Jerzy Metochita

Jerzy Metochita (gr.: Γεώργιος Μετοχίτης; zm. 1328) - teolog bizantyński, jeden z głównych teoretyków unii lyońskiej.

Γεώργιος Μετοχίτης

Jerzy Metochita

Data urodzenia	ok. 1240–1250
Data śmierci	1328
Zawód, zajęcie	teolog

Życie

O wczesnych latach Metochity nic nie wiadomo. Po raz pierwszy pojawia się na kartach Historii Jerzego Pachymeresa w grupie duchownych, którzy poparli negocjacje cesarza Michała VIII Paleologa w sprawie zawarcia unii kościelnej z Rzymem. Po soborze lyońskim pełnił funkcję ambasadora bizantyńskiego przy kolejnych papieżach: Grzegorzu X, Innocentym V, Janie XXI i Mikołaju III, próbując między innymi doprowadzić do podjęcia wspólnej krucjaty przeciw Turkom. Po śmierci cesarza Michała VIII w 1282 roku do władzy w Cesarstwie doszło stronnictwo przeciwne unii kościelnej z Rzymem. Jerzy Metochita, wraz z Janem Bekkosem i Konstantynem Meliteniotą, znalazł się w niełasce, został uwięziony i oskarżony o herezję.

W więzieniu spędził 45 lat, do końca życia pozostając wierny swoim przekonaniom religijnym. Jego syn Teodor, polihistor i mecenas sztuki, odegrał znaczną rolę za panowania cesarza Andronika II. Uczniem Jerzego Metochity był Grzegorz Palamas.

Twórczość

W okresie swego uwięzienia napisał szereg ksiąg teologicznych i historycznych w obronie unii obydwu Kościołów. Traktat (Syngramma), dzieło w 5 księgach poświęcił kwestii pochodzenia Ducha Świętego od Ojca i Syna. Zwalczał stanowisko Maksyma Planudesa zawarte w jego Trzech rozdziałach (Kephálaja).

Bibliografia

• Geanakoplos, D. J. Emperor Michael Palaeologus and the West (Cambridge, Mass., 1959), ss. 287–291.
• O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984, s. 284. ISBN 83-04-01422-X.
• Laurent, M.-H. “Georges le Métochite, ambassadeur de Michel VIII Paléologue auprès d’Innocent V,” in: Miscellanea G. Mercati III (Vatican 1946), ss. 136-156.
• Laurent, M.-H. Le Bienheureux Innocent V (Pierre de Tarentaise) et son temps (Vatican City, 1947), ss. 419–443. (zawiera edycję C. Gianelliego raportu Metochity z jego misji do papieża Grzegorza X.)
• Laurent, V. “Grégoire X et le projet d’une ligue antiturque,” Échos d’Orient 37 (1938), 257-273.
• Loenertz, R. J. “Théodore Métochite et son père.,” w: Byzantina et Franco-Graeca : series altera : articles choisis parus de 1936 à 1969 (Rome 1978), ss. 39–50.
• Loenertz, R. J. “Notes d’histoire et de chronologie byzantines: Georges Métochites à Beaucaire (automne 1275),” Revue des études byzantines 20 (1962), 177-178.
• Salaville, S. “Georges le Métochite,” w: Dictionnaire de Théologie Catholique VI (Paris, 1924), cols. 1238-39.
• Sathas, K., ed. Μεσαιωνικὴ Βιβλιοθήκη I (Venice, 1872), ss. 154–193.
• Seton, K. M. The Papacy and the Levant, 1204-1571. T. 1: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (Philadelphia, 1976), ss. 121 f.