K239 Chunmu
K239 Chunmu (K239 '천무') – południowokoreański system artylerii rakietowej obejmujący wieloprowadnicową wyrzutnię rakiet zamontowaną na podwoziu kołowym, produkowany przez koncern Hanwha. Opracowany w drugiej dekadzie XXI wieku. Wykorzystuje pociski kilku typów i kalibrów wystrzeliwane z uniwersalnej wyrzutni. Nazwa jest także romanizowana jako Chunmoo lub Cheonmu. Zmodyfikowany wariant został przyjęty na uzbrojenie Wojska Polskiego pod oznaczeniem Homar-K.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
kołowa |
| Załoga |
3 |
| Historia | |
| Produkcja |
2014- |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
450 KM (335 kW)[1] |
| Poj. zb. paliwa |
250 l[1] |
| Długość |
9 m[1] |
| Szerokość |
2,9 m[1] |
| Wysokość |
3,3 m[1] |
| Masa |
31 t[1] |
| Osiągi | |
| Prędkość |
80 km/h[1] |
| Zasięg pojazdu |
450 km[1] |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
0,76 m[1] |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 40 rakiet 130 mm lub 12 rakiet 239 mm lub 2 rakiety 600 mm | |
| Użytkownicy | |
 Korea Południowa, Zjednoczone Emiraty Arabskie Arabia Saudyjska Polska
| |
Historia
edytujSystem K239 został opracowany na potrzeby sił zbrojnych Korei Południowej jako następca prostszych wyrzutni rakiet niekierowanych kalibru 130/131 mm K136 Kooryong z lat 80. XX wieku[2]. Miał on być lokalnym odpowiednikiem amerykańskiego zaawansowanego systemu artylerii rakietowej M270 MLRS, którego 58 wyrzutni Korea Południowa zakupiła w latach 90. w USA[2]. Od MLRS zapożyczył część cech konstrukcyjnych, a przede wszystkim możliwość wystrzeliwania amerykańskiej amunicji, ładowanej w podobny sposób w standardowych pakietach[3]. Spotykanym określeniem dla K239 jest też K-MLRS (Korean Multiple Launch Rocket System)[2]. Powstanie systemu zostało zainicjowane decyzją rządu z kwietnia 2006 roku, lecz dopiero w czerwcu 2009 roku rząd zawarł w tym celu umowę ze spółką Doosan Defense Systems & Technology (Doosan DST)[2]. Spółka ta została w 2016 roku zakupiona przez koncern Hanwha i na jej bazie utworzono spółkę Hanwha Defense Systems, mieszczącą się w Daejeon[2].
W odróżnieniu od M270 MLRS, zdecydowano oprzeć system na tańszym w eksploatacji ośmiokołowym podwoziu kołowym zamiast gąsienicowego, zapewniającym podobną mobilność[3]. Zachowano natomiast taką samą liczbę pocisków w dwóch pakietach na podobnej wyrzutni, co stanowi różnicę w stosunku do lżejszego i bardziej mobilnego amerykańskiego systemu M142 HIMARS na podwoziu kołowym, z jednym pakietem pocisków[3]. Podwozie jest produkowane przez koncern Hanwha i prawdopodobnie jest specjalnej konstrukcji, nieoparte bezpośrednio na produkowanych ciężarówkach[1]. System składa się z samobieżnych wyrzutni K239L i pojazdów załadowczych na tym samym podwoziu K239T, przewożących cztery pakiety pocisków[1]. Kabina jest trzyosobowa, lekko opancerzona[1].
W listopadzie 2013 roku ogłoszono o gotowości systemu do służby operacyjnej, po czym rozpoczęto przygotowania do produkcji seryjnej i w październiku 2014 roku podpisano pierwszą umowę na 58 wyrzutni[2].
