Kanzan Egen (7 stycznia 12771360; chiń. upr. 関山慧玄; chiń. trad. 關山慧玄) – japoński mistrz zen szkoły rinzai, znany także jako Musō Daishi (無相大師). Wszystkie dzisiejsze linie przekazu w szkole rinzai pochodzą od jego nauczyciela i od niego.

Kanzan Egen
關山慧玄
Ilustracja
Kanzan Egen
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1277
Shinano

Data i miejsce śmierci

1360
Myōshin-ji

Szkoła

rinzai

Linia przekazu
Dharmy zen

Ōtōkan-ha

Nauczyciel

Shūhō Myōchō

Następca

Juō Sōhitsu

Zakon

zen

Potwierdzenie oświecenia Kanzana (inkajō). Skarb Narodowy Japonii
Kanzan Egen

Życiorys

edytuj

Urodził się w ówczesnej prowincji Shinano (obecnie prefektura Nagano), w rodzinie Takanashi. Był utalentowanym chłopcem. Jego ojciec oddał go w celu dalszego kształcenia do wujka Gekkoku Sōchū, ucznia Nampo Jōmyō. w 1308 roku Gekkoku zabrał go do Kenchō-ji w Kamakurze prowadzonego przez Nampo, który zaakceptował go jako swojego ucznia i nadał mu imię Egen. Jednak jeszcze w tym samym roku mistrz zen Nampo zmarł. Kanzan powrócił do Shimano, gdzie prowadził rygorystyczne życie jako pustelnik[1].

Po około 20 latach w czasie pobytu w Kamakurze, dowiedział się, że w Kioto działa znany mistrz zen, uczeń mistrza Nampo - Shūhō Myōchō. Natychmiast się tam udał i mimo iż był starszy od Shūhō został jego uczniem w klasztorze Daitoku[2].

Otrzymał od Shūhō kōan znany jako "bariera Yunmena". Po dwóch latach pracy nad nim osiągnął oświecenie, miał wtedy ponad 50 lat. Mistrz poradził mu aby udał się na odosobnienie, co Kanzan zrealizował w górach Ibuka w prowincji Gifu. Przebywał tam przez osiem lat wśród wieśniaków, którym pomagał w pracy w polu i przy hodowli trzody. Noce spędzał na medytacji siedząc na skale. Mistrz Shūhō polecił go swojemu dobroczyńcy i przyjacielowi, byłemu cesarzowi Hanazono (pan. 1308–1318), który zamierzał przekształcić swoją wiejską posiadłość na zachodnim krańcu Kioto w świątynię buddyjską, w której mógłby studiować buddyzm i praktykować medytację. Egen zrealizował ten zamiar cesarza i został opatem klasztoru Myōshin w 1342 roku[1].

Styl praktyki w tym maleńkim wówczas klasztorze był bardzo rygorystyczny. Dachy przeciekały i budynki nie chroniły kilku praktykujących w nim mnichów zbytnio przez kaprysami pogody. Mnisi żyli w biedzie. Odwiedził ich tam Musō Soseki (1275–1351), który był pod wielkim wrażeniem ducha ubóstwa panującego w klasztorze. Po powrocie do swojego klasztoru powiedział uczniom, że przyszłość japońskiego zenu kształtuje się w Myōshin-ji[1]. Ten duch praktyki w ubóstwie został przekazany następnym pokoleniom szkoły rinzai. Wielu mnichów nie wytrzymywało surowości praktyki u Kanzana i odchodziło. Myōshin-ji nosił wśród świeckich ludzi nazwę "korony wśród krajowych jaskiń Dharmy"[3].

Gdy Kanzan poczuł nadchodzącą śmierć udzielił przekazu Dharmy swojemu jedynemu spadkobiercy Juō Sōhitsu (1296–1390). Sam mistrz Kanzan udał się w podróż, po minięciu bramy klasztoru stanął nad stawem przed klasztorem i zmarł.

Linia przekazu związana z klasztorem Myōshin (w ramach linii przekazu ōtōkan-ha wytyczonej przez Nampo, Shūhō i Kanzana) okazała się najważniejszą w całej szkole rinzai. Pod koniec XV wieku linia Myōshin-ji przewyższyła linię Daitoku-ji.

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Indiach Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Chinach Bodhidharmy.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w innym kraju.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 191
  2. Richard Bryan McDaniel. Zen Masters of Japan. Str. 98
  3. Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 192

Bibliografia

edytuj
  • Richard Bryan McDaniel: Zen Masters of Japan. The Second Step East. Rutland, Vermont: Tuttle Publishing, 2013, s. 317. ISBN 978-4-8053-1272-8.
  • Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. Japan. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1988, s. 509. ISBN 0-02-908250-1.