Klasztor Bernardynów w Opatowie

Klasztor bernardynów
	nr rej. A.529/1-3 z 18.10.1956, z 21.06.1967 i z 16.06.1977
	; Kościół i klasztor w Opatowie
Państwo	Polska
Miejscowość	Opatów
Kościół	Kościół katolicki
Właściciel	Bernardyni
Gwardian	O. Anastazy Popiel OFM
Typ zakonu	męski
	Obiekty sakralne
Kościół	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Fundator	Fryderyk II Sesselmann
Styl	barok
Data budowy	koniec XV wieku
	Położenie na mapie Polski Klasztor bernardynów w Opatowie
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Klasztor bernardynów w Opatowie
	Położenie na mapie powiatu opatowskiego Klasztor bernardynów w Opatowie
	Położenie na mapie gminy Opatów Klasztor bernardynów w Opatowie
	Położenie na mapie Opatowa Klasztor bernardynów w Opatowie
	50°48′23″N 21°25′05″E/50,806361 21,418167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Klasztor bernardynów w Opatowie – barokowy klasztor bernardyński znajdujący się w Opatowie w województwie świętokrzyskim.

Historia

W 1469 właściciel Opatowa biskup lubuski Fryderyk II Sesselmann ofiarował zakonowi bernardynów murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP z XII wieku. Był to wówczas kościół parafialny Opatowa położony na jego przedmieściach, w obszarze dawnego grodu Żmigród. Siedzibę parafii przeniesiono do kolegiaty św. Marcina. Fundacja zatwierdzona została w 1472 przez biskupa krakowskiego Jana z Rzeszowa.

Do końca XV wieku zakonnicy rozbudowali kościół w stylu gotyckim. Wznieśli także klasztor z kamienia ciosowego na placu ofiarowanym przez rajców miejskich oraz opatowskiego dziekana ks. Jana z Miechowa. Pod koniec XV wieku brat Benedykt wyrzeźbił stalle. Całość otoczono murami obronnymi ze strzelnicami. Ich pozostałości zachowały się do dzisiaj.

W 1502 klasztor był oblegany przez Tatarów. Przez cztery dni zakonnikom udawało się skutecznie odpierać ataki. W murach klasztornych chroniła się miejscowa ludność. Miasto Opatów uległo zniszczeniu w czasie najazdu. W obronie klasztoru odznaczył się jeden z zakonników, zakrystianin brat Jan, który zabił jednego z wodzów tatarskich.

W latach 1621–1622 kościół klasztorny przebudowano. Powstało wówczas nowe sklepienie oraz kaplice św. Anny i św. Franciszka. Prawdopodobnie już wówczas świątynia zatraciła swój gotycki charakter, stając się budowlą barokową.

Kolejna gruntowna przebudowa w stylu późnobarokowym miała miejsce w latach 1749-1765. W czasie przebudowy rozebrano kaplice św. Anny i św. Franciszka. Nowa budowla wzniesiona została z kamienia i cegły. W 1784 w kościele wykonano rokokową, iluzjonistyczną polichromię o tematyce maryjnej. Przemalowano ją w 1901.

W czasie powstania styczniowego część zakonników zaangażowała się w ruch powstańczy, na skutek czego w 1864 klasztor uległ kasacie^{[potrzebny przypis]}. Kościół i zabudowania klasztorne niszczały do 1939 kiedy powrócili tu zakonnicy. Prace remontowe, tynkowanie i klamrowanie pękających murów trwały przez przeszło 30 lat.

W okresie II wojny światowej na terenie klasztoru chronili się ranni żołnierze Armii Krajowej co upamiętnia tabliczka z 1997 umieszczona na murach klasztornej dzwonnicy.

Architektura i wystrój

Kościół klasztorny jest obecnie budowlą barokową. Wyposażenie świątyni barokowe i rokokowe. Na rokokowym ołtarzu głównym z XVIII wieku znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem (w sukience) i Wniebowzięcia oraz rzeźby św. Piotra z Alkantary i św. Bonawentury wykonane przez Macieja Polejowskiego.

Stalle oraz pulpit wyrzeźbiono w drugiej połowie XVII wieku. W kościele znajdują się obrazy ołtarzowe pędzla Franciszka z Sieradza przedstawiające św. Antoniego z Padwy i św. Franciszka z Asyżu. Rzeźba przedstawiająca Chrystusa w "tłoczni mistycznej" pochodzi z połowy XVII wieku. W świątyni zachował się także gotycki krucyfiks obok zakrystii z około 1400.

W 1989 przy kościele została utworzona parafia.

7 kwietnia 2013 w klasztorze odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku^[2].