Kamienica Szlachecka

wieś w województwie pomorskim


Kamienica Szlachecka (kaszub. Kamiéńca Szlacheckô) – wieś letniskowa w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Stężyca, na Pojezierzu Kaszubskim, w otulinie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego.

Kamienica Szlachecka
wieś
Ilustracja
Fragment miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kartuski

Gmina

Stężyca

Liczba ludności (2014)

1107

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-323[2]

Tablice rejestracyjne

GKA

SIMC

0173769

Położenie na mapie gminy Stężyca
Mapa konturowa gminy Stężyca, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Szlachecka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Szlachecka”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Szlachecka”
Położenie na mapie powiatu kartuskiego
Mapa konturowa powiatu kartuskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica Szlachecka”
Ziemia54°16′08″N 17°56′57″E/54,268889 17,949167[1]

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kamienica Szlachecka. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Kamienica Szlachecka 31 grudnia 2014 r. miała 1107 stałych mieszkańców, z których 861 osób mieszkało w głównej części miejscowości[3].

Kamienica Szlachecka ma dwie nazwane części miejscowości: Bolwerk i Ostrowo.

Wieś jest siedzibą sołectwa Kamienica Szlachecka, w którego skład wchodzą również Ostrowo, Przyrowie i Bolwerk. Miejscowość jest placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Na pobliskim wzgórzu Zamkowej Górze znajdują się wyraźne pozostałości grodziska z okresu VII-IX wieku.[potrzebny przypis].

Integralne części wsi Kamienica Szlachecka[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0173775 Bolwerk część wsi do 2023
0173781 Ostrowo część wsi do 2022 r.[6]

Historia miejscowości

edytuj

W XVI w. w obecnej Kamienicy Szlacheckiej mieszkała szlachta.

Do 1875 roku obowiązującą nazwą pruskiej administracji dla Kamienicy Szlacheckiej była Adlig Kamienitza. W 1876 roku Adlig Kamienitza została przez propagandystów pruskich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką - Niedeck[7] od staro-niemieckiego "nie" (nowy) i "deck" (pokład).

F. Lorentz w spisie z r. 1923 stosuje wyróżnik Wielka do Kamienicy Szlacheckiej.

Od końca I wojny światowej wieś znajdowała się ponownie w granicach Polski (powiat kartuski). Podczas II wojny światowej okolice Kamienicy Szlacheckiej były obszarem wzmożonej działalności Gryfa Pomorskiego.

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Kamienica Szlachecka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Kamienica jest nazwą topograficzną, ukazującą właściwości terenu, w którym powstała[8]. Pochodzenie nazwy Kamienica dla Kaszuby jest łatwe do odtworzenia. Znany jest bowiem w kaszubszczyźnie rzeczownik kamińca w znaczeniu 'pole pokryte licznymi kamieniami'. Takie samo znaczenie ma też w języku kaszubskim wyraz kamionka. Dlatego zrozumiałe jest, że niektóre nazwy Kamionka przeszły w postać Kamienica. Nazwy pasują do kaszubskiego krajobrazu z polami usianymi kamieniami.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 48968
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 422 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Liczba ludności Gminy Stężyca - pobyt stały na dzień 31.12.2014r.. UG Stężyca. [dostęp 2012-02-06].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  7. Niedeck 1) [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2021-07-16].
  8. („GK" 1992r, nr 18, s. 9)