Kamienica przy ul. Czeskiej 30 w Kłodzku
Kamienica przy ul. Czeskiej 30 w Kłodzku – pochodząca z końca XVII wieku barokowa kamienica, położona w obrębie starówki.
 nr rej. A/4378/1108 z 25.05.1964
| |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Czeska 30 |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
3 |
| Ukończenie budowy |
koniec XVII w. |
| Ważniejsze przebudowy |
1869 r. |
Położenie na mapie Kłodzka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°26′22,52″N 16°39′06,60″E/50,439589 16,651833
| |
Historia
edytujBudynek został wzniesiony pod koniec XVII wieku przez rodzinę baronów Wallisów. Drugie piętro budynku nadbudowano w 1720 roku[1]. W pierwszej połowie XVIII wieku mieściła się w nim siedziba starostwa kłodzkiego[2]. W 1918 roku dom został przebudowany[1].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 25 maja 1964 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków[3]
Architektura
edytujPlan mieści trzy trakty w parterze, z szeroką sienią przejazdową. Sień ta składa się z części prostokątnej, zasklepionej nieckowo, z lunetami. Druga, środkowa część, ma rzut poziomy ośmioboczny: kwadrat ze ściętymi wierzchołkami. W ścięciach są głębokie nisze, biegnące od posadzki i zasklepione muszlami[2]. Ta część sieni, o charakterze reprezentacyjnym, posiada sklepienie żagielkowe. Trzecia część sieni, mniejsza, kwadratowa, nakryta jest sklepieniem krzyżowym. Z tej części wchodzimy na prawo do klatki schodowej. Sień wychodzi na obszerne podwórze[2].
Budynek był pierwotnie dwukondygnacyjny, z półpiętrem w trzeciej kondygnacji. Obecne drugie piętro zostało dobudowane. Elewacja jest siedmioosiowa. Portal nie jest osadzony pośrodku fasady, lecz na osi trzeciej, licząc od lewej strony[2]. Jest on zabytkiem wysokiej klasy. Łęk koszowy wspiera się na gładkich ościeżach za pośrednictwem niskich, mocno wyładowanych impost. Ościeża wnikają dołem w proste odbojniki. Otwór flankuje para pilastrów i przenikających się z nimi filarów ustawionych przekątnie. Głowice pilastrów i filarów są kompozytowe, jednak o zredukowanej wysokości (jeden rząd liści akantu), za to bardzo bogate i ruchliwe[2]. Niemniej bujnie profilowane są kostki architrawu. Cząstki fryzu o profilu esowym dźwigają gzyms zakrępowany na filarach, a biegnący między nimi po odcinku koła. Na gzymsie rozciąga się również łukowo balustrada balkonu o owalnych przeźroczach z profilowanymi obramieniami. Okna parteru mają wystrój skromny, natomiast okratowane są bardzo bogato. Okna pierwszego piętra, bardzo smukłe, mają wysoko podciągnięte obdasznice[2]. Co druga z nich jest łamana, co druga zaś łukowa. Pola między nadprożami i obdasznicami wypełniają płaskorzeźby wykonane w tynku[4].
Obserwując elewację tego pałacu trudno oprzeć się stwierdzeniu, że nieudolna nadbudowa trzeciej kondygnacji nadszarpnęła piękno i harmonię jej kompozycji. Na wysokości parapetów drugiego piętra przebiegał bogaty gzyms koronujący fasadę[4]. Obecny gładki mur z ubogimi oknami, zakończony banalnie prymitywnym gzymsikiem, stanowi ciało obce, szpecące całość. Elewacja, mimo usterek, sień, klatka schodowa i niektóre wnętrza pałacu należą do bogatszych dzieł dobrego śląskiego baroku[4].
Galeria
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ a b Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 219.
- ↑ a b c d e f Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 139.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b c Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 140.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Broniewski, "Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko", wydanie II, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970.
- Marek Staffa (redakcja), "Słownik geografii turystycznej Sudetów", tom 15, Wrocław, I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1