Klasztor Sióstr Sacré Coeur w Pobiedziskach
Klasztor Sióstr Sacré Coeur w Pobiedziskach – klasztor, dawniej ze szkołą i internatem dla dziewcząt, założony w 1921 roku przez Zgromadzenie Najświętszego Serca Jezusa w Polskiej Wsi, znajdujący się w granicach Pobiedzisk w województwie wielkopolskim. W latach 1945–1955 oraz od 1980 roku do szkoły tej uczęszczali także chłopcy[1]. W gmachu szkoły, zamkniętej w 2011 roku, siostry Sacré Coeur prowadzą dom rekolekcyjny, specjalizujący się w rekolekcjach ignacjańskich[2].
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Właściciel | |
| Typ zakonu |
żeński |
| Materiał budowlany | |
| Data budowy |
1921–1930 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |
Położenie na mapie gminy Pobiedziska  | |
Położenie na mapie Pobiedzisk  | |
 52°28′27″N 17°18′13″E/52,474089 17,303506
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
,_Pobiedziska_(Poland).jpg)
W 1921 roku zgromadzenie zakupiło w Polskiej Wsi rozległą posiadłość z dworkiem, który został przeznaczony na klasztor. Obok zaczęto budowę dużej szkoły z internatem, wg projektu Juliana Putermana-Sadłowskiego. W styczniu 1922 roku zaczęła funkcjonować 8-klasowe gimnazjum, które cztery lata później otrzymało uprawnienia państwowe. Budynek ukończono w 1930 roku. Po reformie polskiego systemu edukacji (zapoczątkowanej w 1932 roku), szkołę przekształcono w 4-letnie gimnazjum i 2-letnie liceum, do której uczęszczało ok. 100 uczennic, prawie wszystkie mieszkające w internacie. Jednocześnie Zgromadzenie prowadziło Prywatne Kursy Gospodarstwa Domowego dla ok. trzydziestu ubogich dziewcząt z okolicznych wsi[3].
Podczas II wojny światowej przełożona generalna przysłała do tego klasztoru kilka zakonnic niemieckich, by reprezentowały go wobec hitlerowców i ochroniły posiadłość przed zniszczeniami wojennymi. W latach 1940–1945 w budynku funkcjonował szpital niemiecki, w którym pracowały siostry z zakonu, dzięki czemu wspólnota przetrwała okres okupacji[3].
Po zakończeniu działań wojennych w kwietniu 1945 roku siostry wznowiły funkcjonowanie gimnazjum, do którego uczęszczali również chłopcy (na prośbę kardynała Augusta Hlonda[1]), choć w internacie mieszkały tylko dziewczynki. W kolejnym roku otwarto 2-letnią Szkołę Rolniczą (która istniała do 1950 roku), aby objąć nauczaniem jak najwięcej młodzieży. Podyktowane to było faktem, że podczas wojny w Wielkopolsce nie było rozwiniętego systemu tajnego nauczania. W kolejnych latach szkoła przeobrażała się zgodnie z reformą szkolnictwa polskiego: 11-latka, potem 4-letnie liceum, 3-letnie gimnazjum i 3-letnie liceum. Dyrekcja co roku musiała ubiegać się o przyznanie praw państwowych, ale mimo trudności przetrwała czasy socjalistyczne i komunistyczne jako jedna z dziewięciu prywatnych polskich szkół żeńskich prowadzonych przez zgromadzenia zakonne w Polsce[3] i jedyna w Wielkopolsce[4]. Równolegle w latach 1957–1963 zakonnice prowadziły także szkołę Gospodarstwa Domowego[3].
Okres stalinizmu był dla szkoły najtrudniejszy, ale ówczesna dyrektorka Matka Gertruda Żurawska (1945–1967) walczyła o utrzymanie szkoły, prawa państwowe, nabór do szkoły oraz katolickie wychowanie uczennic, choć program szkolny był ściśle nadzorowany przez władze oświatowe[3]. Siostry zapraszały do szkoły na wykłady wybitnych prelegentów (np. Stefana Świeżawskiego[5]).
