Kazimierz Olechnowicz-Czerkas
Kazimierz Olechnowicz-Czerkas (ur. 16 marca 1893 w Sienicznie, zm. 23 kwietnia 1972[1]) – major pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 major pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1893 |
|---|---|
| Data śmierci |
23 kwietnia 1972 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Formacja | |
| Jednostki |
2. eskadra wywiadowcza |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujSyn Hilarego i Anastazji z d. Doroszkowskiej[2]. Ukończył szkołę handlową w Kijowie[3], a następnie rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Kijowskiej. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do odbycia służby w armii carskiej[4]. 1 grudnia 1914 roku został skierowany na przeszkolenie do Oficerskiej Szkoły Wojskowej w Kijowie, które ukończył 1 maja 1915 r. Otrzymał przydział do 2. kaukaskiego pułku strzelców i w jego składzie walczył na froncie. 1 maja 1917 roku został skierowany na przeszkolenie pilotażowe w szkole lotniczej w Gatczynie[3], które ukończył 1 września[5]. W późniejszym czasie wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji i służył w tamtejszym I Polskim Oddziale Awiacyjnym[4][6].
4 lutego 1919 roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego i, jako wyszkolony lotnik, otrzymał 22 lutego przydział do 2. eskadry lotniczej[3]. 28 czerwca został skierowany na przeszkolenie do Francuskiej Szkoły Pilotów w Warszawie[7], po ukończeniu której rozpoczął kurs wyższego pilotażu w Stacji Lotniczej Ławica[3][5]. 15 maja 1920 roku powrócił do służby w 2 eskadrze wywiadowczej[8].
Podczas lotów bojowych wyróżnił się odwagą. 6 czerwca 1920 roku, podczas lotu w załodze z ppor. obs. Antonim Romanowskim, został ranny w trakcie ataku na oddziały Armii Czerwonej[9][10]. 4 lipca 1920 roku, po włączeniu w skład 9. eskadry wywiadowczej, w rejonie Rudych Sioł rozpoznał oddziały kawalerii nieprzyjaciela i przeprowadził na nie skuteczny atak. Pomimo odniesienia dwóch ran kontynuował atak do momentu rozproszenia oddziałów wroga[11].
We wrześniu 1920 roku przeprowadził szereg ataków na pozycje nieprzyjaciela w rejonie wsi Hoże nad Niemnem. Jego ataki przyczyniły się do zdobycia pozycji nieprzyjaciela przez polskie oddziały. 7 września 1920 roku otrzymał przydział do 13. eskadra liniowej[12] i w jej składzie walczył na Froncie Litewsko-Białoruskim. 1 października 1920 roku ostrzelał wrogi obóz wojskowy i trzy samochody w rejonie szosy Nowogródek-Mir[5].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. 11 kwietnia 1921 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy w 18. eskadrze wywiadowczej. W 1923 roku został przydzielony do Centralnych Zakładów Lotniczych (CZL) w Warszawie. W czerwcu 1925 roku został przeniesiony do 4 pułku lotniczego w Toruniu[13]. Z dniem 1 lutego 1926 roku został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy II dyonu[14], a 4 maja został zatwierdzony na tym stanowisku[5][3]. 3 maja 1926 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[15]. W listopadzie 1928 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII[16], a z dniem 31 sierpnia 1929 przeniesiony w stan spoczynku[17].
Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do RAF. Otrzymał numer służbowy P-1454, służył w 305. dywizjonie bombowym[18].
Zmarł 23 kwietnia 1972 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Dusznickiej w Kłodzku (sektor B8-1-7)[19].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Srebrny Krzyż Virtuti Militari nr 8075 (27 lipca 1922)[20]
- Krzyż Walecznych[21]
- Medal Lotniczy (trzykrotnie)[1]
- Polowa Odznaka Pilota nr 24 (11 listopada 1928)[22]
- włoska Odznaka Pilota (28 marca 1923)[23]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Olechnowicz Kazimierz. listakrzystka.pl. [dostęp 2020-03-05]. (pol.).
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ a b c d Olechnowicz Czerkas Kazimierz mjr pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-03-05]. (pol.).
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 32.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 97.
- ↑ Historia zamknięta w grobie. 24klodzko.pl. [dostęp 2020-03-05]. (pol.).
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 61.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 172.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 159.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 187.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 6 czerwca 1925 roku, s. 305.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 26 stycznia 1926 roku, s. 45.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 126.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 330.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 219.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 421.
- ↑ Kazimierz Olechnowicz-Czerkas. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2020-03-05]. (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922 roku, s. 807.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 245,251,256.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923 roku, s. 213.
Bibliografia
edytuj- Olechnowicz-Czerkas Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1151 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-11].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.