Johannes Semper (ur. 22 marca 1892 w Tuhalaane, zm. 1970) – estoński pisarz, badacz literatury, polityk, tłumacz. Autor tekstu do Hymnu Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej[1].

Johannes Semper w 1930 roku

Życiorys

edytuj

Urodził się 22 marca 1892 w Tuhalaane. Jego ojcem był nauczyciel. Ukończył germanistykę i romanistykę na uniwersytecie w Petersburgu. Od 1911 do 1917 związany był z ruchem literackim Młoda Estonia. W latach 1914–1915 pełnił funkcję nauczyciela w gimnazjum w Parnawie. W 1915 studiował architekturę w Rydze[2]. Od 1917 do 1920 związany był z grupą literacką Siuru, a następnie, od 1921 do 1922 – Tarapita[1].  W następnych latach przebywał w Rosji, Berlinie i Paryżu. Następnie studiował literaturę na uniwersytecie w Tartu. Studia ukończył w 1928. Od 1930 do 1940 był redaktorem pisma "Looming"[2].

Po aneksji Estonii przez Związek Radziecki w 1940, Semper stał się członkiem sowieckiego rządu, pełniąc funkcję ministra edukacji w latach 1940-1941[3]. W latach 1944–1946 pełnił funkcję prezesa Związku Pisarzy Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Był autorem słów do hymnu Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej[1].

W latach 50. Semper padł ofiarą represji, jakie spotykały środowisko literackie. Oskarżany był o bycie wrogiem ludu i literatury sowieckiej[4] oraz o burżuazyjny formalizm[5]; w wyniku tych oskarżeń hymn Estońskiej SRR można było od tego momentu wykonywać wyłącznie w wersji instrumentalnej, bez tekstu[4].

Wybrana twórczość

edytuj

Poezja

edytuj
  • Pierrot (1917)
  • Ślady na piasku (1919)
  • Rytmy z morskiego brzegu (1922)
  • Pięcioma zmysłami (1926)
  • Słońce w rynsztoku (1930)
  • Wietrzne koło (1936)
  • Chiński łańcuch (zbiór opowiadań, 1919)
  • Przęsła mostowe (zbiór opowiadań, 1927)
  • Eleonora (zbiór opowiadań, 1927)
  • Zazdrość (powieść, 1936)
  • Kamień na kamieniu (powieść, 1939)
  • Czerwone goździki (powieść, 1955)

Ponadto Semper był też autorem książek reportażowych (m.in. Wzdłuż i wszerz po Europie, 1936, Pod krzyżem Południa, 1937) i dramatów (m.in. Przełom, 1944). Napisał też zbiór esejów Analiza wątków ludowych pieśni ludowych w Kalevipoegu (1924)[1][5] oraz przekładał literaturę obcą, w tym m.in. Dantego, Boccacia i Victora Hugo[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Tomasz Zubiński: Historia literatury estońskiej od początków piśmiennictwa do roku 1940. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, s. 206. ISBN 978-83-7780-566-4.
  2. a b Tomasz Zubiński: Historia literatury estońskiej od początków piśmiennictwa do roku 1940. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, s. 205. ISBN 978-83-7780-566-4.
  3. Friedebert Tuglas, Eric Dickens: The Poet and the Idiot: And Other Stories. Central European University Press, 2007-01-01, s. XI. ISBN 978-963-7326-88-2. [dostęp 2015-09-23]. (ang.).
  4. a b Romuald J. Misiunas, Rein Taagepera: The Baltic States, Years of Dependence, 1940-1980. University of California Press, 1983-01-01, s. 119. ISBN 978-0-520-04625-2. [dostęp 2015-09-23]. (ang.).
  5. a b Tomasz Zubiński: Historia literatury estońskiej od początków piśmiennictwa do roku 1940. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, s. 207. ISBN 978-83-7780-566-4.
  6. Julian Maślanka: Słownik pisarzy świata. Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, 2008-01-01. ISBN 978-83-7435-795-1. [dostęp 2015-09-23]. (pol.).