Just z Tęgoborzy
Just z Tęgoborzy, również Just-Jodok (zm. ok. 1009) – pustelnik osiadły w okolicach Tęgoborzy koło Nowego Sącza, uczeń świętego Andrzeja Świerada, święty Kościoła katolickiego[2].
| eremita | |
 Obraz świętego Justa w głównym ołtarzu drewnianego kościoła w Tęgoborzy | |
| Data urodzenia |
w X w. |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
księga, laska, płaszcz wędrowca, |
| Patron |
pielgrzymów |
| Szczególne miejsca kultu |
Tęgoborze (Polska) |
Żywot świętego
edytujJust-Jodok żył na przełomie X i XI wieku w pustelni, na jednym ze wzgórz w okolicach Tęgoborza[3], które już przed 1347 nazwano jego imieniem. Do dzisiaj przełęcz pod tym wzgórzem nosi nazwę Przełęczy świętego Justa[4]. Od 1400 czczony był również przez „Ojców Marków” (krakowskich kanoników regularnych od pokuty z klasztoru św. Marka), w ówczesnym klasztorze na Wzgórzu św. Justa, zniszczonym przez dziedzica Tęgoborzy w 1611[5].
Według tradycji zapisanej w 1609 przez Marcina Barańskiego, przejętej od zakonników znających lokalne opowieści i zapisy, Just był uczniem św. Andrzeja Świerada. Obu wymieniono w krakowskiej Litanii do Wszystkich Świętych w 1427. Tego samego roku powstał Brewiarz krakowski ze wspomnieniem św. Świerada w kalendarzu świętych pod datą 17 lipca[6].
Żył i zmarł w swojej pustelni, w obecności innych świętych pustelników: św. Świerada i św. Benedykta, w 1009. Tam został również pochowany.
Kult
edytujW miejscu, gdzie według tradycji znajdowała się pustelnia świętego Justa - na na przełęczy jego imienia stoi drewniany kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii wybudowany w II połowie XVII wieku. W ołtarzu głównym tej świątyni znajduje się, kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, zaś w zwieńczeniu obraz świętego Justa, pustelnika. Kult świętego Justa ma charakter lokalny i ogranicza się głównie do diecezji tarnowskiej. Imię świętego Justa nosi 25. grupa Pieszej Pielgrzymki Tarnowskiej obejmująca dekanat Ujanowice i parafie w Tęgoborzy, Tabaszowej i Trzetrzewinie[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Święty Just - Portal diecezji tarnowskiej.
- ↑ Świeci Diecezji Tarnowskiej - Just.
- ↑ Historia parafii świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Tęgoborzy.
- ↑ Kościół na Juście - Oficjalna Strona Gminy Łososina Dolna.
- ↑ Kościół Narodzenia NMP w Tęgoborzy - zabytek.pl.
- ↑ Kalendarium historyczne Parafii Tropie i Sanktuarium śś. Świerada i Benedykta.
- ↑ Grupy pielgrzymkowe - pielgrzymkatarnowska.pl - Grupa 25. Św. Just.
Bibliografia
edytuj- Święci Świerad i Benedykt nad Dunajcem. – Parafia Tropie na opoka.org.pl – Kościoły i święci w parafiach nad Jeziorem Rożnowskim i Czchowskim – Kościoły w Tęgoborzu