Klementyna Śliwińska
Klementyna Śliwińska z domu Falkowska (ur. 6 listopada 1892 w Śmiglu, zm. 22 maja 1980 w Poznaniu[1]) – polska automobilistka, uczestniczka rajdów, propagatorka sportu samochodowego, publicystka motoryzacyjna, pierwsza Poznanianka i Wielkopolanka, która uzyskała prawo jazdy[2].
| Data i miejsce urodzenia |
6 listopada 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 maja 1980 |
| Zawód, zajęcie |
automobilistka, publicystka |
Życiorys
edytujByła córką wydawcy i drukarza, Leonarda Falkowskiego. Prowadzenia samochodu nauczyła się od kierowcy ojca, Stanisława Nogajczyka, na samochodzie NAG. Prawo jazdy zdobyła w 1914, mimo że podczas egzaminu potrąciła krowę[3][1]. W 1921[4] wyszła za mąż za literata, Leona Śliwińskiego. W 1924 przyjęto ją do Wielkopolskiego Klubu Automobilistów i Motocyklistów. Na jej wniosek nazwę organizacji zmieniono na Automobilklub Wielkopolski, bowiem poprzednia nazwa, niezgodnie z prawdą, sugerowała przyjmowanie wyłącznie mężczyzn[5]. Prowadziła działania propagujące automobilizm wśród kobiet. Była właścicielką poznańskiego salonu aut marki NAG, a potem marki Praga (Plac Wolności). W rajdach startowała na samochodach Praga Picolo. Wypożyczała auta Praga Grand Janowi Kiepurze, gdy ten występował w Poznaniu. Zleciła wykonanie filmu reklamowego tej marki. W 1922 otrzymała koncesję na uruchomienie pierwszych w Poznaniu regularnych linii autobusowych pod nazwą Poznańskie Autobusy T.A.[6] 17 czerwca 1926 wystartowała w I Rajdzie Pań. Brała też udział w gymkhanach. Rywalizowała z mężczyznami. W 1927 wygrała poznańską gymkhanę, wyprzedzając dziewiętnastu innych zawodników. Startowała w samochodowych konkursach piękności. W 1930, wraz z siostrą Ojcumiłą, zajęła drugie miejsce w rajdzie Zjazd nad morze, gdzie należało przebyć jak największą odległość w ciągu 72 godzin. Pokonując 2143 km przegrała o 20 km z Janem Średnickim. Karierę przerwał jej wybuch II wojny światowej, po której nie powróciła już do sportu. Zajmowała się natomiast działalnością publicystyczną w dziedzinie motoryzacji. Publikowała m.in. w „Stolicy”, „Tygodniu”, „Motorze” i „Przekroju”. Pamiątki po niej gromadzi Muzeum Historii Miasta Poznania. Pochowana została na cmentarzu junikowskim[1].
Upamiętnienie
edytujW styczniu 2020 jej imieniem nazwano skwer na Wildzie w Poznaniu, u zbiegu ulic Hetmańskiej i Traugutta[1]. Na Torze Poznań rozgrywany jest kobiecy rajd jej imienia[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Szymon Mazur, Dama za kierownicą, [w:] IKS Poznański Informator Kulturalny, Sportowy i Turystyczny nr 5(343)/2020, s. 54–55, ISSN 1231-9139.
- ↑ Zbigniew Kopeć, Poznan między wojnami opowieść o życiu miasta 1918 – 1939, wyd. 1, Łódź, s. 51, ISBN 978-83-7729-030-9, OCLC 881892005 [dostęp 2020-11-12].
- ↑ Maciej Brzeziński, POZNAŃSKIE HISTORIE: Klementyna Śliwińska – pionierka polskiego automobilizmu [online], POZNAŃSKIE HISTORIE, 14 stycznia 2018 [dostęp 2020-11-12].
- ↑ Akta Miasta Poznania. [dostęp 2024-09-23]. (pol.).
- ↑ To dla niej Automobilklub Wielkopolski zmienił nazwę. Klementyna Śliwińska będzie miała swój skwer w Poznaniu :: Codzienny Poznań [online], www.codziennypoznan.pl [dostęp 2020-11-12].
- ↑ Remigiusz Grochowiak, Komunikacja miejska w Poznaniu, Kolpress, 2022, s. 138-141, ISBN 978-83-964796-0-0.
- ↑ Redakcja, Tor Poznań: Wielkopolanki za kółkiem, czyli rajd im. Klementyny Śliwińskiej [FOTO] [online], Głos Wielkopolski, 8 marca 2014 [dostęp 2020-11-12] (pol.).