Kinmochi Saionji
Kinmochi Saionji (jap. 西園寺 公望 Saionji Kinmochi) (ur. 7 grudnia 1849 w Kioto, zm. 24 listopada 1940 w Shizuoce w prefekturze Shizuoka) – japoński polityk, przedstawiciel dworskiej arystokracji feudalnej (kuge), doradca (genrō) cesarza, o istotnych prerogatywach. W okresie jego życia Japonia przeobraziła się z biednego państwa feudalnego w mocarstwo militarne. Saionji był jedną z czołowych postaci tych przemian.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
7 grudnia 1849 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 listopada 1940 |
| Premier Japonii | |
| Okres |
od 7 stycznia 1906 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Tarō Katsura |
| Okres |
od 30 sierpnia 1911 |
| Poprzednik |
Tarō Katsura |
| Następca |
Tarō Katsura |
| |
| Odznaczenia | |
       .png){kind=small} .png){kind=small} .svg){kind=small}          
| |
(z prawej) w czasie konferencji paryskiej, 1919
Życiorys
edytujW latach 1871–1880 przebywał w Europie (głównie we Francji, m.in. studiował prawo na Sorbonie), zapoznając się z technologią, filozofią, systemami administracji. Zajmował także wysokie stanowiska w japońskich placówkach dyplomatycznych w Austro-Węgrzech, Niemczech i Belgii[1]. Dzięki temu posiadał wiedzę, która pozwalała mu na popieranie i aktywne działanie na rzecz przemian w Japonii pod kątem otwarcia na świat i przyjmowania zachodnich wzorców.
Był kilkakrotnie ministrem oświaty i ministrem spraw zagranicznych oraz dwukrotnie premierem w latach 1906–1908 i 1911–1912[2] z ramienia partii Rikken Seiyūkai (Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki[3]), której był współtwórcą i przewodniczącym w latach 1903–1914.
W latach 1900–1903 był przewodniczącym[4] Sūmitsu-in[5], tajnej rady cesarza (wzorowanej częściowo na brytyjskiej Privy Council), która istniała w latach 1888–1947.
Od 1912 do końca życia pełnił funkcję genrō, doradcy cesarza, od 1924 jako jedyny.
W 1919 był przewodniczącym delegacji japońskiej na konferencji pokojowej w Paryżu. W rzeczywistości jednak przewodził jego zastępca, Nobuaki Makino. Z nieznanych przyczyn Saionji zszedł na drugi plan, tłumacząc się złym stanem zdrowia[6]. Mimo biernej postawy, po powrocie do kraju otrzymał w „uznaniu zasług” tytuł kōshaku[a].
W 1869 utworzył na terenach pałacu cesarskiego w Kioto prywatną instytucję naukową o nazwie Shijuku Ritsumeikan[7]. W 1900 były sekretarz i protegowany księcia Saionji, Kojurō Nakagawa utworzył w 1905 Kyōto Hōsei Gakkō[8] (Szkoła Prawa i Polityki w Kioto), która w 1913 przejęła nazwę Ritsumeikan. Była to szkoła wieczorowa dla pracujących[9]. W 1922 otrzymała status uniwersytetu, przyjmując nazwę Ritsumeikan University. Ze względu na prezentowaną wolność akademicką i otwarcie na świat, był on traktowany jako liberalna alternatywa państwowego Kyoto University[9].
Odznaczenia
edytuj- Łańcuch Orderu Chryzantemy (1928)
- Wielka Wstęga Orderu Chryzantemy (1918)
- Wielka Wstęga Orderu Kwiatów Paulowni (1907)
- Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (1896)
- Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (1882)
- Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu (1895)
- Medal 25. Rocznicy Małżeństwa Cesarza Mutsuhito
- Medal Wojskowy za Wojnę Chińsko-Japońską 1894-1895
- Pamiątkowy Medal Wstąpienia na Tron Cesarza Yoshihito
- Pamiątkowy Medal Wstąpienia na Tron Cesarza Hirohito
- Medal Japońskiego Czerwonego Krzyża dla Członka Specjalnego
- Order Korony Żelaznej I klasy (1888, Austro-Węgry)
- Krzyż Wielki Legii Honorowej (1907, Francja)
- Krzyż Wielki Orderu Karola III (1896, Hiszpania)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (1891, Holandia)
- Order Medżydów I klasy (1894, Imperium Osmańskie)
- Order Orła Czerwonego I klasy (1891, Królestwo Prus)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (1907, Imperium Rosyjskie)
- Order Orła Białego (1891, Imperium Rosyjskie)
- Krzyż Wielki Orderu Piusa IX (1888, Watykan)
- Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu św. Michała i św. Jerzego (1906, Wielka Brytania)
Uwagi
edytuj- ↑ Kōshaku (książę) – tytuł honorowy bez związku z przynależnością do rodziny cesarskiej.
Przypisy
edytuj- ↑ Kinmochi Saionji na stronie National Diet Library, Japan (jap.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Kinmochi Saionji na stronie Kantei (jap.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka, Japonia, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 68, ISBN 83-88542-84-2, OCLC 749335839.
- ↑ Saionji na stronie weblio.jp (jap.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Kinmochi Saionji w Gale Encyclopedia of Biography (ang.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Paris Peace Conference (ang.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Prywatna szkoła Ritsumeikan (jap.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ Ritsumeikan Academy (ang.) [dostęp 2014-01-16]
- ↑ a b Ritsumeikan University, University description (ang.) [dostęp 2014-01-16]
Bibliografia
edytuj- Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka: Japonia. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-84-2.
- Jonathan Clements: Prince Saionji Kinmochi: Japan. United Kingdom: Haus Publishing Limited, 2009. ISBN 978-1-905791-68-2.
- Ritsumeikan Academy - Ritsumeikan Asia Pacific University. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- Gale Encyclopedia of Biography: Kinmochi Saionji. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- National Diet Library: Paris Peace Conference. 2006-2010. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- kotobank.jp: Saionji Kinmochi. [dostęp 2014-01-14]. (jap.).
- Kindai-nihonjin no shōzō, Kokuritsu Kokkai Toshokan (Biblioteka Parlamentu): Saionji Kinmochi. [dostęp 2014-01-14]. (jap.).
- Shushō Kantei (Urząd Premiera): Meiji-jidai no sōri (Premierzy ery Meiji). [dostęp 2014-01-14]. (jap.).
- Kokuritsu Kōbunshokan (Archiwum Państwowe): Meiji Saishō Retsuden (seria biografii premierów ery Meiji). [dostęp 2014-01-14]. (jap.).
- Ritsumeikan University: Ritsumeikan History. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
- eastchance.com: Ritsumeikan University. (ang.).