Joanna Lamparska
Joanna Maria Lamparska (ur. 20 października 1966[potrzebny przypis] we Wrocławiu) – polska pisarka, dziennikarka, popularyzatorka historii.
Joanna Lamparska, 2020 | |
Data urodzenia |
20 października 1966[potrzebny przypis] |
---|---|
Narodowość |
polska |
Język |
polski |
Dziedzina sztuki |
literatura, pisarka, dziennikarka |
Epoka |
XX, XXI w. |
Jest autorką programów telewizyjnych i radiowych oraz książek o historii i tajemnicach związanych m.in. z Dolnym Śląskiem, swoją twórczość dzieli pomiędzy tematykę związaną z zamkami, podziemiami i ciekawostkami historycznymi a zaginionymi w czasie II wojny światowej dziełami sztuki i tematyką obozów koncentracyjnych.
Życiorys
edytujAbsolwentka filologii klasycznej oraz archeologii sądowej na Uniwersytecie Wrocławskim[potrzebny przypis]. Jeszcze na studiach związała się z wrocławskim dziennikiem „Słowo Polskie”; początkowo redagowała rubrykę o tematyce ezoterycznej – Zabobonnik, zaś w 1994 roku zorganizowała akcję zbierania informacji na temat tajemnic regionu, która zaowocowała cyklem artykułów (w większości jej autorstwa)[1]. W latach 1995–2001 realizowała autorski program telewizyjny „Zaułek Tajemnic” w TVP Wrocław. Prowadziła poranne programy we wrocławskim ośrodku Telewizji Polskiej[potrzebny przypis]. W latach 2010–2013 współtworzyła program „Skarby nieodkryte” dla TVP Polonia[2].
Pełniła funkcję redaktora naczelnego w miesięczniku „Odkrywca” oraz „Gazecie Rycerskiej”. Publikuje m.in. w miesięcznikach „National Geographic”[3], „Traveler”[4][5] i „Focus”[6], oraz na portalu Onet.pl[7][8]. Wraz z Michałem Wójcikiem wystąpiła w serialu dokumentalnym „Kup pan zamek” realizowanym przez Canal Plus Discovery[9]. Wystąpiła w programach History Channel i Discovery[10]. W radiu Ram prowadzi audycję radiową „Pociąg do historii”[11], w której opowiada o zagadkach historii.
Od 2019 roku prowadzi cykliczny program "Dolnośląskie Tajemnice"[12], w który ma premierę w każdą niedzielę o godz. 10.00 na Yutube. W programie zajmuje się m.in. tajemnicami Dolnego Śląska, interwencjami związanymi z dewastacją zabytków[13], odkryciami, zamkami, pałacami oraz podziemiami. W ramach programu realizuje również materiały poza granicami Polski: część odcinków była realizowana w Czechach, w Jordanii, w Bułgarii, na Ukrainie oraz we Włoszech.
Była pomysłodawczynią i dyrektorem Dolnośląskiego Festiwalu Tajemnic[14], który od inauguracji w 2013 do 2019 roku odbywał się na Zamku Książ. W 2020 roku z powodu pandemii Covid-19 został przeniesiony do internetu, a później nie był już kontynuowany[15]. Jest fundatorką i członkiem zarządu Fundacji Joanny Lamparskiej na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego „Projekt Historia”[16].
W 2015 roku, po wybuchu Gorączki Złotego Pociągu opowiadała o historii Złotego Pociągu[17]. W 2016 roku wydała książkę Złoty Pociąg. Krótka historia szaleństwa, prezentującą kulisy poszukiwań[18].
W 2020 roku była ambasadorką stowarzyszenia największych atrakcji Dolnego Śląska Turystyczna Trzynastka[19].
-
IX Festiwal Góry Literatury, 2023
-
Z Piotrem J. Fereńskim[20]
Książki[potrzebny przypis]
edytuj- Polscy uzdrowiciele leczą prawie wszystko (wspólnie z Waldemarem Chudziakiem), Wydawnictwo Anons Press, Wrocław 1993
- Tajemnice ukrytych skarbów, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 1995
- Tajemnice, zamki, podziemia. Przewodnik, jakiego nie było, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 1997
- Tajemnicze podziemia. Przewodnik po lochach, sztolniach i jaskiniach, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2000
- Dolny Śląsk, jakiego nie znacie. Przewodnik inny niż wszystkie, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2002
- Sudety Środkowe po obu stronach granicy (cz. 1–2), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2003
- Niezwykłe miejsca dookoła Wrocławia (przewodnik), Wydawnictwo Asia Press, Wrocław 2006
- Magia dolnośląskich zamków cz. 1 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2007
- Tajemnicze zakątki na północny wschód od Wrocławia, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2007
- Polska niezwykła. Śląsk. Turystyczny atlas samochodowy (praca zbiorowa, razem ze Stanisławem Krycińskim, Waldemarem Wieczorkiem, Ewą Lodzińską), Wydawnictwo Demart, 2007
- Polska w obiektywie National Geographic (album wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo Gruner und Jahr, Warszawa 2009
- Magia dolnośląskich zamków cz. 2 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim), Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2009
- Zamkowe tajemnice, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2009
- Dolina Królów. Zamki i pałace u stóp Karkonoszy, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2010
- Kontynenty w obiektywie (wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo National Geographic, Warszawa 2010
- Zjawiska paranormalne. Poznać i zrozumieć człowieka (współautorstwo), Wydawnictwo Gruner und Jahr, Warszawa 2011
- Zamki. Podróże po Polsce (wspólnie z Agnieszką Malik), Wydawnictwo Multico 2012
- Dolina Baryczy. Przewodnik po niezwykłościach przyrody (redakcja), Dolina Baryczy 2012
- Magia dolnośląskich zamków cz. 3 (album fotograficzny, wspólnie z fotografem Krzysztofem Góralskim). Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2015
- Ślęża dla odkrywców, Wydawnictwo Asia-Press, Wrocław 2015
- Złoty pociąg. Krótka historia szaleństwa, Wydawnictwo Burda Książki, Warszawa 2016
- Miasta do góry nogami. Podziemia Europy i ich tajemnice (wspólnie z Piotrem Kałużą), Wydawnictwo Burda Książki, Warszawa 2018
- Ten dom ma tajemnicę. Skarby i sekrety Dolnego Śląska, Wydawnictwo Asia Press, Wrocław 2018
- Imperium małych piekieł. Mroczne tajemnice Gross Rosen, Wydawnictwo Znak Horyzont, 2019
- Ostatni świadek. Historie strażników hitlerowskich skarbów Wydawnictwo Znak Koncept, Kraków 2022
- Lekarze od zabijania. Medyczna gwardia Hitlera Wydawnictwo Znak Koncept, Kraków 2023
Nagrody i wyróżnienia
edytuj- 2005: wyróżnienie Polskiej Organizacji Turystycznej za promowanie walorów Dolnego Śląska.
