Keteleeria (Keteleeria) – rodzaj drzew z rodziny sosnowatych. Obejmuje trzy gatunki[5] występujące w południowo-wschodniej Azji (Laos, Wietnam, Chiny[6]), na północy po Tajwan[7].

Keteleeria
Ilustracja
Keteleeria davidiana
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

keteleeria

Nazwa systematyczna
Keteleeria Carrière
Rev. Hort. 37: 449. 1866[4]
Typ nomenklatoryczny

K. fortunei (A. Murray) Carrière[4]

Morfologia

edytuj
 
Keteleeria davidiana var. formosana
 
Kwiatostany męskie Keteleeria evelyniana
Pokrój
Zimozielone drzewa iglaste, rozgałęziające się nieregularnie w okółkach, z konarami rozpostartymi poziomo. Za młodu rośliny mają pokrój piramidalny, starsze okazy mają koronę spłaszczoną[7]. Brak krótkopędów. Młode pędy jasne do jasnobrązowych, gęsto pokryte sztywnymi włoskami, starsze szaro-brązowe[8]. Kora strzępi się podłużnymi pasami[6].
Liście
Młode liście sztywne, ostro zakończone[7]. Osiągają 5–6 cm długości i 0,5 cm szerokości[8]. Starsze wyrastają spiralnie, ale w wyniku skręcenia u nasady układają się w dwóch rzędach, spłaszczone, równowąskie do lancetowatych. Osiągają 3–5 cm długości i 0,4 cm szerokości[8]. Po obu stronach liści widoczna wypukła wiązka przewodząca. Odpadając, pozostawiają na pędzie drobne, okrągłe blizny[7][6].
Szyszki
Męskie wyrastają na krótkich, łuskowatych szypułach w kątach liści lub na końcach pędów, w skupieniach po (4)5–8(10)[7][6]. Znajduje się w nich wiele mikrosporofili zawierającymi po dwa woreczki pyłkowe. Szyszki żeńskie pojedyncze, rozwijają się na końcach pędów i dojrzewają w ciągu jednego roku[7][6]. Są cylindryczne, prosto wzniesione, z drewniejącymi i nieodpadającymi łuskami[7]. Osiągają do 8 cm wysokości i 3 cm średnicy[8]. Na każdej łusce rozwijają się po dwa nasiona, wyposażone w pojedyncze skrzydełko długości łuski[7].

Systematyka

edytuj

W zależności od ujęcia i przyjmowanych rang systematycznych wyróżnia się w obrębie rodzaju od dwóch do sześciu gatunków[8]. Rodzaj należy w obrębie rodziny sosnowatych (Pinaceae) do podrodziny jodłowych (Abietoideae Pilg.)[9].

Wykaz gatunków[5]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. a b Keteleeria. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-21].
  5. a b Keteleeria. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-21].
  6. a b c d e Keteleeria Carrière. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-21].
  7. a b c d e f g h John Silba: Encyclopedia coniferae. Corvallis, Oregon, USA: Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 102, seria: Phytologia Memoirs.
  8. a b c d e Alan F. Mitchell: Conifers in the British Isles. London: Her Majesty’s Stationery Office, 1975, s. 129.
  9. Aljos Farjon: A natural history of conifers. Portland: Timbers Press, 2008, s. 287. ISBN 978-0-88192-869-3.