Julian Opania

Julian Opania, ps. „Zych” (ur. 30 listopada 1904 w Warszawie, zm. 25 września 1944 tamże) – polski leśnik, urzędnik, porucznik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej, uczestnik wojny obronnej, działacz konspiracyjny w okresie II wojny światowej, powstaniec warszawski. Ojciec aktora Mariana Opani, dziadek aktora Bartosza Opani.

Julian Opania

Zych

porucznik
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1904 Warszawa
Data i miejsce śmierci	25 września 1944 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	15 Pułk Piechoty „Wilków” Komenda Główna Armii Krajowej Zgrupowanie Pułku Baszta batalion Olza
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa powstanie warszawskie
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 30 listopada 1904 w Warszawie jako syn Jana i Teofili.

W 1925 ukończył Państwowe Gimnazjum im. ks. Adama Czartoryskiego w Puławach i rozpoczął studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Od 1935 pracował na stanowisku sekretarza Powiatowego Wydziału Drogowego w Puławach.

W 1939 podczas kampanii wrześniowej był dowódcą kompanii 15 Pułku Piechoty „Wilków”. Brał udział w obronie bazy lotniczej w Dęblinie. Walczył pod Krasnymstawem i Zamościem, gdzie trafił do niewoli niemieckiej. Po ucieczce z oflagu powrócił do Puław podjąwszy pracę jako urzędnik w gminie, a także rozpoczął działalność konspiracyjną w strukturach Związku Walki Zbrojnej. W konspiracji działał jako oficer Armii Krajowej Obwodu Puławy, następnie przeniesiony służbowo do Pułku AK „Baszta”, jako zastępca dowódcy kompanii O-2, po śmierci rozstrzelanego por. Janusza Marszałka. Poszukiwany przez Gestapo w obawie przed aresztowaniem ukrywał się, a w 1943 wyjechał do Warszawy, gdzie pod pseudonimem „Zych” kontynuował działalność konspiracyjną. W styczniu 1944 został przydzielony do batalionu „Olza” wchodzącego w skład pułku „Baszta” pod dowództwem Komendy Głównej Armii Krajowej i objął funkcję dowódcy kompanii O-2.

W pierwszym dniu powstania warszawskiego, 1 sierpnia 1944 zadaniem jego kompanii było przeprowadzenie od strony Królikarni natarcia na koszary niemieckie mieszczące się w budynku szkoły powszechnej przy ul. Woronicza, bronionej przez liczący około stu żołnierzy oddział SS (akcja „Koło”). Ostatecznie ze względu na spóźnioną koncentrację kompanii, która nie stawiła się w komplecie, akcja nie udała się, zaś porucznik „Zych” zmuszony był wycofać się do Lasów Chojnowskich. W nocy z 16 na 17 sierpnia wraz z grupą odsieczy przebił się ponownie na Mokotów. 26 sierpnia 1944 został mianowany dowódcą kompanii O-1.

Zginął 25 września 1944 wskutek upływu krwi, śmiertelnie postrzelony podczas przebiegania przez ulicę Krasickiego.

Początkowo pochowany w Parku Dreszera, po wojnie ekshumowany i pochowany w kwaterze Pułku AK Baszta na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. A-26, rząd 6, grób 14).

Osierocił dwóch synów, Wojciecha i Mariana, przyszłego aktora oraz pozostawił żonę Jadwigę, która była więziona przez Gestapo na Zamku w Lublinie.

W latach powojennych jego rodzinie odmówiono renty, uzasadniając: „Jadwidze Opania oraz jej dwóm nieletnim synom odmawia się renty po oficerze Wojska Polskiego, ponieważ służył w formacjach wrogich ustrojowi socjalistycznemu”.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Jest patronem jednej z puławskich ulic.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
• Warszawski Krzyżem Powstańczy