- 2018: Nagroda Magellana za książkę Miasta do góry nogami. Podziemia Europy i ich tajemnice, Wydawnictwo Burda Książki[21].
- 2022: Nagroda Optymista Roku 2022 przyznawana przez fundację Jestem Optymistą[22].
- 2022: Diament Wrocławia 2022 Nagroda Towarzystwa Miłośników Wrocławia za popularyzację wiedzy o Wrocławiu i Dolnym Śląsku[23]
- 2022 Turystyczny Dziennikarz Roku 2022 Nagroda Polskiej Organizacji Turystycznej[24]
- 2024 Nominacja do Polsko-Niemieckiej Nagrody im. Tadeusza Mazowieckiego[25]
Przypisy
edytuj- ↑ Karolina Kuszyk: Poniemieckie. Wołowiec: Czarne, 2019, s. 283–286. ISBN 978-83-8049-941-6.
- ↑ Skarby nieodkryte – Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ Joanna Lamparska [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Niemcy – fascynująca kraina zamków. Joanna Lamparska o tajemnicach niemieckich pałaców [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Swoje życie zamienił w pasję, której podporządkował wszystko i wszystkich. Stanisław Szwarc-Bronikowski na tropie sensu istnienia [online], www.national-geographic.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Joanna Lamparska – Focus.pl [online], www.focus.pl [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ Wakacje z dreszczykiem w Rumunii – co odwiedzić, gdzie spać, jak dojechać [online], Onet Podróże, 26 kwietnia 2014 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Kamal Expedition – Egipt śladami pustynnego księcia [online], Onet Podróże, 24 kwietnia 2014 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Kup Pan Zamek [online], www.travelchanneltv.pl [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Z totalnej ruiny został doprowadzony do dawnej świetności! [Kup Pan Zamek]. [dostęp 2022-09-29].
- ↑ Pociąg do historii [online], Radio RAM [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ Biblia Szatana. Jedyna taka księga na świecie! Dolnośląskie Tajemnice 110, Opowiada Joanna Lamparska. [dostęp 2023-12-26].
- ↑ Dolnośląskie Tajemnice #74 Sprofanowana Krypta i ludzkie kości, opowiada Joanna #Lamparska. [dostęp 2023-12-26].
- ↑ O Festiwalu – Dolnośląski Festiwal Tajemnic [online] [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ „Sekrety Zamku Książ” – od 8 sierpnia Dolnośląski Festiwal Tajemnic [online], dzieje.pl [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Fundacja Projekt Historia [online] [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Złotego Pociągu nie ma, ale poszukiwacze nie tracą nadziei [online], plus.pomorska.pl, 30 września 2016 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Złoty pociąg. Krótka historia szaleństwa [online], Empik.com [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Barbara Kwiatkowska , Dolny Śląsk. „Turystyczna Trzynastka”. Razem walczą o turystów. Wędrówki po nitce do kłębka [online], wroclaw.wp.pl, 22 lipca 2020 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ VI Festiwal Góry Literatury, Pałac w Sarnach, 2020.
- ↑ Nagroda Magellana 2018 [online], Rynek książki [dostęp 2020-11-08] (pol.).
- ↑ Światowy Dzień Optymisty – 21 sierpnia. Kolejna edycja optymistycznych nagród – Gala „Optymista Roku 2022”, „Portal i.pl”, 23 sierpnia 2022 [dostęp 2022-09-29] (pol.).
- ↑ Aktualności – Towarzystwo Miłośników Wrocławia [online] [dostęp 2022-10-13] (pol.).
- ↑ Turystyczni Dziennikarze Roku 2021 wybrani! [online], www.pot.gov.pl [dostęp 2022-12-27] (pol.).
- ↑ Lamparska i Bugajski w finale konkursu im. Tadeusza Mazowieckiego 2024 [online], Radio Wrocław [dostęp 2024-09-11] .