Judith Malina

amerykańska aktorka

Judith Malina (ur. 4 czerwca 1926 w Kilonii, zm. 10 kwietnia 2015 w Englewood) – amerykańska aktorka filmowa i teatralna, pisarka i reżyser, wraz z Julianem Beckiem założycielka The Living Theatre, archiwistka jego dokonań, autorka dzienników, tłumaczeń, esejów, poetka, współzałożycielka (wraz z Irą Cohenem) Akashic Records – wytwórni muzycznej, której celem jest ocalanie od zapomnienia i utrwalanie świętych tekstów, aktywistka antywojenna.

Judith Malina
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 czerwca 1926
Kilonia, Niemcy

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2015
Englewood, New Jersey

Zawód

aktorka, reżyserka, scenarzystka

Współmałżonek

Julian Beck
(1948-1983; rozwód)
Hanon Reznikov
(1988-2008; jego śmierć)

Lata aktywności

od 1947 do 2015

podpis

Życiorys

edytuj

Judith Malina urodziła się w rodzinie żydowskiej, w Kilonii, jako córka aktorki Rosel Zamory oraz rabina Maxa Maliny. W 1929 wraz z rodzicami przeniosła się do Nowego Jorku. Zainteresowanie sztuką przejawiała od dzieciństwa, w roku 1933 stworzyła wiersz przeznaczony dla manhattańskiej Synagogi Centralnej. W roku 1940 po śmierci ojca rzuciła szkołę. Naturalizowana na Amerykankę w 1944.

W 1945 roku Malina zapisała się do The New School for Social Reserch. Studiowała pod kierunkiem Erwina Piscatora, który rozwijał ideę teatru epickiego Bertolda Brechta, zrywając jednocześnie z tradycyjną narracyjnością form i koncentrując się na przekazie politycznym oraz agitacyjno-propagandowym. Filozofia teatru Piscatora znacznie wpłynęła na Malinę, przy czym, w przeciwieństwie do Piscatora, studentka kładła silny nacisk na anarchizm i brak przemocy. Jako aktorka debiutowała w 1945 roku niewielkimi rolami w off-Broadwayowskim teatrze Cherry Lane. Tam też miał miejsce jej debiut reżyserski The Thirteenth God[1].

Malina poznała swojego męża i zarazem wieloletniego współpracownika, Juliana Becka, w wieku 17 lat. Ślub odbył się w październiku 1948 roku. Beck, z zawodu artysta-malarz, dał się z czasem wciągnąć w organizowany przez Malinę teatr polityczny. W roku 1947 założyli The Living Theatre, którym kierowali wspólnie aż do śmierci Becka.

Małżonkowie żyli w związku otwartym: Beck mimo relacji z Judith, miał skłonności homoseksualne i spotykał się z mężczyzną; ona angażowała się w relacje z innymi mężczyznami. Wspólnie mieli dwoje dzieci: syna Garricka i córkę Ishę. W 1963 roku prowadzony przez parę teatr został zamknięty z powodu niepłacenia podatków, a Beck i Malina zostali skazani na wyrok 5 lat w zawieszeniu za obrazę sądu. Artyści postanowili wraz z grupa opuścić Stany Zjednoczone. Kolejne pięć lat teatr spędził w Europie, tworząc coraz bardziej radykalne przedstawienia. Zwieńczeniem europejskiej aktywności był słynny spektakl Paradise Now w 1968 roku. W 1969 roku zespół rozpadł się. Siedmioosobowa grupa z Beckiem i Maliną zachowała nazwę teatru i wyruszyła do Brazylii, gdzie artyści zostali uwięzieni na dwa miesiące pod politycznymi zarzutami przez rząd wojskowy. W 1972 grupa odwiedziła Stany Zjednoczone, promując książkę Maliny The Enormous Despair, zawierającą fragmenty z dzienników artystki, zapis poczucia zagrożenia i wrogości podczas przewrotu społecznego końca lat 60. Na stałe artyści powrócili do Stanów Zjednoczonych w 1983 roku, a w rok później zmarł Julian Beck. Nowym współpracownikiem, od 1988 także mężem Maliny, został Hanon Reznikov, który współtworzył teatr aż do śmierci w roku 2008. Malina do śmierci pozostała dyrektorką artystyczną swojego teatru.

Filmografia

edytuj

Publikacje

edytuj
  • Entretiens avec le Living Théâtre (z Julianem Beckiem i Jean-Jaques'em Lebelem) (1969)
  • We, The Living Theatre (z Julianem Beckiem i Aldo Lastagmo) (1970)
  • Paradise Now (z Julianem Beckiem) (1971)
  • The Enormous Despair, Diaries 1968-89 (1972)
  • Le Legs de Cain: trois projets pilotes (z Julianem Beckiem) (1972)
  • Frankenstein (Venice Version) (z Julianem Beckiem) (1972)
  • Sette meditazioni sul sadomachismo politico (z Julianem Beckiem) (1977)
  • Living Heist Leben Theater (z Imke Buchholzem) (1978)
  • Diary excerpts Brazil 1970, Diary of Bologna 1977 (1979)
  • Poems of a Wandering Jewess (1982)
  • The Diaries of Judith Malina: 1947-1957 (1984)

Wybrane nagrody i wyróżnienia[2]

edytuj
  • Lola d’Annunzio award (1959)
  • Page One Award (1960)
  • Obie Award (1960, 1964, 1969, 1975, 1987, 1989)
  • Creative Arts Citation, Brandeis University (1961)
  • Grand Prix du Théâtre des Nations (1961)
  • Paris Critics Circle medallion (1961)
  • Prix de L’Université de Paris (1961)
  • New England Theater Conference Award (1962)
  • Olympio Prize (1967)
  • Guggenheim Fellowship (1985)
  • Upamiętnienie Judith Maliny w American Theatre Hall of Fame (2003)
  • Artistic Achievement Award przyznana przez New York Innovative Theatre Awards (2008)
  • Edwin Booth Award przyznana przez Doctoral Theatre Students Association of the City University of New York (2009)

Przypisy

edytuj
  1. M. Semil, E. Wysińska, Słownik współczesnego teatru, Warszawa 1980, s. 22.
  2. Informacje zaczerpnięte z: A. Lemberg, Judith Malina, Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women’s Archive [1].

Linki zewnętrzne

edytuj