Jezioro Licheńskie
Jezioro Licheńskie – jezioro rynnowe w Polsce, położone w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Ślesin, w pobliżu miejscowości Licheń Stary.
.jpg) Widok na jezioro (w dali bazylika w Licheniu) | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
85 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
1,46 km² |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Ślesin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu konińskiego  | |
 52°18′30″N 18°20′19″E/52,308333 18,338611
| |
Charakterystyka
edytujWedług regionalizacji fizycznogeograficznej Polski jezioro znajduje się na obszarze Pojezierza Żnińsko-Mogileńskiego[1].
Jest klasycznym jeziorem rynnowym o silnie rozwiniętej linii brzegowej. Brzegi jeziora, przeważnie wysokie, są w dużej części otoczone lasami. Wysokim brzegom towarzyszy strome dno.
Znaczenie gospodarcze
edytujWody jeziora są włączone w obieg wody chłodzącej elektrowni Konin i Pątnów Zespołu Elektrowni PAK. Kanał zrzutowy wody ciepłej wpada do jeziora od strony południowej w centralnej części jeziora w miejscowości Licheń Stary. W części południowo-zachodniej jeziora jest zlokalizowany kanał łączący Jez. Licheńskie z Jez. Pątnowskim. Kanał ten umożliwia powrót wody do elektrowni. Jest to tzw. mały obieg. W okresie letnim uruchamiany jest tzw. duży obieg. W północnej części jeziora wybudowano kanał oraz przepompownię. Kanałem tym pompowana jest woda z Jez. Licheńskiego do Jez. Ślesińskiego. Zakończenie kanału po stronie Jez. Ślesińskiego stanowi efektowna kaskada, zwana potocznie wodospadem.
Turystyka i rekreacja
edytujNajwiększy ruch turystyczny związany jest z ośrodkiem kultu religijnego w Licheniu Starym. Na zachodnim brzegu jeziora, we wsiach Niedźwiady Małe oraz Kępa znajdują się liczne działki rekreacyjne.
Jaz na kanale pomiędzy Jez. Licheńskim i Jez. Pątnowskim w znacznym stopniu ogranicza turystykę wodną. Natomiast amatorzy kąpieli chętnie korzystają z podgrzewanej przez konińskie elektrownie wody. Również wędkarze mają swoje ulubione miejsca nad wodami Jeziora Licheńskiego.
Flora i fauna
edytujZanieczyszczenie termiczne wody Jeziora Licheńskiego i innych jezior zespołu sprawia, że w ich wodach występują gatunki ciepłolubne, które w innych zbiornikach Polski są rzadkie (np. jezierza morska) lub w ogóle nie występują i są uważane za gatunki obce, inwazyjne. Jezioro Licheńskie jest najcieplejszym akwenem zespołu. W połowie lat 90. XX w, Jezioro Licheńskie zasiedlił nurzaniec śrubowy (Vallisneria spiralis) – dotychczas w Polsce roślina akwariowa, która intensywnie rozwija się jesienią, kiedy w normalnych warunkach w środkowoeuropejskich jeziorach kończy się sezon wegetacyjny[2]. W ciągu kilku lat zdominował on roślinność zanurzoną jeziora, a tworzone przez niego zbiorowisko (Potamo perfoliati-Vallisnerietum spiralis) zajęło 92% powierzchni płytkiego litoralu (ponad 12 ha). Pozostałe zespoły roślinne stwierdzone w Jeziorze Licheńskim to: Potamo-Najadetum marinae, Nupharo-Nymphaeetum albae, Typhetum angustifoliae, Phragmitetum australis i Glycerietum maximae[3]. Innym inwazyjnym gatunkiem, który występuje od niedawna w polskich jeziorach, w tym Jeziorze Licheńskim, jest czebaczek amurski (Pseudorasbora parva). W ramach połowów badawczych przeprowadzonych w litoralu Jeziora Licheńskim w roku 2004 jego udział wynosił 32,6% wśród złowionych ryb, znajdując się w 60% połowów. Poza nim stwierdzono występowanie 13 gatunków ryb w następującej liczebności w stosunku do całej ichtiofauny[4]:
- kleń < 0,1%
- płoć 15,3%
- ukleja 31,8%
- krąp 1,8%
- leszcz 0,1%
- jazgarz < 0,1%
- wzdręga 6,4%
- lin 3,5%
- karaś srebrzysty 4,1%
- karp 0,2%
- różanka 3,7%
- sandacz 0,3%
- słonecznica < 0,1%
Kolejnym inwazyjnym gatunkiem występującym m.in. w Jeziorze Licheńskim jest kiełż Chaetogammarus ischnus[5].
Stan jakości wód
edytujZgodnie z danymi Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu na podstawie badań wykonanych między rokiem 1999 a 2006, w Jeziorze Licheńskim woda miała III klasę jakości, tj. umiarkowany stan ekologiczny[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ Andrzej Hutorowicz, Joanna Hutorowicz. Seasonal development of Vallisneria spiralis L. in a heated lake. „Ecological Questions”. 9, s. 79–86, 2008. Versita. DOI: 10.2478/v10090-009-0022-z. ISSN 1644-7298. (ang.).
- ↑ Andrzej Hutorowicz, Jan Dziedzic: Rozprzestrzenianie inwazyjnego gatunku Vallisneria spiralis L. w Jeziorze Licheńskim. W: XIX Zjazd Hydrobiologów Polskich Warszawa 2003 : Streszczenia plakatów i referatów. Warszawa: Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2003, s. 612. ISBN 83-88823-33-7.
- ↑ Andrzej Kapusta, Elżbieta Bogacka-Kapusta, Bartosz Czarnecki. The Significance of Stone Moroko, Pseudorasbora Parva (Temminck And Schlegel), in the Small-Sized Fish Assemblages in the Littoral Zone of the Heated Lake Licheńskie. „Archives of Polish Fisheries”. 16 (1), s. 49–62, 2008. Versita. DOI: 10.2478/s10086-008-0004-6. ISSN 1230-6428. (ang.).
- ↑ Krzysztof Jażdżewski: Chaetogammarus ischnus (Stebbing, 1899). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-10-05]. (pol.).
- ↑ Stan środowiska w Wielkopolsce w roku 2006. Poznań: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, 2007, s. 41, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-313-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Licheńskie jezioro, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 208.