Klasztor oo. franciszkanów w Toruniu
Klasztor oo. franciszkanów w Toruniu – barokowy dom klasztorny Zakonu Braci Mniejszych na Podgórzu w Toruniu[1].
 nr rej. A/402 z 13 lipca 1936
| |
 Klasztor widziany od strony wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Właściciel | |
| Fundator |
kasztelan bydgoski Stanisław Sokołowski |
| Data budowy |
1644 |
| Data zamknięcia |
1832 |
| Data reaktywacji |
1987 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 52°59′39″N 18°35′53″E/52,994167 18,598056
| |
Klasztor wraz z kościołem Świętych Apostołów Piotra i Pawła założony ufundowany w 1644 roku, a konsekrowany w 1659 roku[1]. Zgodę na jego założenie wydano w 1631 roku. Pierwotnie klasztor miał zostać założony w Toruniu, jednak wobec sprzeciwu ze strony protestanckiej rady podjęto starania podjęto decyzję, by działał on po drugiej stronie Wisły w Podgórzu. Fundatorem klasztoru oraz kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła został kasztelan bydgoski Stanisław Sokołowski[2]. W 1642 roku podjął on starania o uzyskania zgody na założenie klasztoru[3]. Formalną zgodę wydano 7 grudnia 1643 roku[2]. Fundamenty pod kościół i klasztor położył ojciec Ignacy Mierczyński[4]. Budowa kościoła i klasztoru przedłużała się w wyniku nagłej śmierci Sokołowskiego i potopu szwedzkiego z 1655 roku[3]. Główny część budynku została oddana do użytku w 1659 roku[1][5].
30 października 1810 roku został wydany edykt królewski o likwidacji klasztorów[6], a w 1832 roku edykt o kasacie zakonu[7]. Franciszkanie przebywali w budynku do 1834 roku[8]. W 1813 roku w budynku umieszczono cenniejsze elementy wyposażenia kościoła św. Anny, który spłonął 21 stycznia podczas pożaru Podgórza[9]. Po pożarze w klasztorze umieszczono szkołę[2]. 17 stycznia 1818 i 18 sierpnia 1834 roku w klasztorze przeprowadzono inwentaryzację[10][11]. W 1987 roku franciszkanie wrócili do Podgórza. Po powrocie rozpoczęli prace remontowe i restauracyjne klasztoru[8].
Klasztor był połączony z chórem zakonnym, znajdującym się na piętrze kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła[7].
Klasztor wraz z kościołem znajduje się w rejestrze zabytków (A/402 z 13 lipca 1936 roku)[12] oraz w gminnej ewidencji zabytków (nr 2352)[13].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kluczwajd 2018 ↓, s. 106.
- ↑ a b c Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 48.
- ↑ a b Ciesielska 1997 ↓, s. 202.
- ↑ Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 49.
- ↑ Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 50.
- ↑ Ciesielska 1997 ↓, s. 204.
- ↑ a b Kluczwajd 2018 ↓, s. 108.
- ↑ a b Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 53.
- ↑ Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 47, 62.
- ↑ Ciesielska 1997 ↓, s. 205.
- ↑ Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 52–53.
- ↑ Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków. torun.wkz.gov.pl. [dostęp 2024-03-03].
- ↑ Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 126.
Bibliografia
edytuj- Karola Ciesielska. Inwentarze kościoła Świętych Piotra i Pawła oraz klasztoru reformatów w Podgórzu z lat 1817 i 1834. „Rocznik Toruński”. 24, 1997. Towarzystwo Miłośników Torunia.
- Karola Ciesielska, Tadeusz Zakrzewski: 450 lat toruńskiego Podgórza 1555-2005. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2005. ISBN 83-900852-9-1.
- Katarzyna Kluczwajd: Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018. ISBN 978-83-7729-452-9.