Kijūrō Shidehara

Kijūrō Shidehara
幣原喜重郎
Data i miejsce urodzenia	13 września 1872 ; Kadoma, prefektura Osaka
Data i miejsce śmierci	10 marca 1951 ; Tokio
	Minister spraw zagranicznych Japonii
Okres	od 11 czerwca 1924; do 20 kwietnia 1927
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Keishirō Matsui
Następca	Giichi Tanaka
Okres	od 2 lipca 1929; do 13 grudnia 1931
Poprzednik	Giichi Tanaka
Następca	Tsuyoshi Inukai
	Premier Japonii (tymczasowy)
Okres	od 14 listopada 1930; do 10 marca 1931
Poprzednik	Osachi Hamaguchi
Następca	Osachi Hamaguchi
	Premier Japonii
Okres	od 9 października 1945; do 22 maja 1946
Poprzednik	książę Higashikuni Naruhiko
Następca	Shigeru Yoshida
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kijūrō Shidehara (jap. 幣原喜重郎 Shidehara Kijūrō; ur. 13 września 1872 w Kadomie w prefekturze Osaka, zm. 10 marca 1951 w Tokio) – japoński polityk i dyplomata, który jako minister spraw zagranicznych (1924–1927 i 1929–1931) był zwolennikiem pojednania z Chinami i ekspansji gospodarczej, a nie militarnej. Po krótkim okresie urzędowania na stanowisku premiera (1945–1946) został przewodniczącym japońskiego parlamentu (od 1946).

Życiorys

W 1895 roku ukończył prawo w Tokio, po czym rozpoczął pracę w służbie dyplomatycznej. Przed I wojną światową pracował w placówkach w Europie i Stanach Zjednoczonych, a od 1915 roku do 1919 roku pełnił funkcję wiceministra spraw zagranicznych. Sprawując urząd ambasadora w Stanach Zjednoczonych, odegrał poważną rolę w japońskim sukcesie na konferencji w Waszyngtonie w latach 1921–1922, która dotyczyła zniwelowania zbrojeń na morzu i złagodzenia napięcia w stosunkach z Chinami. Na stanowisku ministra spraw zagranicznych popierał wypełnienie przez Japonię zobowiązań wobec Ligi Narodów oraz politykę neutralności w kwestiach Chin.

Koniec jego umiarkowanej polityki nastąpił w 1931 roku, kiedy podał się do dymisji w warunkach potęgowaniu się wpływów wojskowych dowódców. Składając urząd ministerialny, złożył jednocześnie protest przeciwko japońskiej okupacji Mandżurii. Do zakończenia II wojny światowej nie angażował się w politykę, po czym objął przywództwo Japońskiej Partii Postępowej, tworząc w październiku 1945 roku nowy rząd przy pomocy amerykańskiego generała Douglasa MacArthura. Jako konserwatywny reformator cieszył się poparciem okupacyjnych władz amerykańskich, które chętnie z nim współpracowały, szczególnie w sprawie rezygnacji z boskiej godności cesarza Hirohito i przy zachowaniu instytucji cesarza jako symbolu suwerenności i jedności Japonii. Shidehara to również autor artykułu 9 japońskiej konstytucji, który delegalizował wojnę i zobowiązywał Japonię do nieutrzymywania sił wojskowych. W kwietniu 1946 roku miały miejsce pierwsze po II wojnie światowej wybory w Japonii, w których Shidehara poniósł polityczną klęskę, bezskutecznie usiłując zapewnić poparcie społeczeństwa dla swej partii^[1]. Objął jednak funkcję przewodniczącego parlamentu.

Przypisy

↑ Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 353.

Bibliografia

A. Iriye, After Imperialism: the Search for a New Order in the Far East, 1921-1931, Berkeley, Califfornia, 1965
Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 352–353
Wielka Encyklopedia Polonica. Suplement, 2000, s. 1571

[1] Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 353.

[1]