Z klasztorem w Pobiedziskach byli związani także wybitni księża, m.in. Jan Kątny[6] oraz abp Józef Glemp, późniejszy prymas Polski[7], którzy byli kapelanami sióstr Sacré Coeur.
Ze względu na niż demograficzny i coraz trudniejszy nabór do szkoły[8], szkoła ostatecznie została zamknięta 31 sierpnia 2011 roku[3]. W klasztorze pozostało kilka sióstr, które prowadzą dom rekolekcyjny (rekolekcje ignacjańskie, warsztaty i sesje rekolekcyjne, dni skupienia i rekolekcje w milczeniu)[2].
Absolwentki i absolwenci szkoły przy klasztorze Sacré Coeur
edytuj- Jadwiga Dąbrowska – filolożka romańska, poetka, tłumaczka, dziennikarka i działaczka polonijna na terenie Francji
- Irena Fenikowska z d. Hozakowska – żona pisarza i podróżnika Franciszka Fenikowskiego, matka aktora i reżysera Krzysztofa Orzechowskiego
- Teresa Górska-Żółtowska – psycholożka i neurofizjolożka
- Barbara Przygodzińska – łączniczka Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, córka Józefa Przygodzińskiego
- Ewa Semadeni z d. Wierzchleyska – żona matematyka Zbigniewa Semadeni, córka superstulatki Wandy Wierzchleyskiej, redaktorka "Głosu Dawnych", biuletynu Związku Wychowanek Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusa – Sacré Coeur[9]
- Zofia Skarżyńska – żona generała Michała Gutowskiego[10]
- Helena Szołdrska – archeolożka i prehistoryczka, żołnierka Armii Krajowej
- Maria Helena Świeżawska z d. Stadnicka – żona Stefana Świeżawskiego[5]
- Ewaryst Waligórski – inżynier, były minister transportu i gospodarki morskiej[1]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Alina Merdas. Polska Wieś. 1921-1996. „Głos Dawnych (Biuletyn Związku Wychowanek Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusa – Sacre Coeur)”. 7, s. 20-25, 1996.
- ↑ a b Rekolekcje u Sióstr Sacré Coeur – Najbliższe wydarzenia [online], rekolekcje-sc.pl [dostęp 2018-01-22].
- ↑ a b c d e f Historia Polskiej Prowincji [online], siostry-sc.pl [dostęp 2018-01-22].
- ↑ Robert Zimny, Prywatne szkolnictwo średnie ogólnokształcące w Wielkopolsce w latach 1945–1961, praca doktorska, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Historii, 2011.
- ↑ a b Stefan Świeżawski, W nowej rzeczywistości, 1945-1965, Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1991.
- ↑ Zmarł ks. prałat Jan Kątny [online], Archidiecezja Gnieźnieńska, grudzień 2014 [dostęp 2018-02-03] (pol.).
- ↑ M. Kreczmański: Nota biograficzna Józefa Glempa w serwisie Prymasa Polski. prymaspolski.pl (arch.). [dostęp 2017-07-23].
- ↑ Szkole Sacre-Coeur w Pobiedziskach grozi zamknięcie [online], poznan.wyborcza.pl, 11 marca 2007 [dostęp 2018-02-03].
- ↑ Ewa Semadeni. To już 50 lat. 1946-1951. „Głos Dawnych (Biuletyn Związku Wychowanek Zgromadzenia Najświętszego Serca Jezusa – Sacre Coeur)”. 7, s. 122-135, 1996.
- ↑ Mirek Paliszewski, Obrona Warszawy i Modlina - 1939 r., nazwiska D-G [online], Genealogia: Stankiewicze z przyjaciółmi www.stankiewicze.com [dostęp 2018-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-28].