Joachim Karol Potocki
Joachim Karol Potocki herbu Pilawa (ur. w Trzebowej, zm. 21 maja 1791 roku[1]) – generał-lejtnant wojsk koronnych w 1758 roku, starosta trembowelski i grybowiecki, rotmistrz znaku pancernego, podczaszy wielki litewski w latach 1763–1780, marszałek konfederacji barskiej województwa bracławskiego w 1768 roku[2], marszałek województwa bracławskiego w konfederacji radomskiej 1767 roku[3], komendant Regimentu Dragonów w 1755 roku[4].
| |
 Pilawa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Miejsce urodzenia | |
| Miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Konstancja Sobieska |
| Żona | |
| Dzieci |
z Teresą Sapiehą: |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn Jana, kasztelana bracławskiego i Konstancji Sobieskiej, brat Teodora, wojewody bełskiego i generała majora wojsk koronnych. Był wnukiem Józefa Stanisława, dziadkiem Feliksa.
W latach 1734—1735 jako partyzant działał na rzecz Stanisława Leszczyńskiego. Patenty generalskie uzyskał w 1755 i 1758 z tytułu szefostwa regimentem dragonii.
Ożenił się w 1752 roku z Teresą Sapiehą, córką Józefa Franciszka Sapiehy i miał z nią dwie córki. Drugą jego żoną została Anna Salomea Grocholska, córka Marcina Grocholskiego, która poślubił w 1786 roku.
Posiadał majątki: Roś i Trościanica. Wybudował dla dominikanów kościół i klasztor w Morachwie (1772-1786)[5]. W latach 1763–1780 był podczaszym wielkim litewskim, później szefem regimentu konnego imienia królowej Jadwigi i regimentarzem konfederacji barskiej. Działał w konfederacji przedbarskiej w Warszawie i we Lwowie, potem jeden z przywódców tego ruchu. W 1768 marszałek konfederacji kilku województw południowo-wschodnich. Pobity przez Rosjan pod Podhajcami, utracił swoje dobra i zbiegł na Mołdawię. Działał za granicą na rzecz konfederacji. W 1770 wspólnie z J. K. Branickim ogłosił manifest o detronizacji Stanisława Augusta i bezkrólewiu w Polsce. W 1779 powrócił do kraju i gospodarował na roli.
Pochowany w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Murafie na Podolu o czym świadczy tablica epitafijna zamieszczona tamże[6].
Za zasługi został odznaczony Orderem Orła Białego w 1763 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ według Polskiego Słownika Biograficznego w 1791 roku
- ↑ Микола КРИКУН, Документи про участь шляхти Брацлавського воєводства в Барській конфедерації. [W:] Wisnyk Lwiwśkoho uniwersytetu. Серія історична. 2010. Вип. 45, s. 601. (ukr.)
- ↑ George Tadeusz Łukowski. The Szlachta and the Confederacy of Radom, 1764–1767/68: A Study of the Polish Nobility., w: Antemurale t. XXI, Rzym 1977, s. 262.
- ↑ Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura - urzędy - prawo - finanse, Zabrze 2011, s. 464.
- ↑ Jerzy Kowalczyk: Późnobarokowe kościoły i klasztory diecezji kijowskiej i dekanatu bracławskiego. [W:] Sztuka Kresów Wschodnich. T. 3, IHS UJ, Kraków 1998, s. 22.
- ↑ Mapy Google [online], Mapy Google [dostęp 2019-01-29] (pol.).
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- H. P. Kosk. Generalicja polska. T. 2. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 2001.
- Wacław Szczygielski: Potocki Jachim Karol h. Pilawa (zm. 1791). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVIII/1, zeszyt 116. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1984, 1–176 s., s. 50—57.
- Teodor Żychliński: Potoccy herbu Pilawa. W: Złota ksiega szlachty polskiej. Rocz. XIV. Poznań, 1892, s. 91.