Kaplica św. Jana w Żurrieq

Kaplica Świętego Jana Ewangelisty (malt. Kappella ta’ San Ġwann l-Evanġelista, ang. Chapel of St John the Evangelist) – jest to mała rzymskokatolicka kaplica na niezamieszkanym dziś terenie zwanym Ħal Millieri, leżącym w granicach Żurrieq na Malcie.

Kaplica św. Jana Ewangelisty
w Żurrieq
Kappella ta’ San Ġwann l-Evanġelista
Zabytek: nr rej. 01308 NICPMI (wpis 26.03.2013)
Ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Żurrieq

Adres

Triq iz-Zurrieq, Ħal Millieri

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Żurrieq

Wezwanie

św. Jana Ewangelisty

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Jana Ewangelistyw Żurrieq”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kaplica św. Jana Ewangelistyw Żurrieq”
Ziemia35°50′23,8″N 14°28′15,1″E/35,839944 14,470861

Historia

edytuj

Kaplica pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty stoi na terenie, który stanowił centrum wioski Hal Millieri, istniejącej kiedyś pomiędzy dzisiejszymi Żurrieq i Mqabba[1]. Niewiele wiadomo o pierwotnej kaplicy, poza tym, że istniała już w 1481[2][3], wspomożona finansowo przez niejakiego Andreę Zammita[4]. W 1575 wizytator apostolski Pietro Dusina w swoim raporcie napisał, że kaplica miała kamienne ławy, podłogę z ubitej ziemi, lecz była bez drzwi. W związku z jej złym stanem, zalecił dekonsekrację[5]. Wiadomo jednak, że przetrwała ona do co najmniej 1634, kiedy władze kościelne ponownie zaleciły jej zamknięcie, tym razem powodem był brak jakiegokolwiek wyposażenia kaplicy. Zamiast tego, w 1640 kaplica została przebudowana i przetrwała w tym stanie do czasów współczesnych. Jedyną zmianą było zlikwidowanie w 1931 niskiego murka przed kościołem oraz zainstalowanie nowego ołtarza[2][4][6]. W 1961 kościółek znów został odnowiony, a następnie poświęcony przez biskupa Gaetano Pace Forno[6]. Od 2004 kaplica jest pod opieką organizacji Din l-Art Ħelwa, która w tymże roku rozpoczęła jej odnawianie[2][7].

 
Fasada kaplicy

Architektura

edytuj

Do kaplicy dochodzi się wąskimi schodami, prowadzącymi na okolone niskim murkiem atrium. Fasada kaplicy jest surowa, z małym prostym prostokątnym oknem po lewej stronie drzwi, natomiast po prawej stronie znajduje się tablica z napisem „Non Gode l’Immunita Ecclesiae”. Samo wejście jest przykładem wspaniałej architektury renesansowej. Według przekazów, portal pochodzi ze starego kościoła parafialnego w Żurrieq, rozebranego w latach trzydziestych XVII w.[1][6] Budynek pokrywa lekko dwuspadowy dach z centralnie umieszczonym łukiem, w którym kiedyś zawieszony był dzwonek, z krzyżem na szczycie[2].

Wnętrze

edytuj

Kaplica ma kształt kwadratu o boku 15 stóp (ok. 4,6 m). Sufit wspiera się na dwóch łukach, wyprowadzonych od połowy ścian. We wnętrzu znajduje się jeden ołtarz, umieszczony we wnęce. Obraz w ołtarzu przedstawia św. Jana Ewangelistę piszącego Księgę Apokalipsy. Jest to kopia oryginalnego obrazu, który przechowywany jest w kościele parafialnym w Żurrieq[1][6].

Sąsiedztwo

edytuj

Przed laty do ściany po prawej stronie kaplicy św. Jana przylegała druga kaplica, poświęcona św. Michałowi. Oba budynki miały wspólny zuntier (plac z przodu); dziś pozostał jedynie ten przed świętym Janem[1][6].

Na placu przed kaplicą stoi kolumna, z umieszczonym na jej szczycie krzyżem. Według niektórych znaczy ona granicę pomiędzy parafiami Żurrieq oraz Mqabba[1].

Ochrona dziedzictwa kulturowego

edytuj

Budynek kaplicy umieszczony jest na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod nr. 01308[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Hal Millieri village. VivaMalta, 2005-12-12. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-13)]. (ang.).
  2. a b c d e Chapel of Saint John. NICPMI, 2013-03-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-12)]. (ang.).
  3. John Scerri: Zurrieq. Malta-Canada. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-07)]. (ang.).
  4. a b St. John the Evangelist chapel, Hal Millieri, Zurrieq. Din l-Art Ħelwa, 2011-10-06. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. (ang.).
  5. Mikiel Spiteri (Kilin): A Hundred Wayside Chapels of Malta & Gozo. Valletta: Heritage Books, 2000, s. 68–69. ISBN 99909-93-06-8. (ang.).
  6. a b c d e Roderick Busuttil: San Ġwann Evanġelista ~ Ħal Millieri, l/o Żurrieq ~. Kappelli Maltin. [dostęp 2018-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-26)]. (malt.).
  7. Mediaeval chapel open for viewing. [w:] Times of Malta [on-line]. 2004-03-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).