Karabinek SKS
SKS (ros. СКС, Cамозарядный Kарабин Симонова[a]; pol. samopowtarzalny karabinek Simonowa) – radziecki karabinek samopowtarzalny zasilany nabojem pośrednim 7,62 × 39 mm wz. 43, skonstruowany pod koniec II wojny światowej.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Projektant | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
1944–1945 |
| Produkcja |
1945–1956 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
7,62 mm |
| Nabój | |
| Magazynek |
stały, 10-nab. |
| Wymiary | |
| Długość |
1020 mm (z bagnetem złożonym) |
| Długość lufy |
520 mm[1] |
| Masa | |
| broni |
3,75 kg – niezaładowany |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
735 m/s[1] |
| Szybkostrzelność praktyczna |
35-40 strz./min[1] |
Historia
edytujW 1943 roku, do radzieckich laboratoriów badawczych trafiły pierwsze egzemplarze niemieckiej broni zasilanej amunicję pośrednią. Były to karabinki automatyczne MKb 42 i StG 44, stanowiące namacalny dowód sensowności idei wykorzystania amunicji pośredniej w lekkiej broni maszynowej. Szybko powrócono do przerwanych z powodu wojny prac nad radzieckim nabojem pośrednim i dokończono je w ciągu zaledwie roku. Efektem prac było powstanie nabóju pośredniego wz. 1943 (7,62 × 39 mm). W 1944 roku rozpisano konkurs na konstrukcję karabinku strzelającego nowym nabojem. Z pięciu propozycji do produkcji wybrano karabinek Simonowa – SKS (cамозарядный Карабин Симонова)[1].
Na przełomie 1944 i 1945 roku wyprodukowano krótką serię doświadczalną SKS, którą z dobrymi efektami sprawdzono w warunkach bojowych, na odcinku 1 Frontu Białoruskiego. W 1945 roku nowy karabinek został oficjalnie przyjęty na uzbrojenie Armii Czerwonej[1].
Rozkazem Ministra Obrony D. Ustinowa ze stycznia 1948 roku, w zakładach nr 536 w Tule, miała zostać wyprodukowana próbna partia 1700 sztuk karabinków SKS-45[2].
Karabinki Simonowa produkowano w ZSRR tylko przez kilka lat, do czasu pełnego wprowadzenia do produkcji i uzbrojenia karabinka automatycznego AK. Wyprodukowane karabinki przekazano wówczas armiom sojuszniczym, głównie w Azji. Były także produkowane w Jugosławii (Zastava M59/66), NRD (Karabiner M) oraz Chinach (Typ 56) gdzie opracowano również wersje w pełni automatyczne (Typ 63 i Typ 81).
Po II wojnie światowej karabinek SKS używany był m.in. podczas wojny koreańskiej i wietnamskiej.
W Polsce
edytujNiewielką liczbę karabinków SKS zakupiło Ludowe Wojsko Polskie. Pod oznaczeniem "7,62 mm karabin samopowtarzalny Simonowa" (7,62 mm ksS)[1][3]. Były one używane jako broń paradna przez Batalion Reprezentacyjny Wojska Polskiego (występujący w mundurach Wojsk Lądowych, Marynarki Wojennej, Sił Powietrznych i Wojsk Specjalnych), Kompanię Reprezentacyjną Sił Powietrznych (do 2000 r. Kompania Reprezentacyjna Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej), Kompanię Reprezentacyjną Marynarki Wojennej, kompanię honorową Wojskowej Akademii Technicznej, kompanię reprezentacyjną Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych (MSWiA) do 2002 r., a także przez pododdziały reprezentacyjne Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej (karabiny SKS zostały zastąpione przez karabinki systemu MSBS).
SKS w pododdziałach reprezentacyjnych występuje w wersji zmodyfikowanej, polegającej na wymianie kolby z litego drewna na wykonaną z prasowanej pod ciśnieniem sklejki z drewna brzozowego oraz zastosowaniu metalowej stopki przykręcanej dwiema śrubami do trzewika kolby. Metalowa stopka ma chronić kolbę przed uszkodzeniami od uderzeń o podłoże w trakcie realizacji zadań reprezentacyjnych oraz ułatwia akcentowanie chwytów bronią. Modyfikacji uległ również bagnet broni, poprzez zaoblenie ostrza i poniklowanie w celu poprawienia walorów estetycznych.
Konstrukcja
edytujSKS jest karabinkiem samopowtarzalnym (strzelającym tylko ogniem pojedynczym), działającym na zasadzie odprowadzenia gazów przez boczny otwór w ściance lufy[1]. Zamek ryglowany jest przez przekoszenie jego tylnej części w dół[1]. Mechanizm spustowo-uderzeniowy typu kurkowego[1]. Zasilanie ze stałego, dwurzędowego magazynka o pojemności 10 nabojów[1]. Jest on ładowany pojedynczymi nabojami lub z 10-nabojowej łódki[1]. Jest to największa wada tej broni. Usunęli ją dopiero Chińczycy w swoim karabinie Typ 63, który jest przystosowany do zasilania z magazynków wymiennych. Broń wyposażona jest w płaski, składany bagnet przymocowany na stałe[1]. Celownik krzywkowy z nastawami do 1000 m[1].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Andrzej Ciepliński; Ryszard Woźniak Encyklopedia współczesnej broni palnej s. 205.
- ↑ Серёгин Евгений, Русский: Приказ министра вооружения СССР Д. Устинова от 21 января 1948 года о создании первой опытной партии АК-47 в количестве 1500 штук [online], 17 lipca 2019 [dostęp 2021-09-17].
- ↑ 7,62 mm ksS/SKS w LWP/WP - wyposażenie - elementy składowe kolekcji [online], pl/viewtopic.php?t=201904 [dostęp 2024-06-01] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.