Konstrukcja
edytujUzbrojenie
edytujK239 używa pocisków rakietowych odpalanych z jednorazowych hermetycznych pojemników transportowo-startowych połączonych w pakiety, jak w amerykańskim M270 MLRS[3]. Rozmiar pakietów jest kompatybilny z MLRS i umożliwia używanie amerykańskich pocisków kalibru 227 mm lub ATACMS[3]. Niejasna jest jednak kwestia integracji konkretnych amerykańskich pocisków z K239. Koreańska wyrzutnia ma taki sam system ładowania pakietów, za pomocą ram wysuwanych w prowadnicach w górnej części wyrzutni, lecz w odróżnieniu od MLRS ramy te są całkowicie chowane do wyrzutni i zasłaniane pokrywą, a nie wystające[3]. Wyrzutnia może być załadowana dwoma pakietami z różnymi pociskami[3].
Najstarsze i najsłabsze pociski to niekierowane Guryong (K33) kalibru 131 mm (podawanego też w zaokrągleniu jako 130 mm), pochodzące z poprzedniego systemu K136 Kurjong, natomiast nie są używane pociski K30 kalibru 130 mm[4]. Posiadają one głowicę odłamkową o masie 20 kg i dysponują zasięgiem do 36 km[4]. Można przenosić ich dwa pakiety po 20 sztuk[4].
Podstawowymi pociskami są kierowane Chunmu kalibru 239 mm o zasięgu do 80 km, będące odpowiednikiem amerykańskich GMLRS kalibru 227 mm[4]. Kołowy błąd trafienia podawany jest przez armię Korei jako 15 m, a według innych źródeł na 10 m[4]. Można przenosić ich dwa pakiety po sześć sztuk[4]. Na eksport oferowane są z głowicą penetrującą (przebijającą 60 cm żelbetu) lub termobaryczną[4]. Korea oprócz głowicy penetrującej używa tych pocisków z głowicą kasetową, z 336 podpociskami DPICM, o których brak jest bliższych ujawnionych danych (według niektórych źródeł są pochodnymi amerykańskich podpocisków M77)[5]. Korea zakupiła ponadto w latach 90. amerykańskie niekierowane pociski M26 i M26A1 Extended Range kalibru 227 mm z głowicami kasetowymi[5].
Większym oferowanym pociskiem jest pocisk kalibru 400 mm, określany jako Chunmu-II, których można przenosić dwa pakiety po dwa pociski, lecz przypuszcza się, że pocisk ten jest dopiero w fazie rozwoju (jak na 2022 rok)[4].
Największym z używanych pocisków jest kierowany KTSSM (Korean Tactical Surface-to-Surface Missile) kalibru 600 mm, o zasięgu deklarowanym na 290 km i masie głowicy około 500 kg[6][7][4][8]. Szczegółowe dane dotyczącego tego pocisku nie są jednak obecnie dostępne w publikacjach. W pakiecie mieści się jeden taki pocisk. Są one odpowiednikami amerykańskich ATACMS, które również zakupiła Korea (prawdopodobnie w wersjach M39 i M39A1 z głowicą kasetową)[5]. Układy nawigacji satelitarnej GPS do pocisków KTSSM były importowane z USA[5]. Prowadzone są też prace nad pociskami o dalszym zasięgu[5]. Na bazie pocisku KTSSM Block I został opracowany eksportowy pocisk CTM-290, o zasięgu określanym jako ponad 290 km[9].
| Wykorzystywane pociski | |||
|---|---|---|---|
| Nazwa | Masa startowa / części bojowej | Zasięg
(minimalny/maksymalny) |
Opis |
| Guryong (K33) | 64 / 20 kg | 36 km | Niekierowany pocisk rakietowy kal. 131 mm z głowicą odłamkową (2×20)[10]. |
| Chunmu | 340 / 90 kg | 80 km | Kierowany pocisk rakietowy kal. 239 mm (2×6)[10]. |
| Chunmu II | ok. 100-200 km | Kierowany pocisk rakietowy kal. 400 mm (2×2) (w opracowaniu)[10]. | |
| KTSSM | ok. 1500 / 500 kg | 290 km | Kierowany pocisk kalibru 600 mm (2×1)[10]. |
Służba
edytujKorea Południowa
edytujPierwsze zestawy zaczęły wchodzić na uzbrojenie armii Korei Południowej w sierpniu 2015 roku[2].
