Kazimierz Pruszkowski
Kazimierz Mieczysław Pruszkowski (ur. 21 kwietnia 1897[1] w Żaczkach pow. Łęczyca[2], zm. 1 października 1969 w Wejherowie[3]) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
 Kazimierz Pruszkowski (<1934) | |
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 października 1969 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujPo maturze wstąpił do wojska, od listopada 1916 roku służył w 3 pułku piechoty Legionów Polskich[4]. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej przydzielony został do 7 pułku piechoty Legionów, w szeregach, którego walczył z bolszewikami[5].
Po zakończeniu działań wojennych służbę pełnił w 23 pułku piechoty[5], a następnie w 11 pułku piechoty w Tarnowskich Górach[5][6][7][8] i Szkole Podchorążych Piechoty Rezerwy w Rawie Ruskiej. W 1932 roku powrócił do 7 pp Leg. w Chełmie[9][5]. 7 czerwca 1934 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy batalionu na stanowisko kwatermistrza[10].
14 lutego 1938 objął dowództwo 1 Morskiego Batalionu Strzelców w Wejherowie. Zastał jednostkę dobrze wyszkoloną i z doborową kadrą. 24 sierpnia 1939 roku, po przeprowadzeniu mobilizacji, objął dowództwo 1 Morskiego Pułku Strzelców. Przygotowania do obrony natrafiają na formalnoprawne bariery zabraniające wchodzenia z robotami ziemnymi na pola uprawne oraz pozyskiwanie drewna na budowę schronów i okopów. Z pomocą przychodzą burmistrz Wejherowa Teodor Bolduan i wójt gminy Wejherowo Łakomy oraz nadleśniczy inż. Roman Kuniewski (wszyscy zamordowani przez Niemców). Należało też ubezpieczyć się przed ewentualnym uderzeniem nieprzyjaciela oraz infiltracją dywersantów zewnętrznych i przed piątą kolumną. Niemiecki atak w dniu 1 września nie zaskoczył dowódcy 1 MPS. System obronny okazał się dla nieprzyjaciela trudny do sforsowania. W siódmym dniu działań wojennych ppłk Pruszkowski zdał sobie sprawę, że trzeba będzie Wejherowo opuścić. 8 września o godzinie 20 wydaje rozkaz wycofania się. W dniach 10–19 września osłabiony pułk uczestniczy w bohaterskiej obronie Kępy Oksywskiej, stanowiąc wciąż ważny trzon Lądowej Obrony Wybrzeża, dowodzonej przez płk. Stanisława Dąbka. Po zakończeniu walk dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagu II A Prenzlau (okręg Neubrandenburg), a potem w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew, Lubuskie).
Po powrocie z obozu jenieckiego w 1945 roku objął gospodarstwo rolne we wsi Stara Wiśniewka k. Złotowa. W 1956 roku przeniósł się do Wejherowa, gdzie wiele czasu poświęcił pracy społecznej w środowisku kombatanckim. Współpracował z Wojskowym Instytutem Historycznym. Razem z Władysławą Gadą i innymi kombatantami przeprowadził identyfikację mogił żołnierzy 1 MPS, doprowadził do ich upamiętnienia na cmentarzu w Białej i w kwaterze wojskowej na wejherowskim Cmentarzu Starym.
Zmarł 1 października 1969 roku[11]. Spoczął na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni wśród swoich żołnierzy.
Awanse
edytuj- kapral – 1917
- podporucznik – 1920
- porucznik – zweryfikowany w 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku
- kapitan – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 87. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty[12]
- major – 18 grudnia 1931 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 27. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty[13]
- podpułkownik – 19 marca 1939
- pułkownik – 1957
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (za kampanię wrześniową 1939)
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[14]
- Krzyż Niepodległości (29 grudnia 1933)[15]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1934)[16]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[17]
Upamiętnienie
edytujPułkownik Kazimierz Pruszkowski był patronem 11 Pułku Łączności Marynarki Wojennej w Wejherowie (1994–2007) i Centrum Wsparcia Teleinformatycznego i Dowodzenia Marynarki Wojennej w Wejherowie (2008–2014), a od 9 grudnia 2014 roku jest patronem Batalionu Dowodzenia Marynarki Wojennej w Wejherowie[18].
Przypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 28, sprostowano imiona i datę urodzenia z „Kazimierz ur. 24 kwietnia 1897 roku” na „Kazimierz Mieczysław ur. 23 maja 1899 roku”.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Batalion dowodzenia MW: Patron [online], archiwum-bdowmw.wp.mil.pl [dostęp 2020-08-18].
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 155, 425.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 147, 368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 27, 206, 1098.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 39, 537.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 150.
- ↑ Dziennik Bałtycki nr 235 z 3.10.1969 r.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 131 z 17.12.1924 r.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 18.12.1931 r.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2980 z 17 maja 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 21, poz. 820
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6.08.1929 r., s. 241.
- ↑ Decyzja Nr 481/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji i sztandaru przeformowanego Centrum Wsparcia Teleinformatycznego i Dowodzenia Marynarki Wojennej oraz nadania patrona Batalionowi Dowodzenia Marynarki Wojennej, Dziennik Urzędowy MON z 10 grudnia 2014 roku, poz. 383.
Bibliografia
edytuj- Pruszkowski Kazimierz Mieczysław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.69-6089 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-18].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.