John Dickson Carr (ur. 30 listopada 1906 w Uniontown w stanie Pensylwania, zm. 27 lutego 1977 w Greenville) – amerykański pisarz, autor kryminałów. Pisał także pod pseudonimami: Carter Dickson, Carr Dickson, Roger Fairbairn.

John Dickson Carr
Carter Dickson, Carr Dickson, Roger Fairbairn
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1906
Uniontown (Pensylwania)

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1977
Greenville

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Alma Mater

Haverford College

Dziedzina sztuki

literatura (powieść kryminalna, detektywistyczna, opowiadanie, literatura faktu, dramat)

Ważne dzieła
Nagrody
  • Nagrody im. Edgara Allana Poego: Nagroda specjalna, 1950 The Life of Sir Arthur Conan Doyle, 1970 Uhonorowanie 40-lecia twórczości
  • Mystery Writers of America: 1963

Życiorys

edytuj

Był synem kongresmena z Pensylwanii – Woody Nicholasa Carra.

Większość życia spędził w Anglii i dlatego akcja jego powieści przeważnie ma miejsce tamże. Zasłynął przede wszystkim jako autor zagadek zamkniętego pokoju. Zwany jest królem gatunku lub człowiekiem, który wyjaśniał niemożliwe. Stworzył postacie dwóch słynnych detektywów: dr Gideona Fella oraz sir Henry’ego Merrivale’a. Jest autorem biografii sir Arthura Conana Doyle’a. Został dwukrotnie wyróżniony Nagrodą Edgara.

W 1981 roku 17 znawców powieści kryminalnej wytypowało listę najlepszych zagadek zamkniętego pokoju. W czołowej 10 znalazły się cztery pozycje Carra, a ranking otwiera jego The Hollow Man[1]. Zmarł na raka płuca w wieku 70 lat.

Twórczość

edytuj

Powieści

edytuj
  • Poison in Jest (1932) – wyd. pol. Trucizna?, IskryKlub Srebrnego Klucza, 1966
  • Devil Kinsmere (1934) – wyd. pod ps. Roger Fairbairn
  • The Burning Court (1937) – wyd. pol. Tajemnica Marie Stevens, Wydawnictwo Alfa, 1994
  • The Emperor's Snuff-Box (1942) – wyd. pol. Tabakierka cesarza, Czytelnik 1968
  • The Bride of Newgate (1950)
  • The Devil in Velvet (1951) – wyd. pol. Diabeł w aksamitach, Wydawnictwo Alfa, 1994
  • The Nine Wrong Answers (1952)
  • Captain Cut-Throat (1955)
  • Patrick Butler for the Defence (1956)
  • Fire, Burn! (1957)
  • Scandal at High Chimneys: A Victorian Melodrama (1959)
  • The Witch of the Low Tide: An Edwardian Melodrama (1961)
  • The Demoniacs (1962)
  • Most Secret (1964) – popr. wersja powieści Devil Kinsmere (1934)
  • Papa La-Bas (1968)
  • The Ghosts' High Noon (1970)
  • Deadly Hall (1971)
  • The Hungry Goblin: A Victorian Detective Novel (1972)
Cykl z detektywem Henrim Bencolinem
  • It Walks By Night (1930)
  • Castle Skull (1931)
  • The Lost Gallows (1931)
  • The Waxworks Murder lub The Corpse in the Waxworks (1932)
  • The Four False Weapons (1938)
Cykl z Gideonem Fellem
  • Hag's Nook (1933)
  • The Mad Hatter Mystery (1933)
  • The Blind Barber (1934)
  • The Eight of Swords (1934)
  • Death-Watch (1935)
  • The Hollow Man lub The Three Coffins (1935)
  • The Arabian Nights Murder (1936)
  • To Wake the Dead (1938)
  • The Crooked Hinge (1938)
  • The Black Spectacles lub The Problem of the Green Capsule (1939) – wyd. pol. Czarne okulary, LITERA 1990
  • The Problem of the Wire Cage (1939)
  • The Man Who Could Not Shudder (1940)
  • The Case of the Constant Suicides (1941)
  • Death Turns the Tables (1941) lub The Seat of the Scornful (1942)
  • Till Death Do Us Part (1944)
  • He Who Whispers (1946)
  • The Sleeping Sphinx (1947)
  • Below Suspicion (1949)
  • The Dead Man's Knock (1958)
  • In Spite of Thunder (1960)
  • The House at Satan’s Elbow (1965)
  • Panic in Box C (1966)
  • Dark of the Moon (1968)

Zbiory opowiadań

edytuj
  • Dr. Fell, Detective, and Other Stories (1947)
  • The Third Bullet and Other Stories of Detection (1954)
  • The Exploits of Sherlock Holmes (1954) – opowiadania o Sherlocku Holmesie napisane wspólnie z Adrianem Conan Doyle’em
  • The Men Who Explained Miracles (1963)
  • The Door to Doom and Other Detections (1980)
  • The Dead Sleep Lightly And Other Mysteries From Radio's Golden Age (1983) – opowiadania zrealizowane jako słuchowiska radiowe
  • Fell and Foul Play (1991)
  • Merrivale, March and Murder (1991) – poszerzony o jedno opowiadanie z płk Marchem zbiór The Department of Queer Complaints (1940)

Sztuki

edytuj
  • Speak of the Devil (1994) – scenariusz ośmioczęściowego słuchowiska radiowego napisany w 1941
  • 13 to the Gallows (2008) – cztery sztuki teatralne powstałe w latach 1940-1942, dwie z nich napisane wspólnie z Valem Gielgudem

Inne publikacje

edytuj
  • The Murder of Sir Edmund Godfrey (1936)
  • The Life of Sir Arthur Conan Doyle (1949)

Jako Carter Dickson

edytuj
Powieści
  • The Bowstring Murders (1934) – I wyd. pod ps. Carr Dickson
Cykl z sir Henrym Merrivalem
  • The Plague Court Murders (1934)
  • The White Priory Murders (1934)
  • The Red Widow Murders (1935)
  • The Unicorn Murders (1935)
  • The Punch and Judy Murders lub The Magic Lantern Murders (1936)
  • The Ten Teacups lub The Peacock Feather Murders (1937)
  • The Judas Window lub The Crossbow Murder (1938)
  • Death in Five Boxes (1938)
  • Drop to His Death lub Fatal Descent (1939) – napisana wspólnie z Johnem Rhode’em
  • The Reader is Warned (1939) – wyd. pol. Ostrzegam czytelnika, Czytelnik 1972
  • And So To Murder (1940)
  • Murder in the Submarine Zone lub Nine – And Death Makes Ten lub Murder in the Atlantic (1940)
  • Seeing is Believing lub Cross of Murder (1941)
  • The Gilded Man lub Death and the Gilded Man (1942)
  • She Died a Lady (1943)
  • He Wouldn't Kill Patience (1944)
  • The Curse of the Bronze Lamp (1945) lub Lord of the Sorcerers (1946)
  • My Late Wives (1946)
  • The Skeleton in the Clock (1948)
  • A Graveyard to Let (1949)
  • Night at the Mocking Widow (1950)
  • Behind the Crimson Blind (1952)
  • The Cavalier's Cup (1953)
  • Fear is the Same (1956)
Zbiory opowiadań
  • The Department of Queer Complaints (1940)
  • Scotland Yard: Department of Queer Complaints (1944)

Przypisy

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj