Karol Kozieł

Karol Kozieł (ur. 28 kwietnia 1910 w Trzyńcu, zm. 3 czerwca 1996) – polski astronom, profesor doktor habilitowany, specjalizujący się w zakresie mechaniki nieba.

Karol Kozieł

Karol Kozieł - podczas pochodu z okazji Jubileuszu 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (Kraków, 10 maja 1964)
Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1910 Trzyniec
Data śmierci	3 czerwca 1996
prof. dr hab. nauk fizycznych
Specjalność: astronomia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1939 – mechanika nieba Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja	1946 – mechanika nieba Uniwersytet Jagielloński
Profesura	1961
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Instytut	Astronomii
Odznaczenia

15-metrowy radioteleskop w Forcie Skała, którego budowę nadzorował prof. Kozieł

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie odbył studia matematyczne i astronomiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w latach 1928–1932. Początkowo został zatrudniony w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak w 1933 roku podjął pracę nauczyciela gimnazjalnego w Cieszynie, a w latach 1938–1939 oraz 1946–1950 pracował jako wykładowca Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie.

Równocześnie pracował na UJ pod kierunkiem Tadeusza Banachiewicza uzyskując stopień doktorski 29 sierpnia 1939 roku. Na odebranie dyplomu czekał 6 lat. W czasie wojny nadal pracował w Obserwatorium.

Po przedstawieniu rozprawy habilitacyjnej o libracji Księżyca (w 1945 roku) został zatrudniony w 1950 roku na stanowisku docenta. W roku 1954 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1961 roku tytuł profesora zwyczajnego.

W latach 1955–1958 był kierownikiem Katedry Astronomii UJ, a po utworzeniu Obserwatorium Astronomicznego – kierownikiem Katedry Astronomii Teoretycznej i Geofizyki Astronomicznej (w latach 1958–1974). W latach 1970–1974 był również dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego UJ. W latach 1959–1962 piastował funkcję prorektora Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. dydaktycznych, a w kolejnych 3 latach – stanowisko prorektora ds. nauki.

W latach 1958–1964 był prezydentem Komisji 17 „Ruchu i Figury Księżyca” Międzynarodowej Unii Astronomicznej, a następnie w latach 1964–1967 – wiceprezydentem nowo utworzonej Komisji Księżyca. W ramach pracy w tej komisji aktywnie uczestniczył w działalności Komitetu Nomenklatury Księżycowej Międzynarodowej Unii Astronomicznej, znacząco przyczyniając się do nazwania jednego z księżycowych kraterów nazwiskiem Skłodowska.

Był promotorem 8 prac doktorskich. Poza pracą na UJ prowadził również zajęcia dla studentów krakowskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej. W 1975 roku przeszedł na emeryturę.

Po śmierci został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Wiśle w dniu 7 czerwca 1996 roku.

Zainteresowania naukowe

W latach 30. Kozieł zajmował się wyznaczaniem orbit ciał niebieskich, w czasie wojny pracował nad zagadnieniami teoretycznymi, jednocześnie prowadził obserwacje zakryć gwiazd przez Księżyc, obserwacje układów gwiazd zaćmieniowych, po wojnie zajmował się – poza libracją Księżyca – również radioastronomią i klimatologią. Nadzorował m.in. zakończoną w 1970 roku, budowę 15-metrowego radioteleskopu.

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• odznaka Zasłużony Nauczyciel PRL

Nagroda I stopnia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego (1965)

Życie prywatne

Karol Kozieł ożenił się w 1947 roku z Eunice Lilią Unicką, z którą miał 2 córki: Zofię i Krystynę.

Bibliografia

• Kreiner Jerzy. Karol Kozieł (1910-1996). „Postępy Astronomii”. 3, s. 134–136, 1996. ISSN 0032-5414.