Wikipedia

Kamil Bogacki

polski lekarz, wojskowy i urzędnik państwowy

Kamil Jan Bogacki (ur. 6 lipca 1884 w Korczynie, zm. 13 lutego 1959 w Krośnie) – polski lekarz, wojskowy i urzędnik państwowy, oficer Legionów Polskich i Wojska Polskiego.

Kamil Bogacki
Ilustracja
major lekarz rezerwy major lekarz rezerwy
Data i miejsce urodzenia

6 lipca 1884
Korczyna

Data i miejsce śmierci

13 lutego 1959
Krosno

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Późniejsza praca

lekarz, urzędnik państwowy

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Urodzony 6 lipca 1884 w Korczynie koło Krosna w rodzinie patriotycznej jako wnuk powstańca styczniowego i zesłańca syberyjskiego oraz syn Józefa i Amalii[1]. Ukończył szkołę w Korczynie i I Gimnazjum w Rzeszowie (zdał maturę w roku 1902)[2], po czym wyjechał do Wiednia, gdzie podjął studia filozoficzne i biologiczne, uzyskując tytuł doktora[3]. Po ich ukończeniu przez rok uczył w gimnazjum w Przemyślu. W tym czasie ożenił się i w 1907 wraz z ciężarną żoną wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Studiował medycynę na uniwersytetach w Cleveland i Princeton, a potem rozpoczął karierę naukową[4] i w 1910, jeszcze w trakcie studiów[3], został pierwszym asystentem Katedry Histopatologii i Embriologii na Uniwersytecie Stanowym Michigan, Ann Arbor, a w 1912 doktoryzował się z zakresu medycyny i chirurgii na Western Reserve University w Cleveland[4] i objął stanowisko pierwszego asystenta Kliniki Medycyny Wewnętrznej. Został też honorowym członkiem Towarzystwa Lekarzy Amerykańskich[3]. W Princeton poznał i zaprzyjaźnił się z późniejszym prezydentem USA Thomasem W. Wilsonem, który był wykładowcą tej uczelni[4]. Dzięki tej znajomości w 1915 pomógł Feliksowi Młynarskiemu, który w USA miał w tajemnicy przed Austriakami zabiegać o fundusze dla Legionów Polskich[3] i przychylność tego kraju dla sprawy polskiej. Młynarski w czasie pobytu w Cleveland zamieszkał u Bogackiego, a później z jego pomocą napisał list do prezydenta Wilsona. Dzięki staraniom Bogackiego Wilson obiecał poparcie dla Legionów Polskich. W swoim orędziu z programem pokojowym wygłoszonym do Kongresu USA w styczniu 1918 zawarł punkt wskazujący na konieczność utworzenia niepodległego państwa polskiego[4].

W 1916 Bogacki wrócił potajemnie do Polski. Początkowo pełnił służbę w Legionach Polskich, od października 1916 jako naczelny lekarz w stopniu kapitana[3][1], a od października pracował w Izbie Chorych w Dęblinie, zaś miesiąc później został naczelnym lekarzem w szpitalu w Kozienicach. W 1917 mianowano go lekarzem garnizonowym w Warszawie, przez pewien okres równolegle pełnił jednocześnie funkcję chirurga w szpitalu fortowym w Warszawie. W 1917 w stopniu podporucznika wykładał medycynę i ratownictwo w Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii. W 1917 został awansowany na stopień kapitana[4].

Po przejęciu władzy w Polsce w 1918 Józef Piłsudski mianował Bogackiego kierownikiem Komisji Opieki w Ministerstwie Zdrowia, która organizowała leczenie i rehabilitację weteranów, a jednocześnie swoim osobistym lekarzem[3]. Po zakończeniu wojny w listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego[1]. Służył w Sekcji Opieki Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. Z dniem 28 grudnia 1919 został przeniesiony do rezerwy[1]. W sierpniu 1920 został awansowany na stopień majora rezerwy lekarza w korpusie oficerów sanitarnych ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[5][6][1]. W 1920 do Polski przyjechała jego rodzina. W 1923 nostryfikował dyplom w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i rozpoczął praktykę zawodową[4]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 1 Batalionu Sanitarnego[7][8]. W 1934 jako major rezerwy był w kadrze zapasowej 1 Szpitala Okręgowego i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[9]. Po śmierci Piłsudskiego w 1935 Bogacki zrezygnował z pracy dla administracji państwowej i skupił się na swojej praktyce lekarskiej, którą realizował w Warszawie[1]. Po wybuchu II wojny światowej wrócił do rodzinnego Krosna i w czasie okupacji ratował Żydów, wydając im fałszywe zaświadczenia lekarskie oraz współpracował z Armią Krajową. Po wojnie nadal prowadził praktykę w Krośnie[4][1].

 
Grobowiec Bogackich

Zmarł 13 lutego 1959 w Krośnie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym[10][11].

Z małżeństwa z Marią Szwarce miał trzy córki: Kamilę Sadowską – sekretarkę premiera Władysława Sikorskiego, Marię i Bronisławę. Po zmianie wyznania na ewangelicko-reformowane i uzyskaniu rozwodu (3 marca 1920), poślubił w warszawskim kościele ewangelicko reformowanym 18 maja 1920 roku[12] Janinę z Bohuszewiczów (1892-1949), kuzynka prezydenta Ignacego Mościckiego. Po raz trzeci ożenił się w 1951 z Heleną Mercik (1912-2008[13]), z którą miał dwie córki Kamilę (ur. 1955)[4] oraz Annę.[potrzebny przypis]

W Krośnie poświęcono mu tablicę pamiątkową przy ul. Sienkiewicza 2[14] i nazwano jego imieniem most na Lubatówce w ciągu ulicy Piłsudskiego[15], a w Rzeszowie odsłonięto poświęconą mu tablicę[4].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j Kamil Bogacki. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2021-02-12].
  2. ↑ Spis maturzystów w latach 1860–1938. W: Sprawozdanie Dyrekcji I Państwowego Gimnazjum im. ks. St. Konarskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1937/38. Rzeszów: 1938, s. XI.
  3. ↑ a b c d e f Antoni Adamski, Przyjaciel prezydenta Wilsona i lekarz Piłsudskiego z Korczyny [online], „Biznes i Styl. Podkarpacki portal opinii” [dostęp 2018-04-24] (pol.).
  4. ↑ a b c d e f g h i Anna Gorczyca: Akademia Opowieści. Tajna amerykańska misja Kamila Bogackiego. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-04-22. [dostęp 2018-04-24]. (pol.).
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1214.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1096.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1128.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1021.
  9. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 213, 731.
  10. ↑ Kamil Jan Bogacki (1884–1959) – Find A Grave... [online], Find A Grave [dostęp 2018-04-24].
  11. ↑ Kamil Bogacki. krosno.artlookgallery.com. [dostęp 2021-01-12].
  12. ↑ https://poczekalnia.genealodzy.pl/pliki/AP-Warszawa/USCWarszawa_JeszczeNieWAPW/0182_EwReformowane/EwRef_1920MZ/M/030-031.jpg
  13. ↑ Helena Bogacka. polskie-cmentarze.com. [dostęp 2018-05-13].
  14. ↑ Maria Kornaga: W Krośnie uczczono Kamila Bogackiego. Polskie Radio Rzeszów, 2018-08-15. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  15. ↑ Damian Krzanowski: Most na Lubatówce ma patrona. Kim był dr Kamil Bogacki?. krosno24.pl, 2018-11-11. [dostęp 2021-05-21]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Kamil_Bogacki&oldid=74121583”