Wielkim Kaukazem, Małym Kaukazem oraz Górami Tałyskimi. Pomiędzy Wielkim i Małym Kaukazem rozciąga się na Nizina Kurańska, która od wschodu graniczy z Morzem Kaspijskim. Wielki Kaukaz, położony na północy kraju, chroni go przed bezpośrednim wpływem zimnych mas powietrza. Na skutek tego na przeważającym obszarze podgórskich i równinnych terenów kraju panuje klimat zwrotnikowy. Złożoność krajobrazu powoduje nierównomierne rozmieszczenie stref klimatycznych[2].

Charakterystyka klimatu

edytuj

Na klimat Azerbejdżanu wpływają temperatura, wielkość opadów, wilgotność oraz zachmurzenie.

Temperatura

edytuj
 
Średnia roczna temperatura w Azerbejdżanie (°C)

Układ średnich temperatur zależy od cech mas powietrza napływających do kraju, ukształtowania terenu oraz bliskości Morza Kaspijskiego. Morze powoduje spadek temperatury w obszarach morskich w lecie i ich wzrost zimą. Jednocześnie łagodzi ono wpływ gorących i suchych mas powietrza pochodzących z Azji Środkowej. Średnia roczna temperatura wynosi 14–15 °C na Nizinie Kurańskiej, w regionach przybrzeżnych położonych na południe od Półwyspu Apszerońskiego i na Nizinie Lenkorańskiej. Im bliżej gór tym niższa jest średnia temperatura – 4–5 °C na wysokości 2 tysięcy metrów oraz 1–2 °C na wysokości 3 tysięcy metrów.

Zarówno najniższa (–33 °C), jak i najwyższa temperatura (46 °C) odnotowane zostały w Rejonie Culfa i Rejonie Ordubad[1].

Opady atmosferyczne

edytuj

Najwyższe roczne opady występują w Lenkoran (1600–1800 mm), natomiast najniższe – na Połwyspie Apszerońskim (200–350 mm)[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Hydromet Azerbaijan [online], www.azhydromet.com [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-24].
  2. a b The State Committee of Land and Cartography of Azerbaijan Republic [online], dtxk.gov.az [dostęp 2024-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-18].
  3. Azərbaycan :: Baş səhifə [online], www.azerbaijans.com [dostęp 2019-05-20].