Justinian Tamusuza
Justinian Tamusuza (ur. 1951 w Kibisi) – ugandyjski kompozytor współczesnej muzyki poważnej, pedagog[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Gatunki | |
| Zawód |
Życiorys
edytujEdukacja
edytujWychowywał się w kręgu kultury ludu Baganda i muzyki Kiganda tworzonej przez ten lud[2][3]. Uczestniczył w tradycyjnych festiwalach organizowanych przez swojego ojca. Grał na afrykańskich instrumentach takich jak: bębny engoma, jednostrunowe skrzypce endingidi, flet endere czy lira endongo[4]. Pierwszy raz zetknął się z zachodnią muzyką w kościele rzymskokatolickim, a jego szczególne zainteresowanie wzbudziły organy w kaplicy misyjnej. Śpiewy gregoriańskie dały mu podstawową umiejętność czytania nut. Potem Joyce Duffala, wolontariusz Korpusu Pokoju nauczył go grać na fortepianie[2]. Pod koniec lat 70. Tamusuza był asystentem organisty i dyrygentem Catholic Centenary Memorial Choir w Kampali (CACEMCO)[5].
Formalną edukację rozpoczął w King’s College Budo i kontynuował na Uniwersytecie Makerere; obie te uczelnie miały w swoich programach nauczania występy zarówno w afrykańskiej muzyce tradycyjnej jak i w zachodniej. Następnie uczestniczył w kursach mistrzowskich z zakresu muzyki XX wieku, prowadzonych przez Kevina Volansa w Queen’s University w Belfaście. Poznał wtedy wiele współczesnych technik kompozytorskich i wykonawczych, które później wpisał w swój własny styl[2]. Kompozycję studiował u Alana Stouta na Northwestern University w Evanston, gdzie obronił pracę doktorską[2].
Działalność artystyczna
edytujJako kompozytor zyskał sławę swoim pierwszym kwartetem smyczkowym Mu Kkubo Ery'Omusaalaba[2], który został nagrany przez Kronos Quartet i wydany na płycie Pieces of Africa[6].
Otrzymywał zamówienia na kompozycje od niemieckiego oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM) z siedzibą w Essen (1995), od Chamber Symphony of Princeton, Richmond Symphony Orchestra oraz od tradycyjnej grupy ugandyjskiej Abaana B'Engoma, z którą dał premierowe wykonanie Ekivvulu Ky'Endere, utworu kameralnego na flet, skrzypce, harfę preparowaną, marimbę i marakasy[2].
Muzyka Tamusuzy bazuje na tradycyjnej muzyce Kiganda, którą artysta osadza w różnych gatunkach zachodniej muzyki poważnej, stosując takie współczesne techniki kompozytorskie, jak minimalizm i polirytmia. Jego kompozycje porównywane są do utworów Steve’a Reicha i Johna Adamsa[1].
Tamuguza często preparuje zachodnie instrumenty, by ich brzmienie było zbliżone do instrumentów afrykańskich[7][1]. Na przykład do utworu Abakadde Abaagalana be Balima Akambugu skomponowanego na sopran, tenor i fortepian, dołączył wskazówki w jaki sposób uzyskać brzmienie fortepianu zbliżone do brzmienia muzyki Kiganda. Zdaniem kompozytora to „potencjał instrumentów preparowanych w muzyce współczesnej wyzwolił jego kompozytorski styl”. Modelowymi kompozycjami w tym względzie są dla Tamugazy utwory Johna Cage’a na fortepian preparowany, Three Quarter-Tone Pieces for Two Pianos (1924) Charlesa Ivesa i Sequenza I na flet (1958) Luciana Berio[2].
Działalność pedagogiczna i popularyzatorska
edytujW latach 1993–1995 był członkiem jury Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM). Był dyrektorem artystycznym africa95 – warsztatów muzycznych dla afrykańskich kompozytorów, których gospodarzem była Royal Liverpool Philharmonic Orchestra oraz University of Liverpool[1].
Reprezentuje Afrykę w Composers Guild of New Jersey[2][1]. Jest w składzie międzynarodowego komitetu doradczego „Intercultural Musicology”, biuletynu wydawanego przez londyńskie Center of Intercultural Music Arts (CIMA)[8].
Tamusuza wykłada kompozycję, teorię muzyki i analizę form muzycznych na wydziale Muzyki (School of Music) Northwestern University w Evanston[2]. Jest także profesorem na wydziale Tańca, Muzyki i Dramatu Uniwersytetu Makerere w Kampali[1][7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Traditional African Music for Classical Musicians. [w:] International Opus [on-line]. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-26)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i
Wendy Kristin Hymes Onovwerosuoke: African art music for flute: a study of selected works by African composers. [w:] Louisiana State University [on-line]. 2007. s. 17–20, 41–45. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-13)]. (ang.).
- ↑ Kirkegaard 2002 ↓, s. 134 i nast..
- ↑ African music, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-10-13] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
- ↑ Charles Lwanga: Bridging Ethnomusicology and Composition in the First Movement of Justinian Tamusuza’s String Quartet Mu Kkubo E ry’Omusaalaba. [w:] AAWM Journal [on-line]. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-13)]. (ang.).
- ↑ Brian Olewnick: Kronos Quartet, Pieces of Africa. [w:] All Music [on-line]. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-13)]. (ang.).
- ↑ a b Justinian Tamusuza. [w:] Crossing Borders Music [on-line]. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-13)]. (ang.).
- ↑ Intercultural Musicology. [w:] Music Research Institute, [on-line]. [dostęp 2017-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-13)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Annemette Kirkegaard: Playing with Identities in Contemporary Music in Africa. Nordic Africa Institute, 2002. ISBN 978-9171064967. (ang.).