KU 25 (wcześniej M 25, KU 27) – lekki kuter uzbrojony Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej z okresu II wojny światowej

KU 25
Historia
Stocznia

Erste Böhmisch-Mährische Maschinenfabrik, Praga

Wodowanie

ok. 1918

 Marynarka Wojenna
Nazwa

M 27
KU 27
KU 25

Wejście do służby

1921

Wycofanie ze służby

18 września 1939

Los okrętu

21 września 1939 zatopiony przez własną załogę

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

ok. 7 t

Długość

8,55 m (po przebudowie)

Szerokość

2,38 m

Zanurzenie

0,3 m (przed przebudową)

Napęd
1 silnik wysokoprężny Praha L o mocy 20 KM, 1 śruby (przed przebudową)
1 silnik wysokoprężny Kermath o mocy 35 KM
1 śruba
Prędkość

9 km/h (przed przebudową)
11 km/h (po przebudowie)

Uzbrojenie
1 działko Hotchkiss wz. 85 kal. 37 mm
1 ciężki karabin maszynowy Maxim wz. 08 kal. 7,92 mm
Opancerzenie
6–10 mm
Załoga

4 ludzi (przed przebudową)
6 ludzi (po przebudowie)

Historia

edytuj

Kuter był zbudowany dla floty rzecznej Austro-Węgier w stoczni Erste Böhmisch-Mährische Maschinenfabrik w Pradze około 1918 roku i w związku z planami rozbudowy polskiej flotylli rzecznej został zakupiony przez Polskę w 1921 roku wraz z 4 innymi jednostkami tego samego typu. Dostarczono je do bazy flotylli w Modlinie transportem kolejowym i wszedł w skład Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej.

Początkowo został on sklasyfikowany jak uzbrojona motorówka i otrzymał oznaczenie M-25. Około 1930 roku przeszedł gruntowną przebudowę w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej w Pińsku. W czasie przebudowy przedłużono o 1 metr kadłub, a na pancernym blokhauzie (opancerzenie grubości 6 mm) zainstalowano mieszczące całe uzbrojenie wieże typu Ursus (opancerzenie boków 10 mm, dachu 4 mm) stosowaną w polskich samochodach pancernych wz. 29. Po tej modernizacji został sklasyfikowany jako lekki kuter uzbrojony i otrzymał oznaczenie KU 27, a następnie KU 25.

Działania bojowe

edytuj

Pod koniec sierpnia 1939 roku wszedł w skład Oddziały Wydzielonego Rzeki Prypeci. Od 1 do 12 września 1939 r. kuter „KU 25” wchodził w skład II grupy kutrów uzbrojonych (2. dywizjon bojowy Flotylli Rzecznej).

W dniu 12 września, po reorganizacji obrony Polesia, kuter uzbrojony „KU 25”, wraz z bliźniaczymi jednostkami „KU 26”, „KU 27”, „KU 28” i „KU 29”, przydzielony został do obrony pododcinka „Przewóz Łachewski”. Po ataku ZSRR na Polskę na rozkaz dowódcy Flotylli kutry wycofały się z rejonu Przewozu Łachewskiego w górę rzeki Prypeć i 19 września dotarły do Pińska. Podporządkowano je dowódcy zespołu zbiorczego kmdr. ppor. S. Kamińskiemu. 20 września zespół ten wypłynął z Pińska i rozpoczął odwrót na wschód z zamiarem dotarcia do rzeki Bug, a następnie Wisły. 21 września wszystkie jednostki tego zespołu wraz z kutrami KU 25 – KU 29 zostały zatopione przez własne załogi w pobliżu zniszczonego mostu kolejki wąskotorowej w rejonie Kuźliczyna na Kanale Królewskim.

Bibliografia

edytuj
  • Józef Wiesław Dyskant: Wrzesień Flotylli Rzecznej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1988. ISBN 83-11-07624-3.
  • Józef Wiesław Dyskant: Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej 1919-1939. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08251-0.
  • Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Wyd. IX. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1981, s. 188-196, 609.
  • Jerzy Pertek: Marynarze generała Kleeberga. Książka i Wiedza, 1986, s. 79-133. ISBN 83-05-11340-X.
  • Lekkie kutry uzbrojone (LKU) Okręty wojenne (1920-1945 r.). „Żołnierz Polski”, 27 maja 1984. Warszawa: Wydawnictwo MON. ISSN 0044-4979.