Jerzy Peltz
Jerzy Peltz, ps. Szerszeń[1] (ur. 5 lutego 1929 w Krakowie, zm. 8 czerwca 2017 w Warszawie) – polski dziennikarz i krytyk filmowy, powstaniec warszawski.
| Data i miejsce urodzenia |
5 lutego 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 czerwca 2017 |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Adama i Haliny z Kołtońskich. Miał brata, który urodził się w 1938. Do wybuchu II wojny światowej ukończył cztery oddziały prywatnej szkoły powszechnej Towarzystwa Oświatowo-Wychowawczego „Przyszłość” przy ul. Śniadeckich w Warszawie[2][3].
Podczas okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie, uczęszczał na tajne komplety (ukończył drugą i trzecią klasę gimnazjalną). Od grudnia 1943 do sierpnia 1944 mieszkał w bursie, w której zetknął się z konspiracją (Narodowe Siły Zbrojne). Pod pseudonim Szerszeń brał udział w powstaniu warszawskim, walcząc ochotniczo w 2. kompanii batalionu „Chrobry I” na Starym Mieście w sierpniu 1944 i potem, po przejściu kanałami, również w Śródmieściu, aż do kapitulacji[3]. Szczęśliwie uratowany po zbombardowaniu Pasażu Simonsa[4]. Wywieziony w wieku piętnastu lat do obozów jenieckich na terenie ówczesnych Niemiec (Stalag 344 Lamsdorf) i Austrii (Stalag XVIII C Markt-Pongau)[2].
Po kapitulacji Niemiec trafił do Szwajcarii do 2. Dywizji Strzelców Pieszych[4]. Do Polski wrócił poprzez Francję, Anglię i Szkocję w 1946 roku. Do 1948 roku mieszkał wraz z rodzicami i młodszym bratem we Wrocławiu. W 1953 roku ukończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim oraz Studium Wiedzy o Filmie w łódzkiej PWSTiF[5].
Pracował między innymi w tygodnikach Film i Antena (także jako redaktor naczelny).
Był jurorem wielu festiwali filmowych w Polsce (między innymi w Gdyni) i na świecie (Montreal, Hawana). Przez wiele lat był przewodniczącym polskiego oddziału FIPRESCI[5].
W 2012 został wybrany w skład Rady Naczelnej Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[6]. W ostatnich latach życia był prezesem zarządu Środowiska „Chrobry I” Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej[7].
Został odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym[8].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D18-P05-1)[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Okrutny mord na weselu. Zabito 19 osób. Groby weteranów Powstania Warszawskiego cz. 2 [online], www.se.pl [dostęp 2022-08-31].
- ↑ a b Powstańcze Biogramy - Jerzy Peltz [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-13] (pol.).
- ↑ a b Archiwum Historii Mówionej - Jerzy Peltz [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-13] (pol.).
- ↑ a b Świadkowie historii / Centralne Muzeum Jeńców Wojennych [online], www.cmjw.pl [dostęp 2024-09-13].
- ↑ a b Jerzy Peltz :: Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej [online] [dostęp 2024-09-13] (pol.).
- ↑ Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej [online], armiakrajowa.org.pl [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Dzień pamięci Pasażu Simonsa [online], armiakrajowa.org.pl [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 26 (1799), s. 15, 12 września 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-13].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-09-13].