Polska
edytuj
19 października 2022 roku Polska podpisała umowę ramową na dostawę 288 wyrzutni K239, które miały zostać zainstalowane na polskich podwoziach Jelcz i wyposażone w polskie środki łączności oraz system zarządzania walką ZZKO Topaz[11]. Ich program otrzymał kryptonim Homar-K (koreański)[12]. 4 listopada 2022 roku podpisano umowę wykonawczą na 218 wyrzutni z pociskami CGR-080 kalibru 239 mm o zasięgu 80 km i CTM-290 kalibru 600 mm o zasięgu ponad 290 km (wartość 3,55 mld USD netto)[9]. W sierpniu 2023 roku w Korei zintegrowano trzy wyrzutnie z polskimi podwoziami Jelcz P882.57 TS T45 8×8 i poddano testom, a 21 sierpnia pierwsza z nich dotarła do Polski, w celu integracji z systemem Topaz i testów końcowych[12]. Pierwszy dywizjon złożony z 18 wyrzutni trafił do 18 Dywizji Zmechanizowanej, która pod koniec 2023 roku przejęła pierwsze 15 wyrzutni[9]. W perspektywie w Polsce mają być produkowane kluczowe komponenty wyrzutni oraz amunicji[11]. 25 kwietnia 2024 roku została zawarta druga umowa na 72 wyrzutnie z transferem ich technologii, z czego ostatnie 60 ma zostać wyprodukowane w Polsce w latach 2026-2029 (wartość ok. 1,6 mld USD netto)[9]. Ma również zostać opracowany pakiet umożliwiający strzelanie pociskami kalibru 122 mm systemu Grad[9].
Użytkownicy
edytuj
Korea Południowa – 218 wyrzutni[13]
Zjednoczone Emiraty Arabskie – 12 wyrzutni[14]
Arabia Saudyjska – nieznana liczba wyrzutni[15]
Polska – zamówione 290 wyrzutni[9]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Maciejewski 2022 ↓, s. 31.
- ↑ a b c d e f g Maciejewski 2022 ↓, s. 30.
- ↑ a b c d e f g Maciejewski 2022 ↓, s. 32.
- ↑ a b c d e f g h i Maciejewski 2022 ↓, s. 32-34.
- ↑ a b c d e Maciejewski 2022 ↓, s. 35.
- ↑ Pierwsze K239 Chunmoo dla Polski we wrześniu? Dostawy koreańskich wyrzutni coraz bliżej [online], WP Tech, 15 marca 2023 [dostęp 2023-06-07] (pol.).
- ↑ Homar po koreańsku. Pierwsze zdjęcia polskich K239 [online], defence24.pl, 7 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-07] (pol.).
- ↑ Wyrzutnie K239 Chunmoo [online], Wojsko Polskie (pol.).
- ↑ a b c d e f Andrzej Kiński. Druga umowa wykonawcza na system rakietowy K239 Chunmu. „Wojsko i Technika”. Nr 4/2024, s. 18, kwiecień 2024. Warszawa: Zespół Badań i Analiz Militarnych.
- ↑ a b c d Maciejewski 2022 ↓, s. 32–34.
- ↑ a b Juliusz Sabak, Błaszczak: Chunmoo dla Żelaznej Dywizji w przyszłym roku [online], Defence24, 19 października 2022 [dostęp 2022-10-20].
- ↑ a b Homar-K krok po kroku. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 09/2023, s. 50. Agencja Lotnicza Altair.
- ↑ 천무 추가양산 - 밀리돔 | milidom [online], web.archive.org, 7 października 2022 [dostęp 2023-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-07].
- ↑ South-Korean Chunmoo K239 MLRS rockets/missile launcher to enter in service with UAE | Defense News April 2021 Global Security army industry | Defense Security global news industry army year 2021 | Archive News year [online], web.archive.org, 31 sierpnia 2022 [dostęp 2023-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-31].
- ↑ Saudi military unveils Chun-Moo MRLs [online], web.archive.org, 5 kwietnia 2023 [dostęp 2023-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05].
Bibliografia
edytuj- Adam Maciejewski. K239 Chunmu – Imitacja lepsza od oryginału. „Wojsko i Technika”. Nr 9/2022, s. 30-36, wrzesień 2022. Warszawa.