Kaplica św. Mikołaja w Żonqor
Kaplica świętego Mikołaja (malt. Il-Kappella ta' San Nikola or ta' San Niklaw, ang. Chapel of Saint Nicholas), czasem znana jako Tas-Subriċint – rzymskokatolicka kaplica, stojąca na terenie Żonqor, pomiędzy Marsaskalą a Żabbar na Malcie. Oryginalna kaplica poświęcona św. Mikołajowi istniała na tym miejscu od co najmniej początków XVI wieku, lecz w XVII wieku została desakralizowana. Istniejący budynek powstał w latach 1759–1762 w stylu barokowym. Współcześnie kaplica znajduje się w granicach administracyjnych Marsaskali, lecz zarządzana jest przez parafię Żabbar.
 Widok kaplicy św. Mikołaja | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Iż-Żonqor, Marsaskala | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||
 35°52′25,2″N 14°33′42,8″E/35,873667 14,561889
| |||||||||||
Historia
edytujDokumenty notarialne z początków XVI wieku sugerują, że na terenie Żonqor istniała kaplica poświęcona świętemu Mikołajowi. Kaplica ta podlegała parafii św. Katarzyny w Żejtun, stała na gruncie należącym do niejakiego Salvu Burlò. W roku 1575 była wizytowana przez biskupa Pietro Dusinę, który znalazł kaplicę z ołtarzem, nieozdobioną i bez drzwi. Burlò został zobowiązany do zamontowania drewnianych drzwi[1].
Kaplica nie była dobrze utrzymywana, nie była regularnie użytkowana, co poskutkowało jej zdesakralizowaniem przez biskupa Miguela Camarasę 25 marca 1659 roku, i powtórnie w roku 1666 przez biskupa Lorenzo D’Astiria. Jednak była wciąż używana przez kilka następnych lat, w końcu będąc zdesakralizowaną po raz trzeci przez biskupa Miguela de Molinę 25 marca 1679[1].
Istniejąca kaplica zbudowana została przez prawnika Giovanniego Battistę Azzopardi Barbarę, aby wypełnić wolę jego ojca, Giana Francesco[2]. Kamień węgielny położony został 10 lipca 1759 roku przez prałata Giovanniego Marię Azzopardi Castellettiego. Budowę zakończono w ciągu trzech lat, kaplicę konsekrowano w roku 1762. Kaplica zbudowana została przypuszczalnie, aby służyć potrzebom religijnym okolicznych rolników; jest również znana jako Tas-Subriċint[1][3]. W pewnym czasie koło wejścia do kaplicy umieszczona została tabliczka z inskrypcją non gode l'immunita ecclesias, oznaczająca, że kaplica nie jest sanktuarium gwarantującym nietykalność.
Budynek kaplicy został uszkodzony podczas II wojny światowej, w listopadzie 1945 roku uszkodzenia zostały naprawione. Przez jakiś czas kaplica była używana przez członków Society of Christian Doctrine w Żabbar jako miejsce rekolekcyjne[1].
Współcześnie kaplica znajduje się w granicach administracyjnych Marsaskali, lecz jest częścią parafii Żabbar. Budynek jest otwarty w piątki wieczorem na różaniec lub adorację; msza święta odbywa się tutaj raz w miesiącu[1].
Kaplica umieszczona jest na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands. Jest ona omyłkowo umieszczona na liście dwukrotnie, pod nr 1741 oraz 2102, odpowiednio w Marsaskali i Żabbar[3][4]. Na tym drugim miejscu faktycznie znajduje się betonowe stanowisko ogniowe (pillbox) z okresu II wojny światowej.
Architektura
edytuj
Kaplica zbudowana została w stylu barokowym, materiałem był lokalny wapień. Ma kształt prostokąta, posiada niewielką cylindryczną kopułę z latarnią. Fasada zawiera główny portal, otoczony z każdego boku przez parę pilastrów stojących na cokołach. Wejście umieszczone jest w środkowym segmencie, jest ozdobione modelowanym profilem i zwieńczone frontonem. Okno doświetlające kaplicę umieszczono ponad drzwiami. Szerokie belkowanie zwieńczone gzymsem biegnie wzdłuż całej fasady, a inny trójkątny fronton wieńczy centralny segment[4].
Poniżej górnego frontonu znajduje się tarcza herbowa biskupa Bartolomé Rulla, zwieńczona herbem Wielkiego Mistrza Manuela Pinto. Ponad wejściem umieszczona jest tablica z łacińską inskrypcją, upamiętniającą ukończenie budowy kaplicy, dłuższa inskrypcja, opisująca przebieg budowy znajduje się wewnątrz kaplicy[1].
Dzieła sztuki
edytujRetabulum kaplicy przedstawia św. Mikołaja w stroju biskupim, jego wykonanie przypisywane jest Mattia Pretiemu. Oryginalny obraz znajduje się w Muzeum Sanktuarium w Żabbar, zaś w kaplicy umieszczona jest kopia, pędzla Michaela Mifsuda[1].
Mała drewniana figura św. Mikołaja w XVII wieku została przeniesiona ze starej kaplicy do Sanktuarium w Żabbar, lecz została umieszczony w nowej kaplicy, kiedy tylko ta została ukończona. W końcu przeniesiono statuę do Muzeum Sanktuarium w Żabbar, zaś w kaplicy znajduje się inna figura świętego[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Joe Abela: Il-knisja ta' San Niklaw ~ Ħaż-Żabbar ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-12)]. (malt.).
- ↑ John Scerri: Zabbar. malta-canada.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (ang.).
- ↑ a b Chapel of St Nicholas. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2013-09-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-18)]. (ang.).
- ↑ a b Chapel of St Nicholas. National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands, 2013-12-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-26)]. (ang.).