Kałęczyn (Warszawa)
Kałęczyn[1], także Chmielnik[1] – w XIV−XVIII wieku teren znajdujący się na południe od Starej Warszawy[1]. W niektórych źródłach nazywany folwarkiem[2][3] lub wsią[4][5].
Opis
edytujW XIV wieku Kałęczyn zajmował obszar od obecnej ulicy Bednarskiej do brzegu Wisły i ulicy Smolnej, a na zachodzie do obecnej ulicy Towarowej[3]. Według innego źródła Kałęczynem określano teren między obecnymi ulicami Świętokrzyską i Wilczą[1]. Nazwa Kałęczyn pochodzi prawdopodobnie od nazwy osobowej[6] (według innego źródła − od kału, czyli błota)[7].
W XV i XVI wieku książęta mazowieccy wydzielali z Kałęczyna włóki mieszczanom oraz instytucjom świeckim i duchownym[3]. Układ włók był prostopadły do skarpy[1]. Po włączeniu części Mazowsza wraz Warszawą do Korony Królestwa Polskiego (1526) właścicielami nieruchomości na terenie Kałęczyna należących do książąt mazowieckich stali się królowie polscy[8].
Osią osadnictwa dla Kałęczyna była obecna ulica Nowy Świat[9], przy której w I połowie XVII zaczęto wznosić drewniane domy[10].
W XVII i XVII wieku na obszarze Kałęczyna powstały jurydyki: Nowoświecka, Bożydar-Kałęczyn, Aleksandria, Ordynacka i Tamka-Kałęczyn[1]. Część gruntów Kałęczyna znalazła się także w jurydyce Bielino[1].
W II połowie XVIII wieku przejściowo istniała nazwa ulicy − Kałęczyńska[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 304. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Maria Bogucka, Maria Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Władysław Tomkiewicz, Andrzej Zahorski: Warszawa w latach 1526–1795. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 25, 27, 201. ISBN 83-01-03323-1.
- ↑ a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 14 Nowowiejska-Francesco Nullo. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2008, s. 69. ISBN 978-83-88372-37-7.
- ↑ Franciszek Maksymilian Sobieszczański: Warszawa. Wybór publikacji. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967, s. 413, 425.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 551. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 297. ISBN 978-83-62189-08-3.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Warszawa. Rozwój urbanistyczny i architektoniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1952, s. 46.
- ↑ Kazimierz Konarski: Warszawa w pierwszym jej stołecznym okresie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 74.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Warszawa. Rozwój urbanistyczny i architektoniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1952, s. 20.
- ↑ Maria Bogucka, Maria Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Władysław Tomkiewicz, Andrzej Zahorski: Warszawa w latach 1526–1795. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 25. ISBN 83-01-03323-1.