Katedra Marii Panny w Kopenhadze

Katedra Marii Panny w Kopenhadze (duń. Vor Frue Kirke) – katedra luterańska w Kopenhadze i najważniejszy kościół w Danii.

Katedra Marii Panny
w Kopenhadze

Vor Frue Kirke (København)

katedra
Kopenhaska katedra – widok od strony prezbiterium
Państwo	Dania
Miejscowość	Kopenhaga
Wyznanie	luteranizm
Kościół	Kościół Danii
diecezja	Københavns Stift
Wezwanie	Marii Panny
Historia Data rozpoczęcia budowy 1817 Data zakończenia budowy 1829 Data poświęcenia 1829 Aktualne przeznaczenie katedra diecezji kopenhaskiej (Københavns Stift) Poprzednie wyznanie katolickie (do 1536)
Dane świątyni Styl neoklasycyzm Architekt Christian Frederik Hansen Świątynia • materiał bud. • cegła
Położenie na mapie Kopenhagi Katedra Marii Panny w Kopenhadze
Położenie na mapie Danii Katedra Marii Panny w Kopenhadze
Położenie na mapie Regionu Stołecznego Katedra Marii Panny w Kopenhadze
55°40′45,6″N 12°34′21,0″E
Strona internetowa

Chrystus Thorvaldsena w kopenhaskiej katedrze

Katedra ok. 1520

Historia

Pierwotnie była to świątynia drewniana zbudowana z polecenia biskupa Roskilde Pedera Sunesena i poświęcona w 1209 r. Od końca XII w. była świątynią kamienną, prawdopodobnie romańską. Odbudowana w stylu gotyckim i powiększona po pożarze w 1316 r. W 1515 r. wieża katedry otrzymała gotycką iglicę. W pierwszych latach reformacji katedra była ostatnim bastionem katolicyzmu w Kopenhadze. W 1530 r. została zdemolowana przez rozwścieczony tłum protestantów. Po wielkim pożarze w 1738 r. odbudowana w stylu baroku niderlandzkiego przez J.F. Rasmusa.

Podczas bombardowania Kopenhagi we wrześniu 1807 r. przez flotę brytyjską, która celowała w wysoką na ponad 100 m wieżę katedry, spłonął dach barokowej świątyni i doszczętnie wypalone zostało jej wnętrze. Postanowiono jednak nie odbudowywać poprzedniej świątyni, lecz zburzyć ruiny i na tym samym miejscu wznieść zupełnie nową katedrę. Obecny kształt nadała jej odbudowa neoklasycystyczna w latach 1817-1829 według projektu architekta Christiana Frederika Hansena. W oryginalnym projekcie Hansena nie było wieży, którą architekt uważał za zbyteczną i psującą jego koncepcję, ale powszechny nacisk na jej dodanie był tak wielki, że architekt musiał się w końcu ugiąć. Fasadę katedry tworzy neoklasycystyczny portyk złożony z 6 kolumn i tympanonu wyobrażającego Chrystusa ze swoimi uczniami. Po obu stronach portyku ustawione są pomniki z brązu. Jeden z nich wyobraża Mojżesza, drugi Dawida. W latach 1975–79 dokonano gruntownej restauracji świątyni. Do czasów reformacji w 1536 r. katedra kopenhaska pozostawała kościołem katolickim, obecnie jest świątynią luterańską. W XIX w. organistami katedry byli dwaj znani duńscy kompozytorzy: Christoph Ernst Friedrich Weyse i Johan Peter Emilius Hartmann.

Wnętrze

Wnętrze świątyni jest dosyć surowe i oszczędne w wystroju, utrzymane jest w jasnych kolorach i dobrze naświetlone. Tworzy je galeria składająca się z 28 kolumn (po 14 z każdej strony nawy głównej), wzdłuż której ustawione zostały marmurowe rzeźby Thorvaldsena wyobrażające 12 apostołów. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźba Bertela Thorvaldsena przedstawiająca Chrystusa. Taka sama znajduje się w kaplicy Potockich w bazylice na Wawelu. Katedra posiada nowoczesne organy i oświetlenie elektryczne złożone z wielkich żyrandoli w formie pierścienia. Sklepienie katedry, półkoliste ozdobione kasetonami, utrzymane jest w kolorze białym. Przed ołtarzem znajduje się marmurowa chrzcielnica w kształcie klęczącego anioła trzymającego w dłoniach wielką muszlę morską. Świątynia posiada również marmurową kazalnicę.

Kościół koronacyjny

W latach 1445–1648 katedra była kościołem koronacyjnym królów duńskich. Również obecnie jest wykorzystywana przez duńską rodzinę królewską. 14 maja 2004 r. w jej wnętrzu miał miejsce ślub duńskiego następcy tronu księcia Fryderyka z Mary Donaldson.

W katedrze kopenhaskiej koronowani byli następujący duńscy królowie i królowe:

• 1445: Dorota brandenburska, żona Krzysztofa bawarskiego
• 1449: Chrystian I
• 1483: Jan i Krystyna saska
• 1514: Chrystian II
• 1515: Izabela Habsburg, żona Chrystiana II
• 1524: Fryderyk I
• 1525: Zofia pomorska, żona Fryderyka I
• 1537: Chrystian III i Dorota saska
• 1559: Fryderyk II
• 1572: Zofia meklemburska, żona Fryderyka II
• 1596: Chrystian IV
• 1598: Anna Katarzyna Hohenzollern, żona Chrystiana IV
• 1648: Fryderyk III i Zofia Amelia brunszwicka

Bibliografia

• Claus Hagen Petersen: Politikens bog om København, Politikens Forlag A/S 2004, ISBN 87-567-6784-6
• Lademann, t. 15, str. 228, Kopenhaga 1985, ISBN 87-15-06066-7

Linki zewnętrzne

• Parafia i katedra Marii Panny w Kopenhadze: strona oficjalna. domkirken.dk. [dostęp 2010-10-13]. (duń.).
• Lista koronacji królów